Albisteak

Osakidetzako garbiketa-azpikontratek, anbulantziek eta jantokiek eta kafetegiek kontzentrazioak egingo dituzte urriaren 1ean EAEko hiru lurraldeetan, osasun publikoa, unibertsala, kalitatezkoa eta modu seguruan eta lan-baldintza duinekin eskainia aldarrikatzeko. Halaber, Osakidetzako sindikatuek larunbatean, urriak 3, helburu berarekin deitutako manifestazioarekin bat egingo dutela iragarri dute. Urriaren 1eko kontzentrazioak 11:00etan egingo dira ospitale hauetan: BIZKAIAN, Gurutzeta Ospitalean. GIPUZKOAN, Donostia Ospitalean. ARABAN, Txagorritxu Ospitalean.

SATSE, ELA, LAB, SME, CCOO, UGT eta esk sindikatuek mobilizazio berriak deitu dituzte osasun sektorean, Osakidetza promesetatik neurri zehatzetara pasatzera behartzeko. Bitarteko gehiago behar dira eta osasun publikoa indartu behar da, sektoreko langileek bizi duten muturreko egoerarekin amaitzeko, horren ondorioak herritar guztiek pairatzen baitituzte. Hain zuzen ere, Osakidetzako langileei eta herritarrei irailaren 25ean, ostiralean, goizeko 11etan, Osakidetzako ospitale guztietan egingo diren elkarretaratzeetan parte hartzeko deia egin diete.

Lehen Arretako langileak, SATSE, ELA, LAB, SME, CCOO, UGT eta ESK sindikatuek deituta, elkarretaratze jendetsuak egin dituzte osasun zentroetan berehalako konponbideak eskatzeko. Datorren ostiralean, hilak 25, Osakidetzako Ospitaleen eta Osasun Mentaleko Sarearen txanda izango da.

Urte osoan zehar lan-gainkarga sistematikoa jasaten duten osasun-zentroek, plantillaren erdia baino gutxiagorekin egiten behar diote aurre udari. Uda honeta, gainera, ohiko lanez gain, koronabirusaren kontroletik eratorritako zeregin guztiak kudeatu behar dituzte ere.

Sindikatuaren esanetan onartezina litzateke orain dela gutxi bizi izandako gertakari larrien aurrean langileak berriz ere aritu behar izatea.

Osatek, S.A., kapital publikoarekin sortutako eta modu pribatuan kudeatutako enpresa, Osakidetzaren zerbitzu-erakunde bat da, erresonantzia magnetikoaK egiten dituena. Enpresa batzordeak salatu duenez, alarma-egoera amaitu ondoren, enpresako zuzendaritzak egoera aprobetxatu nahi du langileei eta herritarrentzako zerbitzuan murrizketak aplikatzeko.

Honen aurrean, sindikatuek elkarretaratzeak deitu dituzte datorren ostiralerako, ekainak 26, goizeko 11:00etan, Basurtu, Donostia eta Txagorritxu ospitaleetan, eta baita Osakidetzaren lehen arretako zentroetan ere. Aipaturiko sindikatuek dei egiten diete langileei eta herritarrei parte hartzera.

Jarraian, osasun-sektoreko eta sektore soziosanitarioko koronabirusaren kasu susmagarriak eta baieztatuak lan-istriputzat hartzeko enpresan jarraitu beharreko urratsak zerrendatzen dira.

Sindikatuek COVID-19ren pandemiari aurre egiteko osasun eta higiene berme guztiekin irekitzeko eskatu diote Osakidetzari. Azpimarratu dute Gorlizko (Bizkaia) Etengabeko Arreta Gunea (EAG), martxoaren erdialdean itxi zena osasun-krisia dela eta, ezinbestekoa dela deseskaladako fase berri honetan, non udalerri horietako biztanleak beren etxebizitzetara itzultzen ari diren. Hori bai, behin betiko irekiera beharrezkoa dela azpimarratu dute, "ez partxe bat uda sasoirako bakarrik".

Astekari horretan enplegu publikoaren deialdi guztiak jasotzen dira: Estatuko Administrazio Orokorrarenak, autonomia-erkidegoenak, Europako Batasunarenak, nazioarteko erakundeenak eta toki-administrazioarenak (Aldundiak eta Udalak); baldin eta iragarkiak BOEn agertu badira, udalak hiriburuetakoak badira, edo 100.000 biztanletik gorakoak badira, edo gutxienez 3 postu eskaintzen badituzte.

