TUEDek bide orri publiko feminista eskatzen du

Datuak kezkagarriak dira. Emakume pobreek beren diru-sarreren ia %40 gastatzen dute energian. Energiaren kostuak murrizteko familia eta komunitate ekonomian egiten den presioak lan gehiago eskatzen die neskei eta emakumeei.

Gero eta interes handiagoa dago feminismoa klima aldaketari eta trantsizio energetikoari buruzko eztabaidetan sartzeko. Hala ere, eztabaida horietako gehienek trabatuta jarraitzen dute merkatuan oinarritutako deskarbonizazioaren ikuspegian; izan ere, etekinak pribatizatzen dituzten, galerak sozializatzen dituzten eta, azken batean, energia berriztagarrietarako eta karbono emisio gutxiko beste energia mota batzuetarako trantsizioa moteltzen duten energia politika neoliberalak azpimarratzen dituzte. Baina sindikatuak bide orri publikoaren markoa garatzen ari diren heinean, marko hori bidezko trantsizio energetiko baterako ikuspegi feminista gisa artikulatzeko eztabaidak ere egiten ari dira.

Eztabaida askoren ondoren, ondorio honetara iritsi da: ibilbide orri publikoa bera, ikuspegi feminista dela energiaren trantsizio justu baterako; izan ere, energiaren jabetzaren auzia zein sektorearen kontrol demokratikoaren beharra jorratzen ditu. Hala ere, azaleratzen ari den diskurtso horretan emakumeek zentratzeko duten modua oraindik ez da artikulatu, eta hain beharrezkoak diren eztabaida horiei ekiteko aukera eman zuen bilerak.

Hauek izan ziren ibilbide orri publiko baterako planteatutako funtsezko lehentasun feministetako batzuk:

• Lantokian eta sindikatuetan funtsezkoak diren gaiak sustatzea (adibidez: jazarpena eta indarkeria, lidergoa osatzeko laguntza gehigarriaren beharra, ordezkaritza sindikala nahita antolatzea, etab.).
• Energia politika neoliberalei aurre egin.
• Energia ekoizle independenteen aurka egitea, emakumeei eta neskatoei neurriz kanpo eragiten dien pobrezia energetikoa betikotzen dutelako.

TUEDek trantsizio energetikoaren nazioarteko ikuspegi feminista lantzen du. Ikuspegi alternatibo batek emakumeak eztabaidetan sartzetik harago joan behar du; trantsizio energetikoan langile klaseko emakumeen zapalkuntza erreproduzitzen duten gai nagusiei heldu behar diegu. Horren barruan sartzen dira lan eskubideak, emakumeen hezkuntza politikoa, energiaren jabetza publikoa ondasun komun gisa, lan asistentziala karbono isuri gutxiko lan kritiko gisa, behar bezala ordaindua eta formalizatua izan behar duena, hezkuntza publikoan eskubideak gauzatzea ahalbidetzen duen azpiegitura publikoa, osasungintza publikoa, etab. Adibidez, eskolara edo lanera joateko garraio publiko eskuragarria behar da. Esaten ari gara gure bizitzak pribatizatzea kaltegarria izan dela neskatoen eta emakumeen eskubideentzat, eta, beraz, bidezko trantsizioaren ikuspegi hori erabili behar dugu borrokatzeko eta gure eskubideak gauzatzeko aukera ematen diguten zerbitzu publikoak berreskuratzeko, energia barne.

Horregatik, emakumeek kolektiboki ikasi eta eztabaidatu ahal izateko eta ikuspegi feminista batetik deskarbonizazio plan bat garatzeko espazio bat sortzea da helburua. Energia deszentralizatuak, zalantzarik gabe, zeregin bat izango du munduko trantsizio energetikoan, eta plangintza koordinatua duen ibilbide orri publiko batetik abiatuta izan behar du, komunitate marjinatuen tokiko lehentasunekin, borroka feministekin eta langileen eskubideen aurrerapenarekin bat egiteko.