Uniforme sexistak: noiz arte?
Kasu horietako askotan, neskak gona eramatera behartuko dira — batzuetan, gona bereziki motza —. Jantzi hori guztiz baliozkoa izan daiteke norberaren edo familiaren hautapena bada, baina arazo bihurtzen da neskei sistematikoki eta modu esklusiboan ezartzen zaienean. Gona nahitaez erabiltzeak mugatu egiten du nesken mugikortasuna, deserosotasuna sortzen du eta beren intimitatea erakusten du jolasean edo jarduera fisikoan. Horren erakusle da Gorputz Hezkuntza egiteko, ikastetxe horietan txandala erabiltzen dutela ikasle guztiek, inplizituki aitortuz galtzak erosoagoak eta funtzionalagoak direla.
Horrelako araudiek oso mezu kezkagarria transmititzen dute txikitatik: neskek beren gorputzaren zati bat erakusten duen arropa eraman behar dute, eta gainera, askorentzat, askatasunez mugitzea zailtzen du. Horrela, normalizatu egiten da "luzitzeko sufritu egin behar dela" dioen ideia. Neguan bereziki nabaritzen da hori, ohikoa baita neskak hotzak gorritutako hankekin ikustea. Osasunaren aldetik ere zaila da imajinatzen profesionalen batek begi onez ikustea tenperatura baxuetan esposizio maila hori edukitzea.
Mutilei dagokienez, mezua ere oso argia da: gona "ez da mutilentzat", horrela genero-estereotipo zurrun eta baztertzaileak indartuz.
Uniformea erabiltzearen alde daudenek argudiatu ohi dute uniformeak ikasleen arteko berdintasuna sustatzen duela, arropa-marken edo estiloen araberako konparazioak saihestuz. Hala ere, errealitatea desberdina da: aldeak daude oraindik, bai eskuragarri dauden jantzien kopuruan, bai horien egoeran, bai ageriko xehetasunetan, hala nola praken eta belaunburuen higaduran.
Benetako helburua ikasle guztiek aukera berdinak dituztela eta diskriminaziorik jasaten ez dutela bermatzea bada, irtenbidea ez da generoz bereizitako uniformeak ezartzea, baizik eta zerbitzu publikoak indartzea, soldata duinak bermatzea, kalitatezko etxebizitza izateko aukera unibertsala bermatzea, genero-ikuspegidun enplegu-politikak ezartzea eta zaintza-sistema publikoa finkatzea, adibidez.
Azkenik, Nafarroako Gobernua zuzenean interpelatu nahi dut: noiz arte onartuko du funts publikoekin finantzatutako ikastetxeek genero-estereotipoak iraunaraztea eta sistema heteropatriarkalaren berezko egiturak indartzea?