ELAk COVID 19aren aurkako txertaketari aurre egiteko planifikazio eta baliabide falta salatu du

2021/05/12
Pandemiaren lehen olatutik urtebete baino gehiago igaro ondoren, onartezina da Osakidetzak birusari aurre egiteko egin dituen planteamendu bakarrak iazko martxoan egin zituenak izatea: langileak estutzea, erretiratutako langileak biltzea eta ohiko jarduera ez urgentea etetea. ELAk Osakidetzari eskatzen dio berehala indartu dezala zerbitzua giza baliabide nahikorekin eta, behingoz, txertaketa-plan eraginkorra, gardena, negoziatua eta langileen lan-baldintzak errespetatzen dituena martxan jar dezala.

Osakidetzak txertaketari aurre egiteko langile erretiratuak biltzea proposatu izanak agerian uzten du, berriz ere, Covid 19ri aurre egiteko plangintzarik eta giza baliabide nahikorik ez dagoela. Onartezina da lehen olatua agertu zenetik urtebete igaro bada ere, Osasun Sailak osasun-sistema publikoa indartu ez izana eta txertoaren plangintza egokia egin ez izana; besteak beste, behar adina baliabide ematea.

Urtarrilaz geroztik, lehenengo txertoak iristen hasi zirenetik, ELAk Osakidetzari eskatu dio, behin eta berriz, jakinarazteko eta sindikatuekin negoziatzeko txertaketaren plangintza, bai horretarako erabiliko ziren giza baliabideen ikuspegitik, bai kolektiboaren lan-baldintzetan izango zuen eraginaren ikuspegitik. Osakidetzak uko egin die planteamendu horiei, eta informazio falta, opakutasuna, errefortzu falta eta txertaketa-prozesuaren hedapen eskasa konstante bat izan dira prozesu osoan. Izan ere, eta ohikoa denez, komunikabideen bitartez izan dugu erretiratutako langileak izateko planaren berri.

Azken urtean, Osakidetzak pandemiari aurre egiteko errezetak mantendu ditu, eta beste neurri batzuk hartzeari uko egin dio, nahiz eta horretarako denbora luzea izan duen:

  • Plantillak indartzeari uko egin dio: pandemiaren lehen olatuaren etorrerak agerian utzi zituen Osakidetzaren egiturazko arazoak, eta gabezia horiek, zalantzarik gabe, hari emandako erantzuna baldintzatu egin dute. Hala ere, Osasun Sailak bere aurrezki-gakoan jarraitzen du. Estrategia hori plantillak estutzen jarraitzean eta ekipoak ez indartzean datza. Estrategia hori txertaketa-prozesuari ere aplikatzen zaio. Langileak txandak bikoizten ari dira, asteburuetan lan eginez, eta beren atsedenaldiei, oporrei eta bestelako baimen eta lizentziei uko egin behar diete, txertaketarako langilerik eza ordezteko. Hori gutxi balitz bezala, Osakidetza langileen ordainsariak murrizten ari da, eta kontratuak aldatzen ari da, langileen ordainsariak merkatzeko. Aldi berean, aldi baterako kontratazio batzuk ez luzatzea erabaki du.
  • Etengabe sakrifikatzen du herritarrei ematen zaien osasun-arreta: langile nahikorik ez dagoenez, duela urtebetetik hona eta aldizka, premiazkoa ez den ohiko jarduera etetea da beste irtenbideetako bat. Erabaki horrek eragin zuzena du herritarrei eskaintzen zaien osasun-arretan, eta etengabeko atzerapenak ekartzen ditu. Hori gutxi balitz, itxaron-zerrenden atzerapen eta handitze horiek lan-gainkarga gehigarri bat dakarte, jada gainkargatuta eta agortuta dagoen plantilla batentzat; izan ere, etendako jarduera berriz hasten denean, langileek murriztutako lan guztiari aurre egin behar diote.
  • Inprobisazio egoera etengabean gaude: adierazi dugun bezala, Osakidetzak behin eta berriz uko egin dio bere txertaketa-planaren berri emateari. Horrek, ikusi dugun etengabeko inprobisazioarekin batera, ondorio honetara garamatza: ez dago inprobisatzea ez den bete planik. Osakidetzak langile erretiratuak bilduko ditu, eta horrek argi erakusten du planifikazio falta hori, baina baita osasun-sistema publikoa ez garatzeko eta indartzeko egin duten apustu garbia ere. Edo bestela esanda, osasungintzan inbertitu nahi ez duela erakusten du. Nola liteke urtebete geroago iazko martxoko planteamendu berberak egitea?
  • Txertaketa-prozesuak kaotikoa izaten jarraitzen du: azken asteetan, txertoaren kudeaketan izandako kaosaren lekuko izan gara. ELAk salatu zuen langileen txertaketan izandako kaos bera. SMSak modu masiboan bidaltzeak edo pertsonak modu zentralizatuan aipatzeak osasun-zentroak gehiago kargatzen eta herritarren artean kaosa eta ziurgabetasuna sortzen lagundu dute. Osasun-zentroetako telefonoak gainezka egon dira, baita langileak ere eta agendak behin eta berriz birprogramatzeko eta berrantolatzeko beharra dago.

ELAk Osakidetzari eskatzen dio berehala indartu dezala zerbitzua giza baliabide nahikorekin eta, behingoz, txertaketa-plan eraginkorra, gardena, negoziatua eta langileen lan-baldintzak errespetatzen dituena martxan jar dezala.