Silikosiak jotako langile bati ezintasun iraunkorreko pentsioan % 40ko errekargua ordaintzera zigortu dituzte Mármoles Aztiria eta Goaz Lanak, ez zutelako segurtasuna bermatu

2021/05/26
Donostiako Lan Arloko lehen Epaitegiak Mármoles Aztiria S.L. eta Goaz Lanak S.L. enpresak zigortu ditu, Gizarte Segurantzak silikosia duen langile bati emandako ezintasun iraunkor osoko pentsioaren % 40ko prestazioen errekargua ordaintzera. Langileak 20 urte baino gehiago daramatza kuartzozko aglomeratua babes-neurririk gabe manipulatzen, eta silikosi kronikoa hartu zuen. Lan Ikuskaritzak, ebidentzia guztiak gorabehera, enpresek Laneko Arriskuen Prebentzioaren arloko araudia betetzen zutela erabaki zuen.

Hala ere, eragindakoaren lanpostuari buruz egindako neurketak kontuan hartuta, Donostiako Lan Arloko 1. Epaitegiak ondorioztatu du "lortutako emaitzen arabera higiene-arriskua dagoela" eta eragindakoaren lanpostuan ingurumen-kutsatzaile horren mailek "higiene-arrisku ziurra mugatzen duen muga gainditzen dutela".

Gizarte Segurantzak enpresen jokabidean inolako arau-hausterik egon ez zela esan zuen arren, epaileak kontrakoa dio. "2004an egindako neurketan agerian geratu zen onartutako muga-balioak gainditu zirela, eta, hala ere, sei urte igaro arte ez zen berriro beste neurketa bat egin, eta 2006an ebaluazioan jaso zen urtero higiene-neurketak egiteko agindua", jaso du epaiak.

Epaiak aipatzen du, halaber, 2014. urtera arte ez zitzaiola langileari silize-hautsaren eraginpean egoteko arriskuari buruzko prestakuntzarik edo informaziorik eman, nahiz eta Osalanek, 2011n, kuartzozko aglomeratu-lanetarako osasuna zaintzeko protokolo bat argitaratu zuen. Langilea 1993an hasi zen enpresan lanean.

ELAk gogorarazi du hori ez dela enpresetan silize-hautsaren eraginpean dagoen langile baten lehen kasua; izan ere, Mármoles Aztiria eta Goaz Lanak enpresetan segurtasun-neurririk ez izatea ohikoa da. Aipatzekoa da, aipatutako epaian adierazten den bezala, enpresak bazekiela kuartzoko aglomeratuak pneumokoniosia hartzeko arriskua sortzen zuela; izan ere, 2004. urteaz geroztik, enpresa hornitzaileak silestone-tauletan sartzen zuen informazio hori, baina enpresek ez zituzten kontuan hartu haien prebentzio-betebeharrak.

Sindikatuak laneko istripuen aurkako borrokan duen konpromiso irmoa berretsi du, "Ezin baita asmoen adierazpenetara edo eraginkortasunik gabeko marketin kanpainetara mugatu". Adierazi duenez, "Atzeraezina da administrazio publikoek eta ugazaben elkarteek lan-osasuna beren agenda estrategikoan kokatzea, kasu honetan, silize-hautsaren eraginpean egotearekin lotutako arriskuen aurkako borroka, laneko segurtasunaren eta osasunaren arloko lege-aginduak modu eraginkorrean eta ez soilik eraginkorrean betez".