Albisteak

Gipuzkoako ehungintzako merkataritzan bigarren greba eguna arrakastatsua izan da. ELAk hala esan du, Garberako eta Urbilgo Stradivarius dendak, Oyshoko bi dendak, Garberako eta Donostiko Berskha eta Garberako Parfois dendak erabat itxi dituztela egiaztatu ondoren. Era berean, beste askok ateak ireki dituzte, baina langile gutxirekin, langile gehienek greba egin baitute. Adibidez, H&M, Boboli, IKKS, Nanos, Springfield, Maximo Dutti, Zara, Tezenis edo Intimissimi. Langileak greban daude sektoreko lan baldintzak hobetuko dituen hitzarmen baten alde. ELAk sektoreko lan baldintzak hobetzeko proposamen bat eskatu die Adegi patronalari eta merkataritza federazioari; proposamen horretan, besteak beste, honako hauek jasotzen dira: erosteko ahalmena bermatuko duen soldata igoera, partzialtasuna murriztu eta urteko 1.748 orduko lanaldia txikiagotu.

ELAk grebak deitu ditu Gipuzkoako erresidentzietan, eguneko zentroetan eta tutoretzapeko etxebizitzetan, ekainaren 30ean, uztailaren 1ean, 14an eta 15ean. Langileek mobilizazioak indartzearen aldeko apustua egin dute asanblean, joan den astean patronalek sindikatuak bultzatutako negoziazio bidea zapuztu ostean. Bost urte igaro dira lehen negoziazio mahaia martxan jarri zenetik, 258 greba egun; hala ere, gatazka konpondu gabe dago oraindik. Patronalek eta Aldundiak ez dute urratsik egin egoera hori konpontzeko. Hala erakutsi dute azken asteotako negoziazio mahaietan. ELAk iragarri du patronalek eta Aldundiak gatazkaren konponbidean pausorik eman gabe jarraitzen badute, greba eta mobilizazioak areagotuko dituela.

Sektore horretan, okupazioa hazten, hotelak irekitzen eta gelen prezioa igotzen ari den bitartean, gero eta langile gutxiago daude eta lan baldintza okerragoekin. Horren aurrean, sindikatuek hitzarmen kolektiboan hobekuntzak aldarrikatu dituzte, KPIaren gainetik dauden soldata igoerak eskatuz.

ELA, LAB, ESK, STEILAS, Hiru eta ENHE sindikatuek azken lan heriotza salatzeko elkarretaratzea deitu du ekainaren 20rako, astelehena, Idiazabaleko plazan. Istripua ekainaren 14an gertatu zen, Idiazabaleko Urtsuaran auzoan (Gipuzkoa). Oraindik ikertuak izaten ari diren arrazoiak medio, goizaldeko 11ak inguruan baso lanetan ari zen 48 urteko langile bat hil zen lan-istripuan. Dagoeneko, gutxienez, 39 pertsona hil dira 2022ean Euskal Herrian lanean, hamabigarrena Gipuzkoan.

Gipuzkoako Erresidentzietako patronalek eta sindikatuek LHKn egindako bilera guztiz zapuztu da patronalen jarreragatik. ELAk aurkeztutako proposamena baloratzeari muzin egin dio, sindikatuak aurreko bileran hala eskatu bazien ere, eta bi puntu kentzeko exijitu du. ELArentzat onargaitza da jarrera hori, eta agerian uzten du patronalen baldintzak hobetzeko eta negoziatzeko borondate eskasa. Gauzak horrela, ELAk sektorea bera eta bertako langile eta egoiliarren egoera duinduko duen hitzarmenaren alde borrokan eta greban jarraituko du.

ELAk eta LABek beste greba egun bat deitu dute ekainaren 23rako Gipuzkoako Ehungintzako Merkataritzan, hitzarmenaren negoziazioa desblokeatzeko. Sindikatuek sektoreko patronalei exijitu diete kolektiboaren lan baldintzak hobetzeko proposamen bat egin dezatela, besteak beste, gehiegizko partzialtasunaren arazoa konpontzeko eta urteko lanorduak murrizteko. Gainera, digitalizazioari aurre egiteko neurriak hartu behar dira; izan ere, online salmentek eta denden itxierek merkataritzaren egoera kaltetu dute.

