Orain 2014an baino pobreago erretiratzen gara

Horrek esan nahi du – pentsio berriak gehiegi hazten ari direla dioen diskurtso ofizial eta mediatikotik urrun –, erretiro pentsioak erosahalmena galtzen ari direla, eta nabarmen gainera. Zehazki, 8,9 puntuko galera izan da 8 urtean (inflazioa erretiro pentsio berrien zenbatekoa baino 8,9 puntu gehiago hazi da). Hau da, orain jendea pobreago erretiratzen da.

Horren arrazoi nagusia Zapaterok onartu eta CCOOk eta UGTk adostutako pentsio erreforma da, 2013an pixkanaka aplikatzen hasi zena. Jakina denez, erreforma hori pentsioa kalkulatzeko 25 urte zenbatzera pasatu zen (aurreko 15en aldean), erretiro aurreratuak murriztu zituen eta erretiro adina 65 urtetik 67ra atzeratu zuen (ziur aski Macronek inbidiaz begiratuko die halako sindikatuei, hain zuzen ere, bere lurraldean egun hauetan mobilizazio eta greba orokorrak eragiten dituzten neurriak onak direla uste dutenei).

Erreforma hori indarrean sartzen denetik aurrera, erretiro pentsio berrien erosahalmena jaisten hasten da, eta horrek erakusten du erasoaren larritasuna, pentsioa kalkulatzeko kontuan hartzen den urte kopurua handitzea dakarrelako. Orain 25 urtetik 30era pasa nahi dute, neurri horren eragina neutroa dela esanez. Ez, ez zen izan 15etik 25era pasatzea ere.

Bizi baldintzak, neurri handi batean, ditugun diru sarreren araberakoak dira. Politika publikoek pobretze orokortuari laguntzen diote. Eta pentsioetan gertatzen dena politika horren parte da. Ez da kasualitatea erretiro pentsio berriak orain, erosahalmenari dagokionez, duela 8 urte baino baxuagoak izatea. Halaber, ez da eskandalagarria erretiroa hartzen duten emakumeek hilean batez beste gizonek baino 516 euro gutxiago kobratzea (erretiroa hartzen duten emakumeen hasierako pentsioa 1.177 eurokoa da, eta gizonena, berriz, 1.693 eurokoa). Pobrezia emakumeen artean are larriagoa da.

Pentsioen erreforma berri baten mehatxuaren aurrean, beharrezkoa da murrizketak lehengoratzea, 1.260 euroko gutxieneko pentsioa ezartzea eta genero arrakala amaitzea. Planteatzen ari denaren guztiz kontrakoa, hau da, erretiratuko diren pertsonak pobretzeko urrats berriak ematea. Pentsio politikei 180 graduko bira eman dakieke eta eman behar zaie.

Baina, horretarako, EBn aplikatzen ari diren politiken baldintzazkotasuna hautsi behar da. ELAk bere garaian salatu zuen bezala, Europako Funtsak jasotzeak murrizketak ezartzea eskatzen zuen. Ez zen lan erreforma indargabetu. Eta gobernuak Bruselarekin adostu zuen pentsioa kalkulatzeko urte kopurua gehiago handitzea. Europako Funtsak ez dira erabat aipatzen den mauka. Batez ere multinazional handien irabaziak handitzera bideratuko dira, eta murrizketa sozialak eskatzen dituzte, baita pentsioetan ere.