ELAk Gipuzkoako metalean egindako lana berresteko hitzarmen handi bat #Landeia239

Hamar urte geroago, Gipuzkoako metalgintzako 40.000 langilek metalaren sektoreko hitzarmena berreskuratu dute. Hitzarmen berria hiru urtez egongo da indarrean (2020-2021-2022), eta antolaketaren, zorroztasunaren eta borrokarako gaitasunaren emaitza da.

Nola eragiten die hitzarmen berriak langileei? Unai Martinezek, Industria eta Eraikuntza federazioko idazkari nagusiak, adibide zehatzekin laburbildu ditu hitzarmen berriaren hobekuntzak eta metalean lan egiten dutenen egunerokotasunean duen aplikazio praktikoa. Hauek dira akordio handi honen gakoak.

Galderak eta erantzunak

Soldata-igoera

-Mirenek orain arte 2011ko metalaren hitzarmena aplikatzen zen enpresa batean egiten du lan. Zer soldata-igoera izango du?

-2011tik 2018ra metatutako KPIak hartzen dira kontuan, eta 2019ko abenduaren 31n soldata-taulak % 8,8 igoko dira. Igoera hori probintziako hitzarmeneko tauletarako baino ez da izango.

Mirenen kasuan, bere soldata % 9,6 igo behar da. Lehen mailako ofizial administrariaren kategoria badu, urteko soldata 25.354 eurotik 27.788 eurora igoko da, hau da, 2.434 euro gehiago.

2021. eta 2022. urteetan, soldata aurreko urteko Estatuko KPIa kontuan hartuta igoko da. Urte batean KPIa negatiboa bada, Mirenek ez luke inolako kopururik itzuli beharko.

-Anderrek enpresa-hitzarmena duen enpresa batean egiten du lan, eta azken urteetan soldatak igo ditu; beraz, taulen gainetik dago. Nola eragingo lioke hitzarmen probintzialak?

-Enpresako negoziazioan akordiorik lortu ez badu, % 0,8ko soldata-igoera izango du. Igoera hori 2020ko urtarrilaren 1etik aurrera izango litzateke, eta, beraz, data horretatik aurrera atzerapenak kobratzea egokituko litzaioke.

Lan-erreformen aurkako klausulak

-Zer gertatzen da Josek lan egiten duen enpresak hitzarmen berriaren baldintzak aplikatu nahi ez baditu?

-Gipuzkoako metalaren hitzarmen berriak hitzarmen osoa aplikatzeko klausula bat du. Langileekin adostuta soilik adostu ahal izango da ez aplikatzea.
Zer gertatzen da 2022ko abenduaren 31tik aurrera, orduan amaitzen baita hitzarmena?
Hitzarmena ultraktiboa izango da; indarrean jarraituko du beste hitzarmen bat adostu arte. Klausula berri horrekin, hitzarmenaren etorkizuna bermatzen da.

-Zer neurri jasotzen ditu negoziazio kolektiboaren estatalizazioaren aurka?

-Azken urteotan, hainbat legeren bidez eta estatuko sindikatuen laguntzarekin, lan-baldintzen estatalizazioa bultzatzen ari da. Planteamendu horiek Euskal Herrian lan egiten dugunok bakarrik pobretu nahi gaituzte. Klausula bat sartu dugu (bederatzigarren xedapen gehigarria), probintzialak Estatuko hitzarmenarekiko lehentasuna duela adierazten duena. Hala ere, badakigu eraso zentralizatzaileak aurrera jarraituko duela.

Enpleguaren egonkortasuna

-Xabierrek 6 hilabete daramatza azpikontrata batean lanean, eta lanaldi osoa Gipuzkoako enpresa garrantzitsu batentzat egiten du. Enpresa nagusiak kontratua eten dio Xabierren enpresari eta beste enpresa bat kontratatu du lan bera egiteko. Zer gertatzen da Xabierrekin?

-Lehenengoz sartu da subrogaziorako eskubidea. Mantentze-lanei, garbiketa industrialari, biltegiari, logistikari eta zuntz optikoaren, telefoniaren eta kanpoko plantaren instalazioari eta mantentze-lanei eragiten die.

Azpikontrata batean lan egiten dutenek subrogatzeko eskubidea izango dute, baldin eta enpresa nagusiarentzat lan iraunkorrak, jarraituak eta esklusiboak egiten badituzte.

Beraz, Xabier enpresa berriak kontratatu behar du eta jarduera berean lanean jarraitu.

Genero-berdintasuna

-Zer neurri daude berdintasunaren bidean aurrera egiteko Gipuzkoako metalean?

-Lan handia dugu egiteko genero-diskriminaziorik gabeko sektore bat lortzeko. Berdintasunerako Legeari dagokionez, hobekuntzak egin ditugu, enpresetan berdintasun-plan eraginkorrak eta neurri zehatzak adosteko.

Enpresek Langileen Estatutuak zehazten duena baino informazio gehiago eman beharko dute goi-zuzendaritzako pertsonen kopuruari, absentismo-egunei eta plantillako titulazioari buruz. Berdintasun-plana egin baino 6 hilabete lehenago entregatu beharko da dokumentazioa.

Bestalde, Berdintasun Batzordea abian jarriko da, Adegik, LABek, CCOOk eta UGTk 2007-2009ko hitzarmenean sartu zutena eta 13 urtetan inolako jarduerarik izan ez duena.