Bereziki kalteberak diren langileen berariazko babesa
1. Talde zaurgarrien saikapena
2020ko apirilaren 8an, Osasun Ministerioak COVID-19aren talde kalteberatzat hartzen ditu honako hauek dituzten langileak:
- Diabetesa.
- Gaixotasun kardiobaskularra, hipertentsioa barne.
- Biriketako gaixotasun kronikoa.
- Immunoeskasia.
- Minbizia tratamendu aktiboan.
- Haurdunaldia.
- 60 urtetik gorakoak.
2. Zaurgarritasun bereziaren aitortza
Lehenik eta behin, aurreko paragrafoan aipatutako patologiak edo baldintzak dituzten langileek bereziki kalteberak diren langileen errekonozimendua eskatu behar dute, eta lan-arriskuen prebentziorako zerbitzuko osasun-arloari eskura dituzten txosten medikoak eman behar dizkiote, txosten horiek enpresari aurkezteko betebeharrik gabe.
3. Prebentzio, egokitzapen eta babes neurriak
Bereziki kalteberak direla aitortzeko eskatu ondoren, lan-arriskuen prebentziorako zerbitzuaren (LAPZ) osasun-arloak langilearen zaurgarritasun bereziaren maila ezarri behar du, eta enpresak hartu beharreko prebentzio, egokitzapen eta babes-neurriei buruzko txostena egin behar du, kontuan hartuta lana langilearen osasun-egoeraren berezko arriskua areagotu gabe egitea ahalbidetzen duten baldintzak dauden ala ez.
4. Sektore sanitario edo sozio-sanitarioko arrisku-mailak
Osasun Ministerioaren zaurgarritasuna eta arriskua kudeatzeko jarduera-gidak lau arrisku-maila ezartzen ditu sektore sanitario edo sozio-sanitarioarentzat, lan-esposizioaren arabera:
- NR1: COVID ez diren arloetako zereginak.
- NR2: pazienteekin egiten diren zereginak COVID eremuetan, segurtasun-distantziari eutsiz eta haiengan zuzeneko jarduketarik egin gabe.
- NR3: pazienteei laguntza emateko edo zuzenean esku hartzeko zereginak COVID eremuetan, NBEa egokia denean eta segurtasun-distantzia mantendu gabe.
- NR4: aerosolak sortzeko maniobrak egin behar dituzten profesional sanitarioak edo ez-sanitarioak.
5. Sektore sanitario edo sozio-sanitarioko babes-mailak
Era berean, aipatutako gidak lau babes-maila ezartzen ditu sektore sanitario edo sozio-sanitarioarentzat, talde zaurgarriaren eta arrisku-mailaren arabera:
- 1: ez du ez egokitzapenik ez lanpostu-aldaketarik behar, ohiko lan-jardueran jarraitzen du.
- 2: lan-jarduerarekin jarraitzea. Norbera babesteko ekipamendu egokiak dituzten COVID eremuetan egin ditzake pazienteekiko esposizio-lanak.
- 3: lan-jarduerak jarrai dezake COVID ez den eremuan
- 4: lanpostuz aldatu behar da, eta, ezin bada, haurdunaldiagatiko edo edoskitzeagatiko (PREL) edo aldi baterako ezintasunagatiko (ABE) prestazioa izapidetu, bereziki sentibera den langile gisa.
6. Gainerako sektoreetako arrisku-mailak
Bestalde, aipatutako gidak lau arrisku-maila ezartzen ditu gainerako sektoreetarako, lan-esposizioaren arabera:
- NR1: pertsona sintomatikoekin kontakturik gabe lan egitea.
- NR2: pertsona sintomatikoekin kontaktuan egoteko aukera ematen duen lana, segurtasun-distantziari eutsiz eta haiekin zuzenean jardun gabe.
- NR3: pertsona sintomatikoen laguntza edo esku-hartze zuzena, norbera babesteko ekipamendu egokia dutenak eta segurtasun-distantzia mantendu gabe.
- NR4: aerosolak sortzeko maniobrak egin behar dituzten profesional ez-sanitarioak, hala nola BBB.
7. Gainerako sektoreetako babes-mailak
Era berean, aipatutako gidak lau babes-maila ezartzen ditu gainerako sektoreentzat, talde zaurgarriaren eta arrisku-mailaren arabera:
- 1: ez du ez egokitzapenik ez lanpostu-aldaketarik behar, ohiko lan-jardueran jarraitzen du.
- 2: lan-jarduerarekin jarraitzea. Norbera babesteko ekipamendu egokiak dituzten pertsona sintomatikoekin lan egin dezake.
- 3: lanean jarrai dezake pertsona sintomatikoekin harremanik izan gabe. Ezinezkoa bada, haurdunaldiagatiko edo edoskitzeagatiko (HEAP) edo aldi baterako ezintasunagatiko prestazioa izapidetzea, bereziki sentibera den langile gisa.
- 4: lanpostuz aldatu behar da, eta ezin bada, HEAP edo ABE izapidetu, bereziki zaurgarri den langile gisa.
OHARRA: aipatutako gidaren 3. eta 4. babes-mailak lortzeko ezarritako irizpideak aztertu ondoren, zeinak berekin dakarten lanpostua egokitzea edo birkokatzea, bai sektore sanitarioan, sozio-sanitarioan, bai gainerako sektoreetan, irizpide horiek immunoeskasiaren, tratamendu aktiboko minbiziaren eta haurdunaldiaren talde kalteberei bakarrik iritsiko litzaizkieke, bai eta patologia desorekatuak edo bi patología edo gehiago duten pertsonei ere, eta, gutxienez, 2. arrisku-maila jakin batean.
8. Aldi baterako ezintasunaren tramitazioa
Lanpostua egokitzeko aukerarik ez badago, kutsatzea saihestuko duen babes egokirik ez badago edo arriskurik gabeko beste lanpostu batean birkokatzerik ez badago, prebentzio-zerbitzuaren osasun-arloak txostena egin beharko du aldi baterako ezintasuna osasun-zerbitzu publikoaren aurrean egiaztatzeko. Horri dagokionez, GSINen 2020ko apirilaren 15eko argibide-jarraibideek honako hau ezartzen dute:
- Baja eta alta-agiriak lehen mailako arretako medikuek emango dituzte. Nafarroan, ISPLNko Laneko Osasun Zerbitzuko Ikuskaritza Medikoaren Atalak eskatuta.
- Kontingentzia gaixotasun arrunta izango da, baina GSINk dagokion barne-prozedura egingo du lan-istripu bihurtzeko prestazio ekonomikoaren ondorioetarako.
- Kalkulatutako iraupena 5 eta 30 egun natural bitartekoa izango da, eta alarma egoerak iraun arte luzatu daiteke.
- Baja eta berrespen-agiriak langilearen presentzia fisikorik gabe eman ahal izango dira.
- Zaurgarritasun bereziagatiko aldi baterako ezintasun-prozesuak isolamenduagatiko bajatzat hartuko dira.
- Aldi baterako ezintasunaren prozesua hasi ondoren jakiten denean, baja-parteak atzeraeraginez emango dira.
- Oro har, oinarri arautzailearen% 75 jasoko da prestazio ekonomiko gisa, eta enpresak gertakari profesionalen estaldura itunduta duen mutualitateak edo erakundeak ordainduko du.
- Enpresak aldi baterako ezintasunagatiko osagarria ordaintzea aplikatu beharreko hitzarmen kolektiboaren arabera baloratu beharko da.