ELAk elkartasuna adierazi die Zisjordanian greban dauden langile palestinarrei

2021/12/14
ELAk elkartasuna adierazi die 2021eko abenduaren 5ean Mishor Adumim industrialdean, Zisjordania okupatuan (C eremuan), greba hasi zuten Ta'aman elikagai fabrikako langile palestinarrei. Enpresak antolatzeko eta hitzarmen kolektibo bat negoziatzeko eskubidea aitortzea eskatzen dute.

Ta'aman elikagai fabrikako greban zeuden langileek MAAN Langileen Elkartearekin bat egin zuten urrian, soldata eta baldintza hobeak eskatzeko. Sindikatzeko eta hitzarmen kolektibo bat negoziatzeko eskubidea aitortzea dute helburu; izan ere, enpresak uko egin dio sindikatua onartzeari, eta hainbat taktika erabili ditu langileen ordezkaritza gelditzeko.

Ta'aman enpresako langileak Israelgo lan-merkatuan lan egitera behartuta dauden 145.000 palestinarren parte dira (PCBS 2021). Hauen erdiak baino gehiagok eraikuntzaren sektorean egiten dute lan (% 65), eta gainerakoek nekazaritzan edo zerbitzuetan. Zifra horietan sartzen dira Zisjordanian ezarritako asentamendu israeldarretan eta Israelgo Estatuaren barruan lan egiten dutenak. Nahiz eta, nazioarteko zuzenbidearen arabera, 1967tik okupatutako lurralde palestinarrean legez kanpo kokatutako asentamenduak izan, Israelek bere ekonomiaren zatitzat hartzen ditu. Bertan lan egiteko, bai Israelen bai asentamenduetan, langile palestinarrek baimenen bat lortu behar dute baina ia % 20k ez du baimenik. Okupazio militarraren eta langabeziaren artean harrapatuta, Israelen lan egiten duten palestinar asko babes sozialik gabe daude.

Ta'aman oso enpresa errentagarria da. Mishor Adumimen ezarri zuten lantegia 1995ean, eta duela gutxi handitu egin zuten 12.000 metro koadroko zentro logistiko moderno bat gehituz. Bere webgunearen arabera, enpresak Israelgo 1.500 dendatan banatzen ditu bere produktuak eta 30 herrialdetara esportatzen ditu. 2000. urtean jabeek sustrai-ondasunetan inbertitzen duen enpresa bat hasi zuten, eta 2020an Mogul Rami Levi supermerkatura batu ziren Israir Airlinesen partaidetzaren % 51 erosteko.

Enpresaren arrakastak ez du inolako aurrerapenik ekarri produkzioko langileen soldatetan eta onura sozialetan (langile guztiak palestinarrak dira). Gehienek gutxieneko soldataren truke lan egiten dute, eta inoiz ez dute igoerarik jaso, ez lanpostu profesionalak lortu dituztelako ezta antzinatasun-urteak igaro dituztelako (batzuek hamarkada bat baino gehiago eman dute bertan lanean). Gainera, enpresak ez die pentsio-funts bat ireki, eta osagarriak eta oporrak kobratzeko arazo asko ere aipatu dituzte.

Joan den urrian produkzioko langile guztiak MAANekin batu ziren beren eskubideen alde borrokatzeko, eta nahiz eta MAANek langileak ordezkatzeko legezko gaitasuna izan, enpresak ez du onartu nahi. Enpresa errekonozimendu hori atzeratzen saiatu dela ikusita, langileek grebara deitzea erabaki dute. Nabarmendu dute borrokaren helburua akordioa lortzea eta beren eskubideak erregularizatzea dela. Enpresak elkarrizketaren eta logikaren alde egiten badu, langileak prest daude lan-harreman onen parte izateko, baina enpresak langileen ordezkaritza-eskubidea aitortzeari uko egiten dion bitartean, borrokak aurrera jarraituko du: beren eskubideak bermatuko dituen hitzarmen kolektibo bat lortu arte borrokan jarraituko dute.

ELAk bere elkartasun osoa adierazi die borrokan dauden Ta'amaneko langileei, haien lan-eskubideen errespetuaren alde egiten duten borroka ere bere borroka baita.