TRANTSIZIO EKOSOZIALA
Yayo Herrero: "Nola kontzientziatu bidezko trantsizio ekosozialerako?"
"Lasterbiderik ez dago! Edozein mugimendu emantzipatzaileren lana jendea konbentzitzea da. Ez da hobekuntzarik lortu artisau lan hori gabe eta ahoz ahokorik gabe."
Yayo Herreroren erantzuna partehartzaile baten galderari: "Zer egin dezakegu, nola kontzientziatu gure inguruko jendea bidezko trantsizio ekosozialerako?" ELAk Industria eta Eraikuntza Federazioarekin antolatutako jardunaldiaren barruan, bidezko trantsiziorako gakoak hausnartzeko, sindikatuaren proposamena aurkezteko eta Federazioaren konpromisoak azaltzeko.
Hona hemen erantzunaren bideoa eta transkripzioa:
Hor dago koska!
Duela aste batzuk, Bartzelonan izan zen ekitaldi batean egoteko zortea izan nuen, eta bertan Angela Davisek ere parte hartzen zuen, Estatu Batuetan arrazakeriaren aurkako borrokan figura nabarmenetako batek. Emakume itzela, luzaroan aktibo egon dena. Itxaropenik ba ote zuen galdetu zioten, baikorra ote zen. Berak erantzun zuen, hainbeste urtetako aktibista den heinean, berarentzat itxaropena diziplina bat dela. Erantzun bikaina iruditu zitzaidan. Nik ere horrela bizi dut. Baikorra edo ezkorra naizen galdetzen didatenean, esan ohi dut ez dudala planteatu ere egiten. Nire ingurua behatzen dut, dagoena ikusten dut, eta, jendea asko gustatzen zaidanez, aktibo jarraitzen dut, bai ni eta bai nire inguruko pertsonak, eta, hedaduraz, ezagutzen ez ditudanak, nolabaiteko duintasunez bizi ahal izan gaitezen edo duintasunez bizi ahal izan gaitezen ahaleginduz.
Geure buruari galdetzen diogunean zer egin dezakegun, ez dut esaten politika instituzionala alferrikakoa denik. Asko axola dit politika publikoak, eta ez dit berdin nork gobernatzen duen. Esaten dudana da, gobernuan daudenek beharrezkoa dena egiteko, batzuetan nolabaiteko desobedientzia instituzionalarekin ere, desobedientzia eta aldaketa horri kalean eutsiko dion jendea behar dela. Jende antolatua, gauza asko izan daitekeena. Aldaketa nola gertatzen den geure buruari galdetzen diogunean, saiatzen naiz gogoratzen nolakoa nintzen ni duela urte batzuk, ez bainintzen horrela jaio. Imajinatzen dut zuek ere aktibatu egin zaretela uneren batean, sindikatu batean zerbait aktibo. Zerk bultzatu zintuen sindikatu batean parte hartzera? Zerk eraman zintuen ordezkari sindikal izatera? Hor badago aurretiazko lan bat, eta horrek aktibatu zintuen. Zuek dagoeneko aktibo zaudete, eta espazio zoragarria duzue inguruan dituzuenak zabaltzeko eta konbentzitzeko. Adibidez, aspaldi ondorioztatu nuen hobe dela beste batzuek norberaren familia konbentzitzea, lan egiteko ingurune zailenak baitira maiz.
Gogoan ditut nire bizitzako bi une lazgarri: aita hil zenean, ni oso txikia nintzela, eta lan egiten nuen enpresan sinatu behar izan nuen enplegu erregulazioko espedientea. Emozionalki bizi izan ditudan bi unerik gogorrenak izan ziren. Baina egia da, baita ere, ordezkari sindikal gisa egon nintzen denbora aukera bat izan zela langile mugimenduak beti egin duen konbentzimendu eta formakuntza lan bat egiteko. Gramscik zioen: "Presta zaitez, ikas ezazu, antola zaitez eta borroka zaitez". Prestakuntza ez da bakarrik hezkuntza abstraktua, baizik eta bizi dugun mundua ulertzen laguntzea. Uste dut sindikatua eta enpresa leku bikainak direla eztabaidak ireki eta konbentzitzen saiatzeko.
Oso herri txiki batean bizi naiz, non hauteskundeetan PPk eta Voxek irabazi ohi duten gehienbat. Hala ere, irailean, 15 laguneko talde bat astero elkarretaratzeak egiten hasi ginen, Gazari elkartasuna adierazteko. Harrezkero, lortu dugu PPko alkateak Gazako flotillari harrera egitea, Gazari elkartasuna adierazteko jaialdi bat antolatzea 3.000 lagunen parte hartzearekin, eta tokiko komertzio guztiak kartelak jartzea Gazari elkartasuna adierazteko. Genozidio dinamika baten aurrean herri osoa sumintzea lortu dugu. Irailean esango balidate hau lortuko genuela, sinetsi ere ez dut egiten.
Uste dut badagoela jendearekiko aurreiritzi antropologiko oso negatibo bat. Duela gutxi esaten zidaten jendeak ez duela nahi... Gure gizartean indibidualismo asko dago, baina baita ezkutuko konfiantza harreman asko ere. Ez al dugu gure seme-alaba haur eskola batean uzten dugun lehen aldian, hura zainduko dutenak ezagutu gabe? Ez al dugu osasun publikoko medikuarengan konfiantzarik tratamendu bat ematen digunean? Ez al dugu autobuseko gidariarengan konfiantzarik, salbu eraman gaitzan? Sistema hori sostengatzen da, konfiantzazko harreman asko ere badirelako.
Lasterbiderik ez! Edozein mugimendu emantzipatzaileren lana jendea konbentzitzea da. Mugimendu sufragistak lortu zuen emakumeentzako botoa, pertsona beltzen eskubideen alde borrokatzen dudan arrazakeriaren aurkako mugimenduak. Artisau-lan hori gabe eta ahoz ahoko lan hori gabe ez da hobekuntzarik lortu. Horregatik, aktibismo guneek bizigarriak izan behar dute. Aktibismo espazio batean gure artean kanpokoekin baino gehiago borrokatzen bagara, ez da egon nahi dugun espazio bat. Behar dugu aktibismoa konfiantzarako eta babeserako espazio bat izatea, non ondo sentituko garen. Babes ereduak eraikitzeko aukera dago, non oso babestuta sentitzen garen, baita oso ingurune etsaitsuetan ere.
Greba baten ondoren, irabazten denean, garaipena ospatu behar da. ELAren greba eta lorpenen hedatzaile handienetakoa naiz. Noan tokian nengoela, beti hitz egin zuen zaintzaren esparruko langileez, haien baldintzak hobetzea lortu dutenez. Orain, azken garaipen honen berri izango dut, presente izateko. Borroka arrakastatsu horiek guztiak erakutsi behar dira. Adibidez, erresistentzia-kutxa gizateriak kapitalaren aurrean irauteko duen asmakizunik onenetakoa da. Existituko ez balitz, asmatu egin beharko litzateke. Eta zuek erresistentzia kutxa bat daukazue! Hori jada konbentzimendu lan handia da.
Asteburua samindu izana sentitzen dut, baina arazoak ez dira desagertzen, ez begiratzeagatik. Edo ohartzen gara putzu batean gaudela, edo ezinezkoa da antolatzea putzutik ateratzeko.