15-O: ISRAELEN BOIKOTA

Lanuzteen jarraipenak argi utzi du enpresek eta gobernuek harreman oro eten beharko luketela Israelekin

2025/10/15
Lanuzteen jarraipenak argi utzi du enpresek eta gobernuek harreman oro eten beharko luketela Israelekin
ELAk milaka militante kalera atera ditu Hego Euskal Herri osoan zehar egin dituen mobilizazioetan, CIGekin eta Intersindikalekin batera egindako lanuztearen deialdiarekin. Lanuzte orokorrak jarraipen handia izan du. Lakuntzak enpresei eta gobernuei exijitu die Israelekin dituzten harreman guztiak eteteko

ELAren ustez, lanuzte orokorrak jarraipen handia izan du Hego Euskal Herri osoan; ondorioz, enpresei eta gobernuei (Gasteiz, Iruñea eta Madrilgoei) Israelekin dituzten harreman guztiak eteteko presioa handitu da. "Ez dago aitzakiarik", Mitxel Lakuntzak (ELAko idazkari nagusia) ELAk Bilbon egin duen ekitaldi nagusian azpimarratu duenez. Sindikatuak antzeko mobilizazioak egingo ditu gaur EAEko gainerako hiriburuetan eta hamar bat eskualdetan.

Gogoratu behar da ELAk 4 orduko lanuzte orokorra deitu duela lantoki guztietan, CIG eta Intersindical sindikatuekin batera, Euskal Herritik, Galizatik eta Kataluniatik gobernu eta enpresei anbiguotasunik gabeko mezu zuzena luzatzeko; UGT eta CCOO sindikatuetan jatorria duten beste deialdi batzuetan ez bezala. Era berean, Hezkuntzan eta lotutako beste sektoreetan, egun osorako greba orokorra deitu da, eta jarraipena ere garrantzitsua izan da goizean goizetik.

Lanuzte horiek eragin handia izan dute industrian (bereziki Gipuzkoan eta Bizkaian), eta zertxobait txikiagoa beste sektore batzuetan. Lehen datuen arabera, lanuztea erabatekoa izan da enpresa garrantzitsu hauetan: CAF, Indar, CIE, Hine, Jaso Itsasondo, GKN, STO, Sapa eta Jaure (guztiak Oria-Goierrin), Indaux, Artadi, Biele, KSB Itur, Goialde, Glual (Urola-Kosta), Sidenor (Basauri), Cementos Lemona, Artiach (Orozko), Tubacex (Laudio, Amurrio), Tubos Reunidos (Amurrio), Jez/Voltaespine (Laudio), Mubea Inauxa (Amurrio). Nafarroan, eragina handia izan da Magotteaux (Urdian), Sarriopapel (Leitza) eta Wiscon (Betelu), eta txikiagoa gainerakoetan, adibidez Lizarraldean (Essity, Kams, Kemira) eta Iruñerrian (VW, Gamesa, Comansa, TRW, Tecnoconfort...).

Zerbitzuen sektorean, grebak jarraipen berezia izan du Hezkuntzaren mendeko sektoreetan (jantokiak eta eskola garraioa), eta 4 orduko lanuzteari babes handia eman zaio azpikontrata publikoetan (hiri-garbiketa eta udal-eraikinen garbiketa, kirol kudeaketa...). Enpresa pribatuen azpikontratetan, jarraipena zertxobait txikiagoa izan da, baina Petronorren eta CAFen garbiketetan erabat gelditzea lortu da, adibidez. Ostalaritzan eta merkataritzan datu gutxi daude, baina, adibidez, Zestoako bainuetxea itxi dute, besteak beste, eta eragina izan du Dia eta LIDL supermerkatuetan (batez ere Gipuzkoan), Leclerc-en, Ikean eta Eroskin (Nafarroa).

Hezkuntzan, egun osoko greba jarraipen zabala izaten ari da, Haurreskoletatik hasi eta unibertsitateraino. Asko dira gutxieneko zerbitzuekin soilik lanean ari diren edo eskola jarduera geldirik duten Eskolak eta Haurreskolak. Besteak beste:

  • Bizkaia: Bilbon, Mugica eskola, Ibarrekolanda BHI, Eskurtze BHI, Deustuko ikastola, Gallego Gorria LH eta San Adrian. Sopelako haurreskola, Erandioko Jado eta Gernikako San Fidel.
  • Gipuzkoa: Donostiako Bidebieta Haurreskola eta Lauaizetara ikastetxean, Mutrikuko Goizeko Izarra, Eibarko Mogel Ikastola, Ordiziako Urdaneta, Beasaingo La Salle, Errenteriako Koldo Mitxelena, Telleri ikastetxeak, eta Orereta eta Haztegi ikastola
  • Araba: Gasteizko Arantzabela, Salburua, Mariturri eta Gurutzmendi, eta Maeztu haurreskola.
  • Azpimarratzekoa da Hezkuntza Saileko garbitzaileek eta sukaldeko langileek ere greba egin dutela. Greba praktikoki erabatekoa izan da Lezo Herri Eskolan, Hondarribiko Talaian eta Gasteizko Federico Baraibar zentroko garbitzaileen artean.
  • Hezkuntza berezian, ezarritako gutxieneko zerbitzuengatik, langileek grebarako eskubidea ezerezean utzi dute; hala ere, plantillaren zati handi batek bat egin du aldarrikapenekin.
  • Jarraipen zabala EHUn ere.
  • Nafarroa: jarraipen desberdina eskualdearen arabera, zabalagoa Iruñerrian eta Nafarroa iparraldean.

Gainerako Zerbitzu Publikoetan egindako 4 orduko lanuzteei dagokienez, salatu behar da Osakidetzan eta Osasunbidean beste behin ere grebarako eskubidea urratu dutela Gasteizko Gobernuak eta Iruñekoak abusuzko gutxieneko zerbitzuak ( %100ekoa) inposatu dituztelako. Bi gobernuen ohiko jarduera da, eta oinarrizko eskubideak urratzen ditu. Oraingo honetan, gainera, enpresen alde egiteaz gain, Palestinako genozidioaren aurkako protesta eragotzi nahi du, eta, beraz, Israelgo politikari babesa ematen dio, nahiz eta zuzengabea izan.

Eusko Jaurlaritzaren Administrazio Orokorrean, lanuztea zabala izan da, batez ere Lakuan; Nafarroako Gobernuan, berriz, jarraipena desberdina izan da eremuen arabera. Udaletan, ordea, 4 orduko lanuztea masiboa izan da Gipuzkoako zati handi batean (Beasain, Ordizia, Azpeitia, Zarautz, Orio, Arrasate, Bergara, Oñati...), eta zertxobait txikiagoa Oarsoaldean (Gipuzkoa), Bizkaia eta Araban (Gasteizko udalean grebaren eragina nabariagoa izan da). EITBn jarraipena oso zabala izaten ari da, eta Euskadiko Orkestra Sinfonikoan ere nabarmen.

Garraioan, gutxieneko zerbitzuek (Eusko Tren, Metro Bilbao, Iruñerriko TCC...) baino ez dute funtzionatzen, eta asistentzia-sektoreetan, berriz, gehiegizko gutxieneko zerbitzuek lanuzteak baldintzatzen dituzte (ia ezinezkoak ELZn). Hala ere, jarraipena garrantzitsua da Donibanen (Zumaia), Elgoibarren, Argixaon (Zumarraga), Villa Sacramenton (Donostia), Ordizian, Errenterian (Sanmarkosene) eta Barandiaranen (Durango).