Justizia egin da irakaskuntza itunduko kontrolik ezaren aurka

2023/12/14
Juan Pedro Urabayen Mihura, ELA Itunpeko Irakaskuntza Nafarroa
Oso pozgarria da justizia egin izana militante zintzo eta koherente bati, ELA sindikatuaren zerbitzu juridikoen lan sendo eta eraginkor batek lagunduta, Bidelagun Fundazioaren bidez.

Iruñeko Lan arloko 4. Epaitegiak adierazi duenez, Iruñeko Carlos III Eskola Teknikoko ELAko irakasle eta ordezkari sindikal batek jasandako moldaketako nahastearen ondoriozko baja lantokian sortzen diren lan arazoen ondorio da. Epaia irmoa da inork errekurritu ez duelako, eta demandatzaileari diru-kopuru bat ordaindu zaio eragindako kalteengatik. Epaiak dioenez, “egiaztatuta geratu da langileak moldaketako nahastearen baja-prozesu bat izan zuela 2019/09/02tik 2020/08/19ra bitartean, irakasleak lan egiten zuen lantokian sortutako lan-arazoengatik”.

Oso positibotzat jotzen dugu, lantoki askotan bizi diren arazo psikosozialak nabarmentzen laguntzen baitu. Gainera, abusu-egoera horiei arrakastaz aurre egiteko bide sindikal eta juridikoak badaudela frogatu da.

2016. urtean, Hezkuntza Departamentuak ikastetxe bakoitzarekin hitzartuta zituen irakastorduen kopuruari buruzko informazioa jaso zuenean hasi zen, bai eta ikastetxe bakoitzean ordainketa eskuordetuan zeuden erlijiosoen kopuruari buruzkoa ere. Informazio hori José Luis Mendoza Hezkuntza sailburuari eskatu zion.

Aurreko gobernuak ez ziren gardenak, eta ikastetxeei enpresa-batzordeek eskatu genien, baina ezetz esan zioten. Gobernuak eskatutako informazioa eman zigunean, ikastetxe erlijioso batean ikusi genuen irakasle guztien irakastorduak batuta 50 ordu inguru falta zitzaizkigula, ez genekiela nork egiten eta kobratzen zuen, eta ustez zuzendaritzari laguntzeko lanak egiten zituzten.

Tamalez, Karlos III ikastetxean, irakasle eta ordezkari sindikalak errepresaliak izan zituen egia azaleratzeagatik: ikasleek ez zuten banaketa ordurik, eta irakasleek ez zituzten kobratzen. Izan ere, duela urte batzuk, gerentearen senide bat ordezkatu zuen, eta ia lanaldi osoa kobratu zuen, baina, egia esan, astean 8 eskola ordu baino ez zituen ematen. Irakaslea hautatuta zegoen langilee %100 babesarekin bere ordezkari sindikala izan zedin, eta 2016. urteaz geroztik hiru ikastaro egin zituen gutxiesteko eta eginkizunak aldatzeko, baja hartu zuen arte. Gainera, 2019an justiziara jo behar izan zuen 2018ko udako lansari ordaindu gabea erreklamatzeko, lantegi profesionaleko orduei zegokienez, nahiz eta ikastetxeak Hezkuntzatik jasotzen zuen langileentzako 14 pagak barne hartzen zituen diru-laguntza. Azkenik, epaiketaren bezperan zor zuen dirua ordaintzea erabaki zuen enpresak.

Arazo horren ondorioz, ELAk Nafarroako Parlamentuko alderdiekin elkarrizketatu zuen 2017an, eta alderdi horiek fiskalizazio-txosten bat eskatu zioten Nafarroako Kontuen Ganberari. Azkenik, txostena 2018an argitaratu zen, eta bertan egiaztatu zen kontrol eskasa zegoela eta ikastetxe itunduen kostu txikiagoa plantillari dagokiola. Irakaskuntza itunduaren Kontrol Unitate bat sortzea eta ordutegiak eta funtzioak betetzen diren egiaztatzea gomendatu zuen Nafarroako Kontuen Ganberak. Hori kontrolatuz gero, irakaskuntza itunduko langileek lan-karga txikiagoa izango lukete, eskola-orduren bat gutxiagorekin, langile guztien artean hobeto banatuta.

Lan arloko Epaitegiaren epaiak argitara eman du zintzotasunak eta gardentasunak batzuetan saria dutela, eta jasandako guztia konpentsatzen dutela. Diru publikoaren kontrola hezkuntza eta lan kalitate handiagoaren bermea izango litzateke, baina oraindik egiteke dago, gobernu bat bera ere ez delako ausartzen. Noiz arte?