Gerraren ingurumen eraginak Ukrainan

2022/03/23
Ukrainaren eta Errusiaren arteko gerra herrialdea, literalki, suntsitzen ari da, airea, ura eta lurra kutsatuz. Gatazkan dauden eremuetako biztanleen osasunean eragin kaltegarriek gerra amaitu ondoren ere iraungo dute.

 

2014tik, Donetskeko eta Luhanskeko gatazkaren ondorioz, Ukraina ekialdeko eskualdeak hondamendi ekologiko baten eszenatoki dira. Bertan behera utzitako eta urez beteriko ikatz meatzeak ez ezik, erabilerarik gabe geratu diren industria instalazioetako isuri toxikoak, bonbardaketek eta munizioek eragindako kutsadura eta lurzoruaren eta uraren kutsadura ere badira.

Nazio Batuen Erakundeak 2018an argitaratutako txosten baten arabera, Ukraina ekialdeko eremu hori hondamendi ekologiko baten atarian zegoen. 2014an sortutako gatazkak 530.000 hektarea ekosistema suntsitu ditu. Ingurumen legeria ez da aplikatu, eta horrek ezkutuko ehiza eta legez kanpoko baso mozketak ahalbidetu ditu. Hondakinen kudeaketari buruzko arauak ere ez dira bete, eta horrek lurraren eta uraren kutsadura eragin du. Suntsitutako 530.000 hektareetatik 80.000 eremu babestuetan daude. 150.000 hektarea baso suntsitu dira eta 12.500 sute izan dira, gehienak operazio militarren ondorioz.

Zonaldeak meatzaritza jarduera handia izan du azken bi mendeetan. Ikatza modu intentsiboan erauzten da, eta kutsadura handia eragin du. Meategi asko bertan behera uzteak eta zaintza ezak kutsadura kimiko eta atmosferiko handiagoa eragin dute.

Gatazkaren fase berri honetan, borroka gehienak hiriguneetan gertatzen dira, hala nola Kieven, Jarkiven eta Mariupolen, non instalazio industrialek eta militarrek, hondakin erradioaktiboen biltegiek bezala, eragina izan duten. Horri gehitu behar zaio gatazka eremu batean 15 erreaktore nuklear izateak dakarren arriskua.

Kutsadura bezalako gaiak ez dira lehentasunezkoak sirenak entzuten diren bitartean. Kutsadura kontrolatzeko sistemak deskonektatuta daude edo ez dira kontrolatzen. Baina Ukraina oso herrialde industrializatua da, eta aire kalitate txarra du. Europan airearen kalitaterik txarrena zuten guneetako bat zen. Orain, industria guneetako batzuk erasoak jasaten badituzte edo erretzen badira, substantzia toxiko asko askatuko dira airera.

Leherketek material asko botatzen dute airera, industria instalazioetako metal astunetatik hasi eta errepideetako hormigoi, kablee eta errepideetako hodietaraino, eraikinen amiantoa, metal astunak eta lehergaietako hainbat kartzinogenoz gain. Hori guztia lurrean eta uretan pilatuko da denbora luzez.

Zortzi urteko gatazkaren ondoren, gerra irekiak ingurumenaren gaineko kalteak areagotuko ditu Ukrainan. Gatazka desagertu eta askoz geroago agertuko dira ondorioak osasunean. Baina ondorioak ez dira kontuan hartuko bonbek erortzeari utzi eta munduaren arreta beste gai batzuetara pasatu ondoren.