ELAk eta LABek Gipuzkoako aniztasun funtzionalaren sektorea publiko egiteko eskatu dute. Gaur egun eredu publiko-pribatua da nagusi. Hala jaso dute gaur, ekainak 9, Gipuzkoako Foru Aldundiak Txaran, Donostian, duen egoitzan erregistratutako dokumentu batean. Era berean, bilera bat egitea eskatu diote Aldundiari, egungo ereduak langileengan dituen ondorio kaltegarriak aztertzeko. Arratsaldean, 18:00etan, elkarretaratzea egin dute Aldundiaren eraikinaren aurrean, Gipuzkoa Plazan, eta sektorearen aldarrikapen nagusiak azaldu dituzte, besteak beste, KPIari lotutako soldata-igoerak bermatzea.

Gipuzkoako Foru Aldundiko eraikinak eta lokalak garbitzen dituzten Euleneko langileek greba mugagabea hasi dute negoziatzen ari diren hitzarmenean KPIaren igoera bermatzeko. Langileek argi utzi nahi diete enpresari eta Aldundiari KPIaren igoerarik gabe ez dela hitzarmenik egongo. ELAk, LABek eta ESK-k oso positibotzat jo dute greba mugagabearen lehen egun hau: Administrazioak eta Eulenek jarritako trabak gorabehera, langileek nahikoa dela esan dute eta kalera atera dira KPIa gabe hitzarmenik ez dagoela ozen eta argi esateko.

Gipuzkoako Foru Aldundiko eraikinak eta lokalak garbitzen dituzten Euleneko langileek greba mugagabea hasiko dute ekainaren 6an, negoziatzen ari diren hitzarmenean KPIaren igoera bermatzeko. Langileek enpresari eta Aldundiari argi utzi nahi diete KPIaren igoerarik gabe ez dela hitzarmenik egongo eta borroka horrekin amaierara arte jarraitzeko prest daudela. Langileek 19 greba-egun egin dituzte orain arte, hitzarmen kolektiboan erosteko ahalmena ez dela galduko bermatzeko.

Zerbitzu honetan diharduten Gipuzkoako langile guztien %85 enpresa pribatuan daude, horietatik gehienak Arrasateko Aita Mennin. EAEko hiru herrialdeetako Gipuzkoa da osasun mentaleko ospitale publikorik ez duen bakarra. Hauexek dira ELAk gaur Donostian aurkeztu duen txostenaren datu nagusiak.

Aita Menni enpresak kudeatzen duen Gipuzkoako Foru Aldundiko Etxetek zerbitzuko langileek bertan behera utzi dute 24 eguneko greba mugagabea, enpresarekin akordio batera iritsi ondoren. ELAk langileak zoriondu ditu akordio honengatik, grebak iraun duen 24 egunetan izandako borrokaren ondorioz.

Istripu ez traumatikoen ondorioz bi garraiolari hil dira Zamudion eta Iruran. ELAk babesa eta elkartasuna adierazi die langile horien senideei, gertukoei eta lankideei. Istripu ez traumatikoak lan istripuak direla salatu du. Lan baldintzak, presioak eta estresa funtsezko faktoreak dira istripu kardiobaskularretan, eta horiek bihurtu dira lan istripuen eragile handienetako bat.

ELAk greba-eguna deitu du Gipuzkoako ehungintzaren merkataritza sektorean, langileen lan-baldintzak hobetuko dituen eta kalitatezko enpleguak bermatuko dituen hitzarmen baten alde. Aldarrikapen nagusien artean honako hauek daude: KPIari lotutako soldata-igoerak – Erosteko ahalmenaren galera etengabea izan da sektorean-; kontratu partzialak murriztea – lanean 20 urte baino gehiago daramatzaren langile askok asteko 18 orduko lanaldiekin jarraitzen dute –; eta digitalizazioaren ondorio kaltegarrien aurrean neurriak hartzea – Digitalizazioa enpresen apustua da etekinak handitzeko, beti ere, enpleguak suntsitzearen kontura. Patronalak, bere aldetik, ez du aldarrikapen nagusiei erantzuteko proposamenik aurkeztu. Horren ordez, erosteko ahalmena galtzea dakarten soldata-igoerak proposatu ditu.

Langileek manifestazioa egin dute hitzarmenaren negoziazioan aurrerapausoak eskatzeko; izan ere, patronalak ez du proposamenik aurkeztu, eta Aldundia ez da Negoziazio Mahaiaren bileretara joan ere egiten, sektorea diru publikoz ordaintzen bada ere. Gainera, Eusko Jaurlaritzak greba eskubidea urratzen jarraitzen du abusuzko gutxieneko zerbitzuak ezarriz

Aita Mennik kudeatzen duen Etxetek enpresako langileek -Gipuzkoako Foru Aldundiak azpikontratatutako zerbitzua- greba mugagabea hasiko dute maiatzaren 20an enpresa-hitzarmen bat negoziatzeko. Langileek Aita Menniren jarrera salatu dute, urteak baitaramatza negoziazioa atzeratzen bere lan-baldintzak prekarizatzen diren bitartean. Bide beretik, Gipuzkoako Foru Aldundiari leporatu diote gehiegizko zerbitzu minimoak ezartzea eta gatazka ikusezin bilakatu nahian ibiltzea.

