Nafarroako 2024ko aurrekontua

ELAk Greba Feminista Orokorreko aldarrikapenak jasotzeko eskatu du

2024/02/12
ELAk elkarretaratzea deitu du otsailaren 16an Parlamentuaren aurrean, UPN Nafarroako Gobernutik kanporatu zenetik hirugarren legegintzaldia hasi arren, oraindik aurrekontu eta zerga politika aldatu gabe jarraitzen dugula salatzeko. PSN, Geroa Bai, Contigo-Zurekin eta EH Bilduren arteko akordioan, fiskalitatean, pentsioetan, hezkuntza ratioetan edo osasun pribaturako bideratzeetan aurrerapen sozialik ez dagoela ezkutatzeko ikerketak egiteko konpromisoak errepikatzen direla kritikatu du sindikatuak.

ELAk Nafarroako 2024ko Aurrekontu Proiektuari buruzko balorazioa aurkeztu du prentsaurrekoan. Nafarroako Gobernuak (PSN, Geroa Bai eta Contigo-Zurekin) eta EH Bilduk onartuko duten aurrekontuak ez du aintzat hartzen Greba Feminista Orokorrean zaintza sistema publiko, unibertsal, doako, kalitatezko eta erantzunkidetasunean oinarritutako baterantz aurrera egiteko egindako aldarrikapenetako bat ere. Nafarroan 72 egoitza daude, eta horietatik bi baino ez dira publikoak. Egoitza pribatu gehienetan egoitzen estatuko hitzarmena aplikatzen da, eta aurrekontu horietan ez da aurreratu ere egiten Nafarroako egoitzen lehen hitzarmenean, eta hori funtsezkoa da zerbitzuaren kalitatea eta lan-baldintzak hobetzeko.

Aurrekontu osoa ontzat emateko Nafarroako Gobernuak eta EH Bilduk sinatutako akordioak, aurrekontu osoaren % 0,07an baino ez du eragiten. 2020tik 5 aurrekontu akordio itxi dituzte Nafarroako Gobernuak eta EH Bilduk. Bost akordioetan errepikatu den gaietako bat azterlanak egiteko konpromisoak dira. Azterlan hauek urtez urte errepikatzen dira, eta batzuetan ez dira egiten ere. Zehazki, 4 ikasgaitan (fiskalitatea, pentsioak, hezkuntza-ratioak eta osasun pribaturako deribazioak) 12 aldiz ikasketak egiteko konpromisoa jaso dira, baina gaur egun ez da hobekuntzarik zehaztu. ELAk uste du formula honek okerreko mezua bidaltzen duela: aurrerapenak lortzen ari delako mezua bidaltzen da, baina konpromisoa ez da gai horiei irtenbidea ematea, baizik eta gaiak aztertzea besterik ez.

Aurrekontua austeritate-politikak baldintzatuta dago, eta uko egin zaio zerga erreforma egiteari diru bilketa handitzeko eta langileentzako fiskalitate bidezkoagoa ezartzeko. Gainera, 10 eurotik 1 zor publikora eta itzaleko bidesarietara bideratzeak eta estatuari egindako ekarpena % 31,7 handitzeak tarte txikiagoa uzten dio benetako gastura bideratzen den aurrekontuari. Horretaz gain, ELAk honako hau nabarmendu du:

  • UPN Gobernutik atera eta hirugarren legealdian bagaude ere, aurrekontu politika aldatu ez denez, Nafarroak oso urrun jarraitzen du Europan dauden gizarte babeseko parametroetatik. Osasunean eta hezkuntzan egindako inbertsioa 950 milioi hazi beharko litzateke Europako batez besteko gastua berdintzeko. Horrez gain, nabarmendu du bermatutako errentaren zenbatekoa % 50 baino gehiago handitu beharko litzatekeela LGSren erreferentzia berreskuratzeko, eta etxebizitzako aurrekontu arrunta murriztu egingo dela.

  • CEN, UGT eta CCOO berriro diru publikoarekin finantzatuko dira. Hori ez zen gertatzen UPNren garaiko hitzarmenen eskandalua izan zenetik, eta 2022an berreskuratu zen.

  • Etxebizitzara bideratuko den gastua, aurrekontu osoaren % 1,8 baino gutxiago izango da.

  • Administrazioko langileek erosahalmena galdu dute berriro, eta Osasunbideko langile guztientzat (sanitarioak eta sanitarioak ez direnentzat) ez da karrera profesionala ezartzen.

Honen aurrean, ELAk elkarretaratzea deitu du otsailaren 16rako, 12:00etan, Nafarroako Parlamentuaren aurrean, beste aurrekontu eta zerga politika, eta Greba Feminista Orokorraren aldarrikapenei eta Nafarroako egoitzen lehen hitzarmenaren beharrari erantzuteko eskatzeko.

Hemen txosten osoa