Eusko Jaurlaritzak Gurutzetako ospitalera egin duen bisita aprobetxatuz, koronabirusak gehien zigortu dituenetako bat, ELA, LAB, UGT, CCOO eta ESK-k Urkullu lehendakariari eta Murga sailburuari aurpegiratu diete pandemia betean dauden langileek bizi izan duten egoera eskasa. EPIen falta sistematikoa (langileen osasuna arriskuan jarri duena), langile eta errefortzu falta eta "plangintza eta kudeaketa eskasa" leporatu diote exekutiboari.

Bilboko Virgen Blanca klinikako langileek lanuztea egin dute, klinika honen arduradun den IMQko zuzendaritzak aurkeztu duen ERTEA salatzeko. ELAk salatzen duenez ERTEa onartezina da, IMQk milioi askoko onurak izateaz gain osasun-krisi baten erdian gaudelako.

Segurtasun eta Osasun Batzorde Korporatiboak apirilaren 28an egindako bileraren ostean, ELAk salatu du Osakidetzak ez duela langileen segurtasuna eta osasuna bermatzen. Izan ere, nahiz eta Euskal Osasun Zerbitzuak jakinarazi duen koronabirus-testak egingo zaizkiela langile guztiei - Berezkoei zein azpikontratatutakoei -, horien fidagarritasunak ez du aukerarik ematen langile guztiak kutsatuta dauden edo kutsatuta egon diren jakiteko. Arreta berezikotzat jotzen diren kasuetan, %90eko fidagarritasuna eskaintzen duen beste proba batekin osatuko da hori.

Virgen Blanca klinikako Enpresa Batzordeak salatu duenez, IMQko zuzendaritzak egoera aprobetxatzen du ERTE bat aurkezteko onura handiak dituen osasun-zerbitzu batean; Eusko Jaurlaritzako Osasun Sailean, berriz, ez dira betetzen egoitzetako eta Osakidetzako osasun-arretaren beharrak.

Ohiko froga eta interbentzioei berriro ekin aurretik, langile guztiei egin behar zaie berehala testa, bai langile propioei, bai azpikontratatuei ere. Hala baieztatu du sindikatuak. Ildo beretik, test horiek emaitza fidagarriak emango dituztela ere ziurtatu behar dela gehitu du. ELAk langile guztientzako eta sintomak dituzten herritar guztientzako testak eskatu zituenetik hilabete baino gehiago igaro denean, eta 20 egun baino gehiago igaro direnean EAEko Auzitegi Nagusiak sindikatuaren eskaerari erantzun eta berehala babes-material nahikoa eta egokia ematea agindu zuenetik, Osakidetzak langileen eta pazienteen segurtasuna eta osasuna arriskuan jartzen jarraitzen du. Egoera horretan ohiko jarduera berreskuratzea oso arriskutsua dela azpimarratu du sindikatuak.

Babes material faltaren ondorioz, Nafarroako osasun zerbitzuko 400 langilek baino gehiagok positibo eman dute koronabirusagatik, eta kutsatzeen ehunekoak gora egiten jarraitzen du

Duela gutxi, Eusko Jaurlaritzak Osakidetzako langileei koronabirusaren krisian egindako lanagatik eta inplikazioagatik saria emango ziela iragarri zuen, eta, horren harira, ELAk erantzun du Osakidetzako langileek azken urteetan jasandako murrizketak lehengoratu behar dituztela, eta sektorean enplegua sendotu. ELAk, gainera, sari gehigarririk onartzekotan, azpikontratatutako langile guztiak kontuan hartzea eskatu du.

Osasunbideko langileen eta, ondorioz, Osasun Zerbitzura joan behar duten herritarren arriskuaren aurrean, ELA sindikatua langileen osasuna berma dezaketen legezko neurriak aztertzen ari da.

Auzitegiak duela 10 egun frogatutzat eman zuena berretsi du: Osakidetzako zuzendaritzak jarraitzen du bere langileen osasuna, bizitza eta lan osasuna bermatu gabe.

Eusko Jaurlaritzako Osasun Sailak koronabirusa duten paziente arin gehiago klinika pribatuetara ez bideratzeko hartutako erabakia aitzakiatzat hartuta, zenbait klinikatan ERTEAk martxan jarri dituztela salatu du ELAk. Era berean, Eusko Jaurlaritzari eskatu dio atzera egin dezala paziente arinak osasun zentro pribatuetara ez bideratzeko erabakian eta euskal gizartearen eskura jar ditzala dituen osasun-baliabide guztiak, publikoak zein pribatuak. Izan ere, sindikatuak salatu duenez, ehunka adineko EAE osoko egoitzetan konfinatuta eta kutsatuta jarraitzen duten bitartean, "Eusko Jaurlaritzak ospitaleko oheak eta profesionalak alboratzea erabaki du, halakorik onartzeko egoeran izango bagina bezala".

