etxeko langileen nazioarteko eguna

Etxeko langileak erregularizatzea ezinbestekoa da pairatzen duten esplotazioarekin amaitzeko

2024/03/30
Leire Gallego, Genero alorreko, Ekintza Sozialeko eta Immigrazio arloko arduraduna
Hego Euskal Herrian 35.000 etxeko langile daude alta emanda. Ez dira gutxi, ziur asko hainbeste jendek etxeko lana kontratatzearen arrazoietako bat zerbitzua oso merkea dela da. Hau da, oso gutxi ordaintzen zaie langileei, ez baitago haientzat aplikatzekoa den hitzarmenik, soilik Langileen Estatutua.

Gainera, hori gertatzen da alta emanda daudenekin. Hala ere, milaka daude oraindik ez daudenak. ATH elkartearen arabera, barneko etxeko langileen %26k erregularizatu gabe dute egoera, hau da, ez dute lan-baimen edo erresidentzia-baimenik. Kanpokoen kasuan, %12a da.

Egoera hori imajinaezina da Euskal Herrian jaio, hazi eta gure bizi-proiektua Euskal Herrian egin dugunontzat. Nire inguruan ikusi ahal izan dut. Beren herrialdean gerta daitekeenaren beldur datoz, ihesian. Familiako pertsona bat oso gaixo jarri delako eta bere herrialdean osasun publikorik ez dagoelako etortzen dira, ebakuntza osasun pribatuan milaka euro kostatzen zaielako. Seme-alabak uzten dituzte, haiek izan dutena baino etorkizun oparoagoa izan dezaten. Arrazoi horiengatik eta beste askorengatik etortzen dira hona. Itxaropenez datoz.

Askotan itxaropena desagertu egiten da iritsi aurretik ere. Emakume bat ezagutu nuen, Nikaraguatik zetorrena bere bi seme-alabekin, eta Europako aireportu batean poliziak atxiki egin zuen. Bankuan dirua zuela ziurtatu behar izan zuen bidaiarekin jarraitzeko. Bere herrialdetik gurera bidaiatzeko baldintzetako bat bankuan milaka euro izatea zen. Zorpetu egin zen etortzeko, eta bazituen, bestela deportatu egingo zuten.

Hemen ezin dugu imajinatu ere egin zein zaila den europarra ez den norbaitentzat bidaiatzea. Hemen jaio garenok naturalizatuta daukagu NAN bat dugula, pasaporte bat, eta bisa bat atera dezakegula edozein lekutara bidaiatzeko izapide hutsekin. Dokumentazio hori lortzea kimera bat da munduko herrialde askotan, baita hegazkin-txartel bat ordaintzeko dirua biltzea lortu baduzu ere.

Hauek dira etxeko langile gisa lan egiten duten emakumeak ezagutzean aurkitzen dituzun istorioak. Gure lurraldean oin bat zapaltzen dutenetik, ongi etorria ematen diegu beren eskubideak urratzen dituen Atzerritartasun Lege batekin edo aurreiritziekin. Informaltasunean lan egitera kondenatuta egoten dira lan-baimena lortu arte (lortzen badute), alegia, arrazakeria instituzionala. Sistema horrek gutxietsi egiten ditu, nahiz eta asko prestatuta eta titulazioekin datozen. Titulazio horiek ezin izango dituzte inoiz homologatu.

Oztopo horiek, jakina, ez dituzte etxeko langileek bakarrik pairatzen, baita ostalaritzan, eraikuntzan, garbiketan, zaintzako beste sektore batzuetan eta abarretan lan egiten dutenek ere.

Hala ere, gaur etxeko langileen nazioarteko eguna da eta egiten duten funtsezko lana aitortu behar diegu. Lan publikoa izan beharko luke, zaintza sistema publiko, doako, unibertsal eta kalitatezko baten barruan. Aitortzarako lehen urratsa horiek ikusezin bihurtzeari uztea izango litzateke. Ikusezinak ez direlako; parkeetan, kafetegietan eta gizarte-etxeetan ikusten ditugu, gure aitona-amonekin.

Ikusezinak izateari uzteko, ERREGULARIZAZIOA ORAIN!