“Kaleratu eta lantegiak ixten dituzte, forratzen jarraitzeko”

Azkenaldian aldizkari honen klasiko bihurtu da horretarako inolako justifikazio ekonomiko edo laboralik gabe langileen aurkako neurri traumatikoak aurkezten dituzten enpresak edo multinazionalak aztertzea. Kasu honetan Arcelor Mittal multinazionalaz ari gara, eta zehatzago, Legasako eta Aguraingo lantegietan gertatzen ari denaz.

Behin eta berriro errepikatzen den modus operandi bati buruz ari gara: Urtero irabazi handiak, lan karga eta industria proiektu bideragarriak dituzten arren, kaleratzeak edo lantegiren bat ixtea proposatzen duten multinazionalak, irabaziak handitzen jarraitzeko, hain zuzen ere.

Justifikatu gabeko kaleratzeak eta itxierak

Apirilaren 11n, Arcelor Mittalek Legasako (Nafarroa) eta Aguraingo (Araba) lantokiei eragiten dien eta 40 pertsona kaleratzea ekarriko lukeen EEE bat aurkeztu zuen. Ioritz Mendiguren Industria eta Eraikuntza federazioko kideak nabarmendu du Arcelor Mittalek aurkeztutako espedientea perspektibarekin aztertzea komeni dela, eta Legasako eta Aguraingo lantegietakoa baino espektro zabalagoaren barruan baloratu behar dela.

“15 urte baino gehiago dira Arcelor beti norabide berean doazen neurriak hartzen ari dela: pixkanaka, enplegua suntsituz, zenbait lantegi ixten joatea. Urteetako prozesua da, eta ez dute beti, esan dezagun, modu tradizionalean jokatu. Hau da, espediente bat irekitzea eta lantegi bat itxiko dela iragartzea. Beste kasu batzuetan, epe luzeagorako itxierak egiten ari dira. Horretarako, adibidez, ‘borondatezko irteerak’ dei genezakeena bilatzen dute, betiere komatxo artean. Helburua lantegi horietan gero eta enplegu gutxiago egotea da; langilez husten dituzte, lan karga kentzen diete, eta helburua lortu dutenean, itxiera iragartzen dute”.

“Datuak aztertu besterik ez dago. 15 urte pasatxoan milaka lanpostu suntsitu dira Arcelor Mittalek Euskal Herrian dituen lantegietan. Enpleguaren galera etengabea izan da. Egoera hori guztia zuzendaritzak hartutako neurriek izan duten ibilbidearen ondorioa da”.

Legasa eta Agurain errentagarriak dira

Ioritz Mendigurenek salatu du kaleratze eta lantegien itxiera horiek guztiak ez daudela inola ere justifikatuta. “Negoziazio mahaietan ez dute horrela azaltzen, baina guri, beste espazio batzuen barruan, argi eta garbi esan digute neurri horiek ‘goitik’ datozela, hau da, multinazionalak bere jarduteko moduaren barruan hartutako antolaketako erabakiak direla. Hau da, onartzen dute espedienteak eta kaleratzeak ez direla lantegi baten edo bestearen behar zehatzen ondorioak. Horrek argi uzten du, kasu zehatz horretan, Legasako eta Aguraingo lantegiak errentagarriak direla, multinazionalak inbertsioei eta ekoizpenari eusteko eta are igotzeko gaitasuna duela. Hala ere, hartzen dituzten erabakiak aurkako bidetik doaz, hau da, enplegua eta lantokiak beren interesen arabera suntsitzen dituzte”.

“Legasako eta Aguraingo enplegu-erregulazioko espedienteak –gaineratu du– inkongruentziaz eta inkoherentziaz beteta daude, beraiek ere ez baitira gai hartu nahi dituzten enpleguaren aurkako neurriak justifikatzeko. Eta ezin dituzte justifikatu, ez dutelako zerikusirik errealitatearekin”.

Ahal dute, baina ez dute nahi

Ioritz Mendigurenek argi dauka non eragin behar den multinazional horren errealitatea aztertzerakoan: Arcelor Mittalek gaitasuna du Euskal Herriko lantegietan inbertitzeko, baina ez du nahi. Hori da arazoaren muina. “Arcelor Mittalek Euskal Herrian itxi dituen azken lantegiak talde horrek Agurainen zuen beste lantegi bat eta Zumarragakoa izan dira. Ikusten duguna da formula batzuk ezarrita dituztela, jendea pixkanaka enpresak uzten joan dadin. Batez ere, erretiroetarako formulez, kalte-ordain ekonomiko desberdinekin irteerak adosteko neurriez... ari naiz. Lortzen ari direna da modu diskretu batean, ia jendea konturatu gabe, gero eta enplegu gutxiago egotea. Planta horien heriotza gozoa bilatuko balute bezala da. Horrela azken urteotan ehunka lanpostu suntsitu dira hemen”.

ELAk Agurainen eta Legasan egindako lanaren aintzatespena

Ioritz Mendigurenek Arcelor Mittaleko ELAko jendearen lana goraipatu du, eta sindikatuak Legasako eta Aguraingo lantegietan dituen ordezkariak egiten ari diren lana txalotu du. Arabako lantegian enpresako hiru ordezkariak ELAkoak dira; Legasan, ELAk ordezkari bat du, eta beste biak UGTkoak dira. “Ez da erraza enplegua erregulatzeko espediente baten aurka borrokatzea, eta are gutxiago beste sindikatu batzuen jarrera aztertzen badugu, hala nola UGTk Legasako lantegian duena. Estatuko sindikatuek zeregin kolaborazionista izan dute enpresarekin egin dituzten itxiera eta kaleratze prozesuetan, eta oraingoan ez da desberdina izan”.

“Kasu honetan, kasua hona ekarrita, egoera bera da. UGTren jarrera horrelako egoeretan izan ohi duena izan da: jendea desmobilizatzea, jendeari helaraztea enpresak proposatzen dituen neurriak hartzeko arrazoiak dituela, EEEaren planteamenduak justifikatuta daudela esatea... Jendeari esaten diotena da mobilizatzen bagara enpresak erantzun egingo duela eta orain arte jarri dituenak baino baldintza okerragoak jarriko dituela mahai gainean. Penagarria da, baina horrela funtzionatzen dute”.

Eskaera Nafarroako Gobernuari

Nafarroako Gobernuarekiko harremana ere ez da erraza izaten ari. “Hainbat aldiz eskatu diogu Nafarroako Gobernuari bilerak egiteko, gaiari buruz hitz egin eta hainbat neurri proposatu ahal izateko. Ohikoa da Nafarroako Gobernuko arduradunei prentsan irakurtzea enplegua eta industria defendatzen dituztela. Baina gero ikusten duguna da benetako gatazka bat dagoen bakoitzean enpresaren alde jartzen direla. Ez diete erantzun ELAren bilera-eskaerei, eta egin dutena izan da UGTri zuzenean deitzea eta haiekin biltzea, gu alde batera utzita, gatazka honetan gehiengo osoa dugula jakin arren”.