TRANTSIZIO EKOSOZIALA

Trantsizio ekosoziala ikuspegi ekofeministatik egin behar da

2023/03/23
Pertsona askok printzipio ekofeministetan oinarritutako ekonomia praktikatzen dute jakitun izanik; beste askok, berriz, ez dakite hori egiten ari direnik, kontzeptua ez ezagutzeagatik. Trantsizio ekosozialak dira harreman eta kontsumo eredu zirkularrak, solidarioak, ekologikoak, ekitatiboak, feministak eta naturarekin bat datozenak.

Gaur egungo kontsumo eta ekoizpen ereduak funtsezko faktoreak dira gaitz askorentzat: ingurumenaren suntsipena, baliabideen agortzea, klima aldaketa, hondakinen gehiegizko sorrera, energia fosilen erabilera, deforestazioa, banakako garraio ereduak, masa turismoa, espezieen suntsipena, kutsadura, poloen urtzea, paisaiaren degradazioa, ezberdintasun sozialak, langileen prekarietatea, genero arrakalak, patriarkatua,… Adierazle ugari daude krisi anizkoitz, sistemiko, global eta zibilizazioarenak, eta horrek, ekosistema guztiak arriskuan jartzeaz gain, gaizki ulertutako garapen eredua ere zalantzan jartzen du. Egungo sistema ekonomikoak, baliabide naturalak agortzeaz gain, ez ditu munduko biztanle gehienen beharrak asetzen. Gainera, zer behar den edo nola gauzatzen den kontuan hartu gabe ekoizten du, eta behartuta dago objektu materialen bidez etengabe hazi eta ametsezko ongizatea sortzera.

Etorkizun distopikoa eta itxaropentsuagoa konbinatzen dituen ikuspegiaren aurrean, badirudi zerbait nabaria dela: kaos ekosistemikoaren aurrean, premiazkoa da gizarte eredu bidezkoagoak, ekitatiboagoak, feministagoak eta ekosistemekin harmonian daudenak izatea. Zapalkuntzak, menderatzeak eta hierarkiak modu solidarioekin, malguekin, lankidetzarekin, errespetuz, demokratikoki eta berdintasunez parte hartzeko moduekin ordeztu behar dira.

Ekofeminismoak, bizitzaren benetako jasangarritasuna, pentsamendu ekonomiko eraldatzailearen paradigma berri gisa ulertzen du. Ekonomia sozial eta solidarioarekin bat dator ekonomiaren birformulazio kontzeptualean, pertsonak eta haien bizi kalitatea erdigunean, eta erabakiak hartzeko gunean, kokatzen dituelako. Feminismoak eta ekologismoak, elkarrekin, arazoei bakoitzak bere aldetik aurre egitea baino hobeto erantzuten die, eta, hala, sakon eta eraginkortasunez erantzun dezakete.

Ez gara oso urrutira iritsiko, baldin eta patriarkatuak ezarritako emakumeen ohiko rolek indarrean jarraitzen badute, etxeko zaintzaile gisa, eta, berrikiago, planetaren salbatzaile gisa. Emakumeei ez zaie eskatu behar ingurumenaren zaintzaile nagusiak izatea. Ez litzateke bidezkoa izango desabantaila egoeran dagoenari, pribilegiozko egoeran dagoenak baino ahalegin handiagoa egitea exijitzea. Ikuspuntu horretatik, beharrezkoa da erantzukidetasuna gizarte osora zabaltzea, berdintasunean, kolektiboan, komunitarioan eta orokorrean. Horrela bakarrik lortuko dugu benetan ekologista eta feminista den bizimoduaren aldeko borrokan postuak irabazten hastea. Gizarte eraldaketa handiak guztion lana dira. Baina genero ikuspegia areagotu egiten da emakumeak kudeaketaren eta erabakiak hartzearen esparruetan kokatzen direnean.