Azken urteotako lehorte larriena Europan

Aurreikuspen klimatikoen arabera, bero boladak eta lehorteak biziagoak eta maizago izango dira, eta gero eta zailagoa izango da ur nahikoa bermatzea, baita pertsonentzat ere. Klima aldaketarekin gero eta luzeagoak eta biziagoak izango direla kontuan hartuta, are okerragoak izango dira aurreikuspenak.

Kalkuluen arabera, Europako arro hidrografikoetan dauden baliabide hidrikoak %3 eta %7 bitartean murriztuko dira hemendik 2040ra bitartean, eta 2050erako Europako populazioaren %17k ur eskasia izateko arrisku handia izango du. Greziarekin batera, espainiar estatua, estres hidrikoa izateko arrisku handiena izango duten europar herrialdeetako bat izango da. Iberiar penintsularen hegoaldean izango da Europako eskasia handiena.

Baina, zer dago lehortearen atzean? Euri falta bakarrik? Ez duela euririk egiten nabaria eta kezkagarria da, baina lehortea ez da gertatzen soilik klima aldaketagatik, prezipitazio faltagatik eta horrek dakartzan tenperatura altuengatik. Lehorteen eta desertifikazioaren alderdi ezkutuak hauek dira: akuiferoen gehiegizko ustiapena, ureztaketaren hazkunde jasanezina, lurra uztea eta lurzoruaren degradazioa.

Nekazaritzarako ureztaketa intentsiboa da ur kontsumitzaile handia. Estatuko uraren %80 laboreak ureztatzeko erabiltzen da. Bolumenaren adibide bat jartzearren: urte batean Madrilgo 3 milioi biztanlek behar dutena baino 100 aldiz ur gehiago kontsumitzen dutela kalkulatzen da.

Iberiar penintsulako lurraldearen %75 basamortutzeko arriskuan dagoen arren, ura kudeatzeko eredu honek lehentasuna ematen die nekazaritzako kontsumo handiei. Nekazaritzarako ureztaketa da ur kontsumitzaile handiena, ur baliabideen %80 edaten du, eta, datu ofizialen arabera, ureztatze azalera etengabe hazi da azken hamarkadetan. Gainera, ibai eta urtegietan urik ez dagoen eremuetan, lurpeko ura erabiltzen da, eta etorkizuneko ur erreserbak arriskuan jartzen dira. Horren ondorioz, akuiferoen %25 gehiegi ustiatuta daude. Hori dela eta, espainiar estatua da Europan ur ustiapen handiena duen herrialdea. Honi gehitu behar zaio legez kanpo kontsumitzen diren urak: milioi erdi legez kanpoko putzu baino gehiago daudela uste da.

Eta hori gertatzen den bitartean, gailentzen den politika beste alde batera begiratu eta errua euri faltari botatzea da: lurra gutxi batzuen eskuetan ustiatzea, ahalik eta negozio handiena egiteko, pertsonen egungo beharrak eta etorkizuna kontuan hartu gabe. Doñana da adibiderik onena, ura agortzen ari da, eta irtenbidea ureztatze gehiago baimentzea da, baita legez kanpoko landaketak legeztatzea ere.

Klima aldaketaren ondorioak ikusten ari gara dagoeneko, baina politika horiekin egoera larriagotzen ari dira. Agronegozioa lehenesten dute eta arazoak areagotzeko neurriak hartzen dituzte, geldiarazi beharrean.