Frankismo garaian esklabo lanak egitera behartutako 20.000 langile nafar baino gehiago salatzeko elkarretaratzea

2021/06/25

ELA, LAB, Steilas, ESK, HIRU, CGT eta EHNE sindikatuetako militanteek elkarretaratzea egin dute Espainiako Gobernuak Nafarroan duen Ordezkaritzaren aurrean, frankismo garaian langile klase nafarrak jasandako errepresio laboral eta sindikalaren aurrean justizia eta erreparazioa eskatzeko. Sindikatu horiek eskatzen dute, lehenik eta behin, Espainiako Estatuak eta bere egungo gobernuak erantzukizunak har ditzatela Nafarroako hainbat azpiegitura eraikitzean eskulan esklaboa zuzenean erabiltzea ahalbidetu zuen beharrezko engranaje legal eta instituzionala ezartzeagatik: kalkuluen arabera, 20.000 langile nafarrek lan behartuak egin zituzten. Gauza bera eskatzen diete enpresei, proiektatzen diren ongileen iruditik urrun, aberastu egin baitziren, gaur egun, langileen lanaren bidez, eta langileen lanaren bidez, beren etekinekin jarraitu zuten.

Nafarroaren kasuan, 21.448 langile daude behartuta, eta horietatik erdiek Baztan-Bidasoan edo Erronkarin mugako gotorlekuak eta mendiko errepideak eraikitzen parte hartu zuten, eta, aldi berean, eraikuntzako langileen % 50 ziren. Trenbide-azpiegituren eraikuntzak behartutako eskulan ugari bereganatu zituen Altsasu-Gasteiz eta Castejon-Zuera lineetan. Estatu frankista eta bere erakundeak izan ziren onuradun nagusiak esklaboen lanaren ondoriozko gainbalioen erauzketari dagokionez, Armada bera edo RENFE izan, sektorea nazionalizatu ondoren.

Etorkizuneko Memoria Demokratikoaren Legearen aurrean, ELA, LAB, Steilas, ESK, HIRU, CGT eta EHNE:

EGIA eskatzen dute; Espainiako gobernuak lantokiei, egindako obrei eta lan behartuak egin zituzten langileei buruzko dokumentazio guztia aurkez dezala.
Frankismoak egindako gizateriaren aurkako krimenetarako JUSTIZIA eskatzen dute, preskribaezinak eta anmistiaezinak, goseak, hilketak, hilketak, akitzeak edo istripuek eragindakoak barne.
ERREPARAZIOA eskatzen dute. Esklabo lanaren biktimei eta haien senideei eragindako kaltearen ordainak berekin dakar Estatuak egindako krimena publikoki aitortzea, espazio publikoari buruzko memoria-politika batekin batera, esklabo lana egin zen espazioak memoria-leku gisa identifikatzera eramango duena, bai eta horiek herritarren artean zabaltzea ere. Ordainak berekin ekarriko luke, halaber, Estatuak eta enpresa onuradunek ordaina ematea esklaboen lanaren biktima zuzenei eta haien senideei, Alemanian egin zen bezala.

Sindikatu horien iritziz, memoriaren lege berriak hiru zutabe horiek izan behar ditu oinarri: elkarte memorialistek defendatu izan dituztenak. "Frankismoari eta bere eliteei buruzko jarrera errebisionistak ere ez ditugu onartuko, erregimen frankista zama kriminalaz garbitu nahi dutelako, politika ekonomikoetan huts egin dutelako, ezta 1936ko uztaileko Estatu golpeaz geroztik jarraitzaileak izan ez zirenen errepresio eta ezabatze fisiko sistematikoa ere", ziurtatu dute.