Arrantza Ikuskaritza: Negoziazioa orain!

2011z geroztik, zerbitzuak behar duen prestasuna eta malgutasuna kontuan hartzen ez duen lanaldi eta ordutegien jarraibide batek arautzen ditu, arrantza-jarduera eguneko 24 orduetan egiten baita, eta ezin dira aurreikusi jarduera-aldiak, arrantza-sektoreak berez duen ziurgabetasuna dela eta. Arrantza-ikuskatzaileek lanean jarraitu dute hainbat urtez, beren borondatez, zerbitzuaren eraginkortasuna ahalik eta handiena izateko, eta horrek esan nahi zuen zerbitzuaren erabilgarritasun osoa, maratoi-jardunaldiak eta lana, bizitza pertsonala eta familia-bizitza uztartzea ezinezkoa zela. Administrazioak, bere aldetik, lan egiteko modu hori bultzatu du, ordutegien jarraibidea alde batera utzita, beti jabetu baita zerbitzurako eraginkorra ez dela.

Arrantzako ikuskatzaileak menpean dituzten bi ministerioek (Nekazaritza eta Arrantza Ministerioa eta Lurralde Politikako Ministerioa) ez diete jaramonik egin lan-ordutegiak, karrera profesionala edo lan-arriskuak hobetzeko kolektiboaren erreklamazioei. Horregatik, ordutegien erregulazioa zorrotz betetzea planteatu du kolektiboak, eta, horren ondorioz, Administrazioak negoziazio-prozesu bat ireki behar izan du, 7 hilabete geldirik daramatza.

Urte erdi igaro da ordutegi-erregimena aplikatzen hasi zenetik, eta kanpainak amaitu dira jada (berdela, antxoa...), eta egiaztatu da ia % 50eko jaitsiera izan dela kosteran egindako ikuskapenetan, 2021aren aldean. Uda honetan ere ez dira Irlandako bilaketa pelagikoak ikuskatzen ari, eta horrek euskal arrantzontzientzat kalteak dakar. Bestalde, Europak eskatutako gutxieneko ikuskapen-kopurua ere ez da lortzen ari, ez berdelean bakarrik, baita Mediterraneoko atun gorrian eta ezpata-arrainean ere, non ikuskapenen kopurua % 40 ingurukoa den.

Aurreikuspenak prest ez egoteak ia ezinezkoa egiten du deskarga-ordutegiekin asmatzea, eta, beraz, lanaldi askotan ez da ikuskapenik egin. Zerbitzuren batean, jarduerarik gabeko lanaldi horiek % 50erainokoak izan dira. Arrantzako Idazkaritza Nagusiaren erantzunak, negoziazioei berriro ekin ordez, beste autonomia-erkidego batzuetako arrantza-ikuskatzaile ugari mobilizatzea agindu zuen, ikuskapenak areagotzeko. Horrek diru publiko asko xahutzea ekarri du.

Bestalde, ordutegien jarraibidea zorrotz betetzeak beste arazo batzuk ere badakartza: ontziteria gehien-gehienek araudia betetzen duten arren, Itsas Arrantzako Ikuskatzaileak kexak jasotzen hasi dira arauak hausten dituzten itsasontziei buruz, ikuskatzailerik ez dagoelako, eta horrek gainerako ontziei kalte egiten die; beste estatu batzuetako flotari egindako ikuskapen gutxi daude, eta gure portuetan deskargatzen dute, baita beste arrantza-ontzi batzuk ere.

ELAk berretsi du garrantzitsua dela ikuskatzaileak prest egotea flotaren jarraipena egiteko, eta Arrantzako Idazkaritza Nagusiak lan hori bere lan-ordutegitik kanpo egiteko asmoa alde batera uztea. ELAk salatu du Ministerioarentzat ez direla lehentasuna ez sektorearen eskariak, ez haren arazoak, eta ez dagoela benetako asmorik itsasontziaren jardueren kontrolaren murrizketa konpontzeko.