GSINk Luzuriagako langile ohi baten alargunaren prestazioetan errekargu bat onartu du amiantoaren eraginpean egoteagatik hil zela iritzita
Hildakoak Victorio Luzuriaga lantegian lan egin zuen 1974tik erretiroa hartu arte, Tafallan, eta amiantoaren eraginpean egon zen bere ohiko zereginetan. Nahiz eta ulertezina izan Lan Ikuskaritzak eta Gizarte Segurantzaren Institutu Nazionalak hasieran ukatu egin zioten prestazioen errekargua langilearen alargunari, kontua da Nafarroako Gobernuaren ISPLNren txostena sendoa zela langileak jasandako minbiziaren jatorriari dagokionez, hitzez hitz adierazten baitu: "langilea amiantoaren eraginpean egon dela profesionalki, bere lanpostuari dagozkion zereginak egitean", eta, hala, “langileak zuzenean duen patinomaren eraginpean dagoela".
Errekargu-eskaera ukatu zuen GSINren hasierako ebazpenaren aurka, ELAko zerbitzu juridikoek alegazioak egin zituzten, eta, horien arabera, bai GSINk bai GSINk berak beren irizpidea aldatu dute orain. Horrela, uztailaren 20ko ebazpenean, "Amiantoaren arloko prebentzio-neurririk ez izatea" aitortu zen, eta "ondorioz, bidezkoa dela aipatutako lan-istripuaren ondoriozko Gizarte Segurantzako prestazioak, aipatutako lan-istripu horren ondorioz, Coop.
ELAk azpimarratu du hori ez dela kasu isolatu bat aipatutako enpresan. 2020ko abenduan, Iruñeko Lan Arloko 1 zenbakiko Epaitegiak enpresa bera kondenatu zuen beste prozedura batean prestazioen errekarguagatik. Prozedura horretan emandako epaian egiaztatuta geratu zen arriskuen ebaluaziorik ez zegoela (lehenengoak 2004an egin ziren), langileei ez zitzaiela prestakuntzarik eta informaziorik ematen amiantoak zekartzan arriskuei buruz, eta paperezko maskarak erabiltzen zirela asbesto-zuntzak zituzten ingurune leunduetan balio ez zutenak.
Sindikatuak nabarmendu du, halaber, amiantoarekin kontaktuan egotearen ondoriozko lanbide-gaixotasunak gero eta gehiago direla eta ia pandemikoak direla; izan ere, hori guztia kontrol publiko eskasaren eta XX. mendean enpresek segurtasun-neurri gutxiago izatearen ondorio da.
Bestalde, horrelako patologien latentzia-aldia –ia guztiak kantzerigenoak– gutxi gorabehera 30 urtekoa denez, ikusezin bihurtzeko eta lan-giroarekin ez konektatzeko joera duen fenomenoa da, eta, beraz, ELAk uste du lehentasun politiko eta soziala izan behar duela lan-osasuneko arazo larri horri aurre egitea, prebentzioan eta kontroletan arreta jarriz, patologia larri horiek garaiz detektatu ahal izateko eta patologia horiek eragindako familiei garaiz erantzuteko.