Eusko Jaurlaritzak EAEko sektore publikoko aldi baterako 33.125 langile utzi ditu hurrengo egonkortze-prozesuetatik kanpo, hau da, % 72. Jaurlaritzak erabaki du 13.000 plaza pasatxo eskaintzea gaur egun Eusko Jaurlaritzan bitarteko edo aldi baterako lan egiten duten 46.000 pertsona baino gehiagori. Horrela, ez ditu betetzen Iceta Legea eta Europar Batasuneko Justizia Auzitegiak sektore publikoaren behin-behinekotasuna % 8 baino handiagoa ez izateko emandako agindua. ELAk ez du egoera hori onartuko, eta, beraz, mobilizazioak bultzatzen jarraituko du behin-behinekotasunak dakarren prekarietatearekin amaitzeko, hala nola Osakidetzan, Administrazio Orokorrean, Sukaldaritzan eta Hezkuntza Publikoaren Garbiketan, etab. Sindikatuak aurreratu du bide juridikora joko duela Eusko Jaurlaritzak edo beste erakunde batzuek Iceta Legeaz egiten duten ez-betetzearen aurrean.

ELAko langileen 258 greba eguna izango da Gipuzkoako adinekoen egoitzetan. Hurrengo negoziazio mahaian ez bada inolako proposamenik, ELAk mahaia utziko du

Gaurtik aurrera 10 greba egun deitu dira Etxeteken, aurretik egindako 7 greba egunez gain, enpresa hitzarmen bat negoziatzea exijitzeko eta gaur egun aplikatzen zaien estatu mailako hitzarmena alde batera uzteko

Gipuzkoako zahar etxeetako patronalek 257 greba eguneko gatazka blokeatzen jarraitzen dute. Izan ere, negoziazio mahaia martxan jarri zenetik bost urte baino gehiago igaro ondoren, gaur, maiatzak 9, esku hutsik joan dira berriro bilerara. Bertan, ELAk benetako negoziazioa abian jartzeko borondatea eta konpromisoa berretsi ditu, eta patronalei eskatu die hurrengo bileran proposamen eguneratua aurkezteko, eduki zehatzak bilduko dituena. ELAk ziurtatu du, proposamenik ezean, ez duela “fikziozko” negoziazio batean parte hartuko.

ELAk demanda bat aurkeztu du Euskal Autonomia Erkidegoko Justizia Auzitegi Nagusiko lan-arloko aretoan, Berangon egoitza duen Alconza enpresak apirilean izapidetutako enplegu- erregulazioko espedienteak eragindako 25 kaleratuak baliogabetzeko eskatuz.

Adunako Irizar E Mobilityko langileek bederatzi egun daramatzate greba mugagabean enpresa-ituna berritzeko. Gaur, Oria-Goierri eskualdeko ELAko ordezkariek babesa eta elkartasuna adierazi diete.

ADEGI patronalak egin duen eskaintza gutxiegi dela adierazi dute ELA eta LAB, sindikatuetako ordezkariek gaurko elkarteratzearen ostean. "Sektorea osasuntsu dago eta lan eta etekinez beteriko urteak izan ditu" gaineratu dute Tolosan egin duten agerraldian.

Gipuzkoako Foru Aldundiaren mendeko eraikinak garbitzeaz arduratzen den EULEN enpresa azpikontratatuko langileak greba mugagabean daude apirilaren 25etik maiatzaren 7ra, hitzarmenaren negoziazioan enpresak KPIari lotutako planteamendurik egiteari uko egin diolako eta 2022an soldatak % 1,5 eta 2023an % 1,75 izozteko asmoa duelako.

Papelera Zikuñagan (Hernani) gertatutako garraiolari baten heriotzaren aurrean, ELAk plantillen segurtasuna diru-etekinen aurretik lehenestea eta lan-baldintzak kontrolatzeko bitarteko publikoak areagotzea eskatu du. ELAk jakin ahal izan duenez, 69 urteko garraiolari bat hil da gaur goizean Hernaniko (Gipuzkoa) Eziago industrialdeko ibaiaren pareko aparkalekuan kamioiak harrapatuta. Lehenik eta behin, ELAk babesa eta elkartasuna adierazi nahi die biktimaren gertuko pertsona guztiei, eta, aldi berean, ezbeharraren zergatiak eta erantzukizunak argitzeko nahitaezko ikerketa egitea eskatzen du.

