ELAk salatu du Osakidetzak ez duela osasun-politika egokirik Zaballako espetxean, Araban
ELAk salatu du Osakidetzak ez duela planteatzen osasun-arretarako eredu egoki eta dimentsionatu bat presoen egungo beharretara egokituko dena. Zaballako (Araba) espetxea EAEko handiena da, eta gaixotasun konplexuak dituzten pertsona gehienak zentro horretan daude. Hori dela eta, sindikatuak uste du, gutxienez, langile gehiago egon beharko liratekeela. Gogorarazi du 8 urte igaro behar izan direla, auto judizial baten bidez, Osakidetzak osasun-prestazioaren plangintzarik eza zuzendu behar izateko. Hala ere, gaur egun ez da ezer zuzendu oraindik. Osakidetzak langile bakarra kontratatu du, azpikontratatuta duen elkarteko langile bat, hain zuzen ere. “Zalantzan jartzen dugu kontratazio hori Administrazio Publikoko hautaketa irizpideak errespetatuz egin ote den”, kexu dira. Gainera, ez da plantilla handitu eta ez da baliabide materialik sartu langileei ohiko lana egiten laguntzeko.
Gainera, ELAk egiaztatu ahal izan duenez, lehen mailako arretako langilee (osasun mentaleko langileak ez direnak) erakunde horrek bere gain hartu beharko lituzkeen lanak egitea eskatzen zaie, beren giza baliabideekin eta baliabide materialekin. Horrek eguneroko inprobisazio-egoera eta lan-kargen igoera sortzen du, eta horrek estres- eta neke-egoerak eragiten ditu Osakidetzako plantillan. "Langileak gainezka daude, eta auto judizialaren ekintza zuzentzaileak eguneroko lanarekin batera egiten ari dira, plangintzarik eta informaziorik gabe", deitoratu dute.
Gauzak horrela, ELAk Osasun Mentaleko osasun-prestazioa publifikatzea eskatzen du, preso dauden pertsonak artatzeko plangintza espezifiko bat egitea, eta eguneroko lana arriskurik gabe egiteko behar den plantillaren azterketa xehatu bat egitea. Uste dute Osakidetzak espetxeetako farmazia-zerbitzua indartu behar duela, eta, horretarako, farmazia-profesional eta farmazia-laguntzaile gehiago egon behar direla, batez ere; halaber, erizainak, erizaintzako laguntzaileak, terapeuta okupazionalak, gizarte-langileak, psikiatrak eta psikologoak gehitu behar direla uste dute, hori guztia preso dauden pertsonei osasun-arreta integrala emateko.
Sindikatuak gogorarazi du 2012. urtean transferitu zela EAEko espetxeetako osasun-partea. Zaballan, osasun arreta, osasun mentalari dagokionez, "inprobisatua, desegokia eta zati batean pribatizatua" izan da. 2012an, Osakidetzak espetxeetako osasun-prestazioa Lehen Mailako Arretako osasun-zentro gisa antolatzea erabaki zuen. Arabako Zaballako espetxean, espetxeratutako pertsonen tipologia dela eta, ospitalez kanpoko osasun mentaleko zentro bat (CSME) sortzea erabaki zuen, adikzioekin eta arlo psikologiko eta psikiatrikoko hainbat prozesurekin lotutako patologia guztiak artatzeko.
Osakidetzaren Arabako Osasun Mentaleko Sarearen Zuzendaritzak, Osasun Mentaleko Zentro horren zuzeneko arduraduna denak, transferentziaren aurretik espetxe honetan zerbitzuak ematen zituen elkarte pribatu batekin kontratu bat luzatzea erabaki zuen, horrela, aurretiazko pribatizazioa betikotuz eta indartzeari uko eginez.
Hala, Osakidetzak gora egin duen langile bakarra mediku psikiatra bat da, aurrez osasun mentalerako kontratatua, eta astean behin baino gehiagotan joaten da espetxera. "Ez du inoiz planteatzen osasun arretarako eredu egoki bat, presoen egungo premien araberakoa", esan du ELAk.
Zaballako espetxea Euskadiko handiena da eta gaixotasun konplexuak dituzten pertsona gehienak bertan daude. Hori dela eta, sindikatuak uste du errealitate horrek, gutxienez, langile kopurua handitzea ekarri beharko lukeela.