UBER: Milioi askoko mozkinak LGS ordainduta

“UBER etekin handiak dituen enpresa da. Sektore hori monopolizatu nahi dute, eta prekarizazioaren eta langileen esplotazioaren kontura egin nahi dute. Greba honen ondoren mugitzen ez badira, gehiago egongo dira”. Horrela hitz egiten zuen Luisek –kalte egin ziezaiokeelako bere benetako izena ez ematea nahiago zuen ELAko afiliatu baten fikziozko izena– aldizkari honetako 253. zenbakian UBERren gatazkari buruz argitaratutako elkarrizketa luze batean.

2024ko apirila zen. Ondoren, UBEReko langile gehienek berriro egin zuten bat ekainaren 17tik 30era deitutako grebarekin. Orain 2025eko urtarrilean gaude, eta Bizkaian UBERentzat lan egiten dutenen egoera ez da asko aldatu. Horregatik, UBEReko gidariek greba eta mobilizazio dinamika areagotzea erabaki dute. Abenduaren 11tik daramate greban, eta aurretik akordiorik ez badago, deialdia urtarrilaren 31ra arte luzatuko da gutxienez.

Sergio Vadillo eta Itziar Larrazabal Bizkaiko ELA-Zerbitzuakeko kideek gogorarazi dute hitzarmena 2023ko abenduaren 31n iraungi zela, eta egungo baldintzak hobetuko dituen hitzarmen berri baterako negoziazioa blokeatuta dagoela. “Aldarrikapen nagusiak duela urtebetekoak dira, egoera ez baita aldatu: plusak kontuan hartuta LGSra ozta-ozta iristen diren soldatak igotzea, benetako lanorduak lanaldi gisa zenbatzea, nominak ‘ulergarriak’ izatea, oporrak beharren arabera eskatu ahal izatea, ibilgailuetan segurtasun handiagoa izatea, gaueko eta jaiegunetako plusak finkatzea... Ikus daitekeenez, zerrenda luzea da”.

“Bizkaira datoz eta badirudi Marten lurreratzen direla”

Grebak arrakasta izan duen arren –“finkoak diren gidari batzuk kenduta, ia langile guztiak greban daude”–, enpresak gatazka konpontzeko benetako urratsik eman barik jarraitzen du. “Azken greba hasi bezperan –abenduaren 11n– bilera izan genuen UBERekin, eta etsigarria izan zen. Madrildik datoz bileretarako eta badirudi Marten lurreratzen direla. Tanteo-jarrerarekin etorri ziren, zein puntutan geunden ikusteko. Ulertezina da gatazkan urtebete baino gehiago daramagunean”.

“Bilera hasi eta esan ziguten hilean 1.400 eurokoa ondo dagoela, irakurri dutela hitzarmenen batean hori eskatzen genuela, hau dela, bestea dela... Sinestezina da, ondo baino hobeto dakitelako zein den gure plataforma eta eskatzen duguna kopuru horretatik gorako soldata dela. Ezin dugu ahaztu Euskadiko Justizia Auzitegi Nagusiaren epai batek ezartzen duela langile horiei urtean 32.000 eurotik gorako soldata jasotzen duen Bizkaiko Bidaiarien Garraioaren Hitzarmena aplikatu behar zaiela. Egia da UBERek Auzitegi Gorenera jo duela epaiaren aurka, baina bere jarrerak argi uzten du ez dutela akordiorik lortu nahi”.

Milioi askoko mozkinak, miseriazko soldatak

UBER multinazionalak milioi askoko mozkinak ditu, baina langileekiko kudeaketa oso eskasa da.

“UBERen lan egiten dutenek ez dakite nora jo. Enpresaren instalazioetan, Getxon, denak APP baten bidez funtzionatzen du. Pertsona bat dago garitan, baina ez du zer esanik. Madrildik egiten dute dena, baina horko kudeaketa ere desastre hutsa da. Multinazionala da, eta ez dakigu non hartzen dituzten erabakiak”.

Arduradun sindikal horiek 2024ko abenduko nominekin gertatutakoa jarri dute adibide gisa. “Greba abenduaren 11n hasi zen, eta, beraz, hilaren 10era arte lanean aritu ziren. Bada, nomina batzuetan, 10 egun horiek ez ordaintzeaz gain, agertzen da gidariek ordaindu behar diotela enpresari, 700 euro baino gutxiagoko nominak izatera iritsiz. Madrilekin hitz egin behar izan genuen konpontzeko. Are gehiago, gaur egun langile batzuek ez dute abenduko nominari dagokion zatia kobratu. Horrela da beti eta guztiarekin”.

Bien bitartean, Sergio Vadillok eta Itziar Larrazabalek azpimarratu dute UBEReko langileek borrokan jarraitzen dutela. “Grebaren jarraipena masiboa izaten ari da. Oso plantilla kontzientziatua eta antolatua dugu, afiliazio tasa handiarekin. Urteko 365 egunetan egunean 24 orduz egiten den lanaz ari gara, astelehenetik igandera, jaiegunetan, egunez eta gauez, eta ez da baldintza horietako bat bera ere jasotzen. Azken batean, miseriazko baldintzetan egiten den lan gogorra da”.

Akordio aitzindaria Amazonekin, bi azpikontratatan enplegua bermatzeko

ELAk hitzarmen kolektiboa sinatu du Besaide Logistics eta Sonic Delivery banaketa azpikontratentzat. Akordioak nabarmen hobetzen ditu orain arte mezularitzako estatuko hitzarmenaren bidez arautzen ziren lan baldintzak. Akordioari esker, Ezkerraldeko eta Gasteizko azpikontratetako 70 langileek % 31ko soldata igoerak izango dituzte hiru urteko epean. Orain arte, langile horiek LGSren pareko soldatak zituzten. Akordioak beste hobekuntza batzuk ere jasotzen ditu: antzinatasuneko plusa, aldi baterako ezintasunen prestazioan hobekuntzak edo zerbitzua ematearekin erlazionatutako beste plus batzuk. Horrez gain, 36 orduko lanaldia ezartzen da, estatuko araudiko 38 orduen ordez.

Baina, gainera, akordioa haratago doa. ELAk akordio aitzindaria lortu du Amazonekin, multinazionalak azpikontratatutako bi enpresekin kontratua eteten badu lanpostuei eusteko. Horrela, ELAk arrakala ireki du lehen aldiz Amazonen hitzarmen prekarioaren ereduan, multinazionala azpikontratatutako enpresaren aldaketen aurrean langileen enplegua bermatzera konprometitzen duen akordioarekin.

Orain arte, Amazonek enpresa batekin kontratua eteten zuen bakoitzean, plantillak lanpostua galtzen zuen, Ezkerraldeko Vayven Deliveryn gertatu zen bezala. Une honetatik aurrera, Besaide Logisticseko eta Sonic Deliveryko 70 langileak ez dira arduratu behar Amazonek hartzen dituen kontratazio-erabakiez: Azpikontratatutako enpresa aldatzen