ELAk AHT Gelditu! Nafarroarekin bat egin du, obretako lan-baldintzak salatzeko

ELA AHT Gelditu!-ren prentsaurrekoan izan da langileen bizitza eta osasuna “etengabeko arriskuan” jartzen ari direla eta Euskal Herri osoan AHTren obretan 12 lan-heriotza erregistratu direla salatzeko.

Hala, erakundeek erantzukizuna eskatu diete administrazioei eta salatu dute “praktika horiek ezkutatu egiten direla, izan ere, horien jakitun izanik, beste alde batera begiratzen dute enpresekin batera”.

Hona hemen prentsa-oharra bere osotasunean:

Azken hilabeteetan zehar AHT Gelditu! Nafarroak Monte Planoko tunelean (Tafalla) AHTaren obretako hainbat langileren testigantzak ezagutzeko aukera izan du. Dirudienez, tunel honen lan-baldintzak errepikatu egiten dira Euskal Herri osoko AHTaren obretako gainerako tuneletan, "Zuloan. Bidaia bat AHT eta lan-esplotazioan barrena "izenburu duen liburuak erakusten duen moduan. Liburu hau, Urko Apaolaza, Argia aldizkariko kazetariak idatzi zuen.

Langileen testigantzak oso deigarriak dira hainbat arrazoirengatik:

- Lanaldi nekagarriak, 12 ordu edo gehiagokoak; kasu batzuetan 14, 16 eta 18 ordukoak ere izan daitezke.

- Lan-ordutegia ez kontrolatzea: Ez da fitxatzen, ez sartzean ez irtetean, eta fitxatzen bada, gero fitxak galtzen dira. Horrela, aparteko orduak ez dira zenbatzen eta ez dira ordaintzen.

- Laneko erabateko segurtasun falta ezbehar handiko lan batean: Hori areagotu egiten da langile gehienek drogen kontsumo handia egiten dutelako,  lan-erritmoari eusteko behartuta bait daude. Kontsumo hori enpresek sustatzen dute.

Ez dago norbera babesteko ekipamendu egokirik, eta istripuren bat gertatuz gero, langileek beraiek artatzen dute beren burua, eta anbulatoriora beren autoetan joan behar izaten dute. Ez dago beti mediku-azterketarik, ez lehenago, ez lanaldian zehar.

- Erabat osasungaitzak diren lan-baldintzak: Debekatuta egon arren, diesel makinekin lan egiten dute tunelen barruan, kutsadura kimikoa eta akustikoa eragiten dituztenak. Hori larriagotu egiten da norbera babesteko ekipamendurik ez dagoelako. Lan-ikuskapenak aldez aurretik jakinarazten zaizkie enpresei, iragarritako egunean neurri egokiak har ditzaten, legezkotasuna errespetatzen dutela adierazteko.

- Lanerako tresnarik ez izatea eta makineria oso zaharra, egoera txarrean eta arriskutsua erabiltzea. Ez da piezarik edo osagairik aldatuko egoera jasanezina bihurtu arte.

- Enpresa-abusuak: Beren eskubideak eskatzen dituzten edo sindikazioa sustatzen duten langileak berehala kanporatzen dituzte. Azpikontrataren araberako lan-desberdintasunak oso handiak dira, gauez paperik eta kontraturik gabeko langileak egoterainokoak. Azpikontratazio-prozedura mekanis mo ezin hobea da era guztietako desberdintasunak sustatzeko eta abusuzko praktika horiek ezkutatzeko. Eraikuntza-enpresek zerbitzu juridiko indartsuak izaten dituzte, horrelako jarduketei legezko itxura emateko

- Arrazakerian eta homofobian oinarritutako tratu iraingarria langile arrazializatuei ematea:  Mespretxuak, umiliazioak, irainak eta mehatxuak etengabeak dira.

- Nominak faltsutzea: aparteko orduak ez kontabilizatzeaz gain, ostatuaren kostua hileko diru-sarreretatik deskontatzen da, eta ez dira kontuan hartzen ez arriskugarritasun-plusak ezta gaueko lana ere.

- Plantilla ia etengabe berritzea: Lehen aipatutako baldintzak direla eta, oso langile gutxik eusten diote lan-erritmo horri luzaroan, eta, beraz, langileen etengabeko joan-etorria dago.

- Lardaskeria eta ustelkeria obretan: Zuntzaren erdia erabiltzen da tunelaren estaldurako hormigoi-aren nahasketan; beraz, tunelaren segurtasuna zalantzan geratzen da, eta beste elementu batzuk, berriz, soberan jartzen dira gainkostuak kobratu ahal izateko. Makinetako olio-ihesak etengabeak dira eta lur azpian ezkutatzen dira.

Errealitate horren aurrean, behean sinatzen dugun eragileok azpiegitura horren eraikuntzan gertatzen diren lan-baldintzak salatu nahi ditugu, langileen bizitza eta osasungarritasuna etengabe arriskuan jartzen dituztelako eta aspalditik desagerrarazi behar ziren esklabotza-baldintzak gogorarazten dizkigutelako. Ildo horretan, gogorarazi nahi dugu dagoeneko 12 lan-heriotza izan direla AHTaren obretan Euskal Herri osoan. Benetan uste dugu AHT bezalako azpiegitura megalomanoak ez liratekeela posible izango horiek gauzatzen dituen langile-klasearen zapalkuntza-baldintzarik gabe, eta itxurazko "aurrerabideak" errealitate gordin hori ezkutatzen duela. Azken batean, esan dezakegu AHTa XXI. mendeko azpiegitura bat dela, XIX. mendeko lan-baldintzak dituena.

Era berean, langileen oinarrizko eskubideak etengabe urratzen direla salatu nahi dugu, gehienetan egoera oso zaurgarrian dauden migratzaileak baitira. Jasaten duten tratu arrazista eta homofoboa etengabea da, eta eguneroko umiliazioak, irainak eta mehatxuak jasan behar izaten dituzte.

Eta, azkenik, salatu nahi dugu praktika horiek ezkutatzeagatik Estatuko zein autonomia-erkidego etako administrazioek duten erantzukizuna; izan ere, jakitun izan arren, beste alde batera begiratzen jarraitzen dute, enpresekin erabat bat eginda.

AHT Gelditu! Nafarroa, CGT, CNT, Contigo-Zurekin, EH Bildu, ELA, ESK, Haritu Elkarlaguntza Sarea, Iruñerriko Kontseilu Sozialista, Jardun Koordinakundea, LAB, Langile Autodefentsa Sarea, Martes al Sol, SOS Arrazakeria.