AP-1 eta AP-8 autobideetako tuneletako eta GI-632 autobideko Argisao eta Deskargako tuneletako STI instalazioen mantentze lanetako ABEEko langileek greba mugagabea hasi zuten atzo, maiatzak 1, lan baldintzak defendatzeko eta hobetzeko. Grebak jarraipen zabala izaten ari da, eta Jaurlaritzako Lan eta Enplegu Sailak ezarritako gutxieneko zerbitzuak baino ez daude jardunean, zerbitzu publikoa eta funtsezkoa delako.

Gaur, apirilak 27, Gipuzkoako erresidentzietako negoziazio mahaia izan da. Bertan, ELAk patronalei adierazi die prest dagoela edukiak eguneratzeko eta beste proposamen bat egiteko negoziazioa zuzentzeko; baina, aldi berean, patronalei dei egin die hurrengo bileran, maiatzaren 9an, proposamen bat aurkezteko benetako negoziazio bati ekin ahal izateko. Sindikatuak adierazi duenez, Gipuzkoako egoitzetako negoziazio mahaia osatu zenetik bost urte baino gehiago igaro ondoren, eta lau urteko gatazkaren eta 257 eguneko grebaren ondoren, erresidentzietako egoera "larria eta jasanezina" da. Gogorarazi duenez, ELAk eta LABek mahai gainean jarri zuten azken proposamena 2020ko abenduan izan zen, baina ez zen mahaian eztabaidatu ere egin. Urte eta erdi geroago, sindikatuak berriro deitu ditu sektoreko patronalak mahaira, negoziazioa berriz martxan jartzeko borondatea azaltzeko. Era berean, Gipuzkoako Foru Aldundiari, zerbitzuaren azken arduradunari, bere erantzukizuna bere gain hartzeko eskatu dio.

ELAk, LABek eta ESK-k salatu dute Gipuzkoako Foru Aldundiak sistematikoki urratzen duela beren eraikinak garbitzeaz arduratzen diren langileen grebarako eskubidea, Eulen enpresaren bidez azpikontratatuta. Greba hasi zenetik, apirilaren 25etik, -maiatzaren zazpira arte luzatuko da- greba batzordea lantokietara sartzen saiatu da grebarako eskubidea errespetatzen dela egiaztatzeko asmoz. Aldundiak, ordea, ez die sartzen utzi.

ELAk deituta Gipuzkoako ehungintza merkataritzako langileek elkarretaratzea egin dute Adegi egoitzaren aurrean, patronalei lan baldintzetan hobekuntza nabarmenak izango dituen hitzarmena eskatzeko, hala nola: urteko ordu jaitsiera, KPItik gorako soldata igoerak, sektorearen borondatezkoa ez den partzialtasunari aurre egitea, eta antzinatasunagatiko plusa jartzea sustapen aukerarik gabeko sektore batean.

ELAk deituta Gipuzkoako ehungintza merkataritzako langileek elkarretaratzea egin dute Gipuzkoako Merkataritza Federazioaren egoitzaren aurrean, patronalei lan baldintzetan hobekuntza nabarmenak izango dituen hitzarmena eskatzeko, hala nola: urteko ordu jaitsiera, KPItik gorako soldata igoerak, sektorearen borondatezkoa ez den partzialtasunari aurre egitea, eta antzinatasunagatiko plusa jartzea sustapen aukerarik gabeko sektore batean.

ELAk, LABek eta ESK-k greba deitu dute EULENen, Gipuzkoako Foru Aldundiaren mendeko eraikinak garbitzeaz arduratzen den azpikontratatutako enpresan, apirilaren 25etik maiatzaren 7ra, hitzarmen kolektiboaren negoziazioan enpresak KPIri lotutako planteamendurik egiteari uko egin diolako eta 2022an soldatak % 1,5 eta 2023an % 1,75 izozteko asmoa duelako. Greba deialdi berri hau otsailaren 22an, 23an, 24an eta 25ean egindakoaren jarraipena da. Sindikatuek ere erantzukizunak eskatu dizkiote Diputazioari, zerbitzuaren azken arduradunari, eta negoziazio-mahaian parte ez hartzea eta gatazkan esku ez hartzea leporatu diote, gutxieneko zerbitzuen alegazioak egiten dituen bitartean.