Justizia Auzitegi Nagusiaren Autoa eman zenetik astebete betetzear dagoenean, langileek material-eskasia izaten jarraitzen dute, eta horri profesionalen kasu positiboak edo balizko positiboak kudeatzeko erabiltzen hasi diren irizpide ulertezinak gehitu behar zaizkio. EAEko Auzitegi Nagusiak apirilaren 3an aintzat hartu zituen ELAk eskatutako kautelazko neurriak, eta Osakidetzari eskatu zion berehala eman ziezaiola langileei babes-materiala.

ELAk kritikatu egin du Osakidetzako zuzendaritzak bere langileekiko duen planifikazio eta begirune falta. Azken adibide, Aste Santuko egun hauetarako hartutako neurriak izan dira. Osakidetzak, osasun-zentroek eta asteburuetan edo jaiegunetan funtzionatzen ez duten beste zerbitzu batzuek egun hauetan martxan egongo direla adierazi du. Aldez aurretik ezarritako jai-egutegia izanik, Osakidetzak astelehen honetan bertan eman du irekieran agindua. Gauzak horrela, Aste Santua hasi baino hiru egun eskas lehenago izan zuten langileek aurretik planifikatu zitekeen zerbaiten berri. Hori gutxi balitz, langile askok komunikabideen bidez izan zuten neurri horren berri; izan ere, astelehen goizean bertan, Osakidetzak instrukzioa eman zuen egunean justu, hedabideek dagoeneko eman zuten neurri berrien aditzera.

IMQko langileek elkarretaratzea egin dute gaur eguerdian Bilboko Zorrotzaurre eta Andre Maria Zuriaren kliniken aurrean, lanean aritzeko aski babes neurri ez zituela eta koronabirusaren ondorioz lankide bat hil dela salatzeko. Gestlab, IMQ-Zorrozaurre, IMQ-Virgen Blanca, IMQ-Radiología eta Gizatzen enpresetako enpresa-batzordeek, hildako osasun-langilearen familiari eta IMQren kliniketan lan egiten duen Gestlab azpikontratako lankideei samina eta elkartasuna helarazi ondoren, osasun-talde horri langileen segurtasuna eta babesa bermatzeko eskatu diote.

ELAk oinarrizko eskubideak babesteko demanda aurkeztu du Euskal Autonomia Erkidegoko Justizia Auzitegi Nagusian, Osakidetzak berehala eman diezaien langileei babes-materiala. Babes-materialik ez dagoenez, Osakidetzako 1.145 langilek eman dute positibo koronabirusagatik martxoaren 31rako; horietatik 44 ospitaleratu behar izan dituzte, eta horietako bat hil egin da. Positibo guztien % 18 Osakidetzako langileenak dira, eta ehuneko hori Espainiakoa eta Italiakoa baino handiagoa da. Krisia hasi zenetik, ELAk behin eta berriz eskatu du Osakidetzako langileen segurtasuna eta osasuna bermatzeko. Hain zuzen ere, funtsezko zerbitzua delako, bereziki babestu da.

SATSE, ELA, LAB, SME, CCOO, UGT, ESK, SAE eta UTESEk nabarmendu dutenez, lan osasunak bateragarria izan behar du jardun profesionalarekin, eta Osakidetzak dagozkion neurriak betetzen direla bermatu behar du.

ELA eta LABeko ordezkariek elkarretaratzea egin dute Gasteizko Txagorritxu Ospitalean langileen osasuna babes dezala aldarrikatzeko Osakidetzari. "Lanean jardutea eta lan-osasuna bateragarriak izan behar dira, eta Osakidetza da bere langileen lan-segurtasuna eta osasuna bermatu behar dituena", azpimarratu dute sindikatuotako ordezkariek.

Azken egunetako gertakariak eta Osakidetzak bere langileei helarazitako gomendio berriak ikusita, ELAk ESIetako zuzendaritzei eskatu die berehala har ditzatela langileen segurtasuna eta osasuna babesteko neurri gehiago. ELAk azpimarratu nahi du, birusaren bilakaera medikoan sartu gabe, Osasun Sailak egindako plangintza ez dela zuzena izan.

Koronabirusaren kasuan ere, Osakidetza berandu eta gaizki dabil bere langileak infekzioa duten pazienteak hartzeko eta artatzeko prestatzerakoan, eta horrek arriskuan jartzen ditu haien segurtasuna eta osasuna.

Eusko Jaularitzak eskualdeko osasun-arreta publikoa klinika pribatu honen bitartez ematen du eta hortaz, horren gaineko erantzukizun guztia dauka. Egoera larria da, langileen eskasia eta lan baldintza txarrak, osasun zerbitzuaren kalitatean eragina duelako, eta erabiltzaileen osasuna arriskuan dagoelako.

Epea zabalik dago 2020ko urtarrilaren 10etik 31ra arte, biak barne.