Zilegi al da beste pertsona baten lanarekin aberastea?

“Nativa o extranjera, langile klase bakarra” solasaldiaren izenburuak asmoen adierazpen argia zuen: zalantzan jarri nahi zuen ea benetan langile klase bakarra dagoen ala klase sozial hori zeharkatzen duten intersekzioek hainbat taldetan banatzen duten. Oro har, mahai-ingurua gaur egun langileak banatzen dituzten intersekzioen arteko bitan oinarritu zen: etxebizitza eta arrazakeria. Horretarako bi hizlari izan genituen, biak ELAko kideak: batetik, Katia Henríquez Domínguez, arrazakeriaren aurkako militantea, gaur egun Basauriko zerbitzu juridikoetan funtsezko lana egiten duena; bestetik, Jose Gómez, gaur egun Ezkerraldean abokatu gisa diharduen Batu etxebizitza sindikatuko militantea.

Zer dakarte intersekzioak?

Intersekzioek zer dakarten azalduz hasi zen topaketa. Bell Hooks, Desirée Bela-Lobedde edo Pastora Filigrana bezalako egileek urteak daramatzate adierazten langile klasea ez dela ente bakarra eta horren barruan ere baldintza edo/eta zapalkuntza desberdinak daudela. Beste era batera esanda, arrazakeriak eta etxebizitzaren krisiak ez digu pertsona guztioi berdin eragiten.

Lehen hitzaldia Katia Henríquez Domínguezena izan zen, eta arrazakeria instituzionalari zein sozialari lotutako alderdiak aipatu zituen: lanaren arrazaren araberako banaketa (argi eta garbi ikusten da zainketa-zentroetan), lan-diskriminazioa (partzialtasuna eta gainkualifikazioa nabarmenak dira biztanleria migratuan), soldata-arrakala (atzerritarren eta bertakoen arteko soldata-alde gordinak % 23ra iristen dira, eta % 25era igotzen da emakume atzerritarren kasuan) eta biztanleria aktibora igarotzeko diskriminazioa. Era berean, azpimarratu zuen beharrezkoa dela migratutako pertsonek jasaten dituzten premisei erantzuna ematea, biztanleria aktiborik prekarizatuena direlako eta askok ez dituztelako euren eskubideak ezagutzen.

Bigarren esku-hartzea Jose Gomezena izan zen, eta etxebizitzaren aldeko borrokan zentratu zen. Lehenik eta behin, azaldu zuen etxebizitza eskubide bat den arren, gaur egun merkatu-ondasun bihurtu dela, eta, beraz, horrek kapitala vs lana kontraesana kapitala vs bizitza bihurtzen duela. Era berean, txostengileak azaldu zuen eskubide horren merkantilizazioak espekulazioa ere eragin duela, eta, ondorioz, oinarrizko behar hori, etxebizitza, langileak pobretzeko eta errentatzaileak edo/eta espekulatzaileak aberasteko tresna bihurtu dela.

Bi esparruen azalpen laburra egin ondoren, gaiak lotu egin ziren. Migratzaileak dira etxebizitza eskuratzeko zailtasun handiena dutenak; izan ere, Katia Enríquez Domínguezek Bizkaian etxebizitza bat alokatzeko izan zituen zailtasunak kontatu zituen. Era berean, erroldaren arazoa mahai gainean jarri zen, egunez egun pertsona askori kentzen zaien beste eskubide merkantilizatu bat.

Solasaldian zehar, baina batez ere hitzaldiak amaitu ondoren, ikus-entzuleek hainbat galdera eta parte-hartze egin zituzten. Galdera errepikatuenetako bat hau izan zen: Zer egin dezakegu?

Lehenik eta behin, gai hori bi alderditatik aztertu zen. Alde batetik, arlo indibidualean; bestetik, kolektiboan. Erantzunak bertaratutako guztien artean eraiki ziren, eta diskurtsoak eraikitzearen eta buloak eteteko beharraren garrantzitik hasi eta erantzun sindikal integrala eta komuna antolatzeraino joan ziren. Era berean, nabarmendu zen beharrezkoa dela fokua erakundeetan ez ezik, lan egiten duen klasearen ideologizazioan eta, ondorioz, eragile sindikaletan ere jartzea.

Bigarrenik, Jose Gomezek beste galdera batekin erantzun zuen: ‘Zilegi al da beste pertsona baten lanarekin aberastea?’ Horrek lotura zuzena zuen etxebizitzaren arazoarekin, errentatzaileak edota espekulatzaileak beste baten lanaren indarraz baliatzen diralako zuzenean; edo, beste modu batera esanda, langile klaseaz. Beraz, egin dezakeguna diskurtso espekulatiboak ez erreproduzitzea eta haien errepikapena saihestea da.

Amaitzeko, solasaldiaren ondorio nagusietako bat axolagabekeria izan zen. Antonio Gramsci filosofo marxista italiarrak axolagabekeria istorioaren pisu hila gisa definitzen zuen, eta aldi berean, horrek gizarte baten parasitismoa, koldarkeria eta ez-bizitza zekarrela azaltzen zuen. Hitzaldian zehar ideia hori asko errepikatu zen, ez gizabanako gisa, ez sindikatu gisa, ezin dugulako injustizien aurrean axolagabe jokatu; horiei guztiei aurre egin behar diegu eta horiekin amaitzeko lanean jarraitu.