Erregai fosilak ekoizten dituzten herrialdeek ikatz eta gas ekoizpen are handiagoa nahi dute COP30aren bezperan

Stockholmeko Ingurumen Institutuak (SEI), Climate Analytics-ek eta Garapen Iraunkorrerako Nazioarteko Institutuak (IISD) argitaratutako txostenak ikatza, petrolioa eta gasa ekoizteko gobernuek dituzten planak aztertzen ditu, eta berotze globala 1,5 °C edo 2 °C-ko mugen barruan mantentzea ahalbidetuko luketen mailekin alderatzen ditu. Parisko Akordioa sinatu eta hamar urtera, gobernuek 2030ean erregai fosilen bolumenaren bikoitza (% 120) baino gehiago ekoiztea pentsatu dute, berotze globala 1,5 °C-ra mugatzeko helburuarekin bateragarria, eta 2 °C-ra mugatzearekin koherentea litzatekeena baino % 77 gehiago.

Erregai fosilak ekoizten dituzten herrialde nagusietako 20 aztertu dira, munduko ekoizpenaren %80 inguru dutenak: Australia, Brasil, Kanada, Txina, Kolonbia, Alemania, India, Indonesia, Kazakhstan, Kuwait, Mexiko, Nigeria, Norvegia, Qatar, Errusiako Federazioa, Saudi Arabia, Hegoafrika, Arabiar Emirerri Batuak, Erresuma Batua eta Estatu Batuak. Aztertutako 20 herrialdeetatik 17k 2030erako gutxienez erregai fosil baten ekoizpena handitzeko asmoa dute.

Hauek dira 2025eko Ekoizpen Arrakalari buruzko Txostenaren aurkikuntza nagusiak:

• Gobernuek ikatz ekoizpenean are maila altuagoak aurreikusten dituzte 2035era arte, eta gas ekoizpenean 2050era arte. Petrolioaren ekoizpenak gora egiten jarraitzen du 2050era arte.
• Parisko Akordioaren helburuak betetzeko —beroketa 2 °C-tik oso behera mantentzea eta 1,5 °C-ra mugatzeko ahaleginekin jarraitzea—, munduak murrizketa nabarmenagoak eta azkarragoak egin behar ditu erregai fosilen ekoizpenean, orain arteko aurrerapenik eza konpentsatzeko. Bitartean, azpiegitura fosilak zabaltzen dituzten gobernuek diru publikoa xahutzen dute balioa galdu eta bideraezinak izango diren aktiboetan inbertitzean.
• Beharrezko murrizketak lortzeko, berariazko politika koordinatuak beharko dira, erregai fosiletatik urrun eta bidezko trantsizioa bermatuko dutenak. Erregai fosilak ekoizten dituzten herrialde gehienak oraindik ez dira hasi beren ekoizpen planak klima helburu nazionaletara eta nazioartekoetara lerrokatzen.

Herrialde batzuk energia garbirako trantsizioa egiteko konpromisoa hartu duten arren, badirudi beste batzuek erregai fosilen mende dagoen estrategia bati lotuta jarraitzen dutela, eta duela bi urte baino gehiago ekoizteko asmoa dutela.

Emily Ghosh txostenaren egile nagusi eta koordinatzaileak esan du 1,5 °C-ko helburua bizirik mantentzeko, munduak ikatz, petrolio eta gas inbertsioen murrizketa azkarrak behar dituela, baliabide horiek ekitatea eta justizia lehenetsiko dituen trantsizio energetikorantz bideratuz. Konpromiso horiek gabe, ekintza atzeratzen jarraitzeak emisio gehiago izatea eta munduko populaziorik ahulenen gaineko klima inpaktuak larriagotzea besterik ez du ekarriko.