Etxebizitza eskubide subjektiboa izatetik urrun dago Nafarroako Etxebizitza Lege berrian

2022/02/14
Joan den astean, Nafarroako Gobernua osatzen duten hiru talde parlamentarioek -PSN, Geroa Bai eta Podemosek- 2010eko Etxebizitzari buruzko Foru Legea aldatzeko proposamena aurkeztu zuten. Aurrerapen batzuk egin arren, oraindik zehaztasun handia falta da gai askotan, eta planteatutako neurri batzuk, Jose Maria Aierdik esan ez bezala, etxebizitzarako eskubide subjektiboan sakontzetik urrun daude.

Neurri berrietako asko beste lege batzuetan daude, hala nola Estatuko Etxebizitzaren Lege berrian edo EAEko Etxebizitza Legean. Adibidez, etxebizitza babestuak mugagabeak izatea lortu nahi da, salbuespen batzuetan izan ezik, EAEn gertatzen den bezala. Horrela, etxebizitza publikoen pribatizazioarekin amaitu nahi da, Nafarroan azken hamarkadetan egindako etxebizitza babestuen erdiekin baino gehiagorekin gertatu den bezala.

Beste neurri garrantzitsu bat alokairuaren prezioen kontrolari buruzkoa da; neurri hori oso bat dator Espainiako Estatuan onartu berri den Etxebizitzaren Legearekin. Alde batetik, Alokairuen Erregistro bat sortu nahi da, eta, bestetik, alokairuaren merkatua tenkatutzat jotako eremuetan esku hartu, Alokairuen Iraunkortasun Indizea ezarriz eta gune horietan gehieneko alokairuen prezioak zehaztuz. Horrela, gehieneko muga horretatik beherako alokairuak ezartzen dituzten errentatzaileei hobaria emango zaie, eta gainditzen dituztenei zigorra ezarriko zaie, nahiz eta oraindik zehaztu gabe dauden hobari edo zigor fiskalak. Estatuko Legean aztertu zen bezala, neurri horiek oso eragin mugatua izango dute alokairuetan, eta lortutako errenten gaineko zerga-salbuespenak dituzten errentatzaileei mesede egingo diete.

Nahikoa ez den neurri bat etxegabetzeei dagokiena da. Arau berriak ezartzen duenez, hipoteka-betearazpen bat egin aurretik, alokairu-aukera egoki bat eskaini beharko zaie gizarte-bazterketa egoeran dauden errentariei. Hala ere, hau bakarrik gertatuko da jabea banketxea edo higiezinen agentzia denean. Jabetza beste bat denean, etxegabetzeak egiten jarraitu ahal izango da.

Etxebizitza hutsei dagokienez, urtebete baino gehiago jenderik gabe daramaten eta banketxeen esku dauden etxebizitzen erabilera desjabetu ahal izango da, eta alokairu publikoko poltsara pasatu. Hala ere, horiek erabilera bakarrik desjabetzen dute, erakunde horiek etxebizitzen jabeak izaten jarraituko baitute eta alokairuen errentak jasoko baitituzte. Neurri horretatik salbuetsita geratzen dira, halaber, lehen aipatutakoak ez diren jabe guztiak.

Azken bi neurri horiei dagokienez, gogoratu behar da etxebizitzen jabetza batez ere jabe txikien eta pertsona fisikoen esku dagoela, eta horrek asko mugatzen duela neurri horien eraginkortasuna.

Babestutako etxebizitzen parkeari dagokionez, etxebizitza berrien ehuneko bat etxebizitza babestuetarako gordeko da, horietatik % 30 alokairu sozialeko erregimenerako, eta etxebizitza babestuak eta libreak atari berean ere bizi ahal izango dira.

Datozen hilabeteetan neurriak gehiago zehazten joango dira, eta neurri horiek nafartarrek etxebizitza duin bat eskuratzeko izango duten eragina aztertu ahal izango da, baina orain arte aurkeztutako neurriengatik, urrun daude etxebizitzak eskubide subjektiboa izatea lortzetik.