ELAk lan munduko borroka feminista antiarrazistak aztertu ditu Altsasun egindako jardunaldian

ELAk arrazakeriaren aurkako borrokan oinarritu du Iortia Kultur Etxean egindako jardunaldia; izan ere, jardunaldiaren leloak dioen bezala, antiarrazakeria ere klase-kontua da. Gai honi buruz hausnartzeko hainbat emakumek parte hartu dute. Lehenik eta behin, Katia Henríquez Dominguezek parte hartu du, ekitaldia aurkezteko ardura izan duen pertsonak. Katia El Salvadorren jaio zen eta 9 urte daramatza Euskal Herrian bizitzen. Sei urte daramatza ELAn liberatu gisa lanean, gaur egun Ibaizabal-Nerbioi eskualdean. Katiak bere hitzaldia hasi du gogoraraziz gaur egun 8.000 pertsona atzerritar daudela ELAn afiliatuta. “Horregatik, klaseko sindikatu abertzale gisa, ezin dugu beste aldera begiratu. Errealitate hori gailentzen da, eta diskurtsoa gainditzen du”.

“Arrazakeriak, patriarkatuak eta klasismoak gure bizitzak zeharkatzen dituzte. Gaur, arreta jarri nahi dugu pertsona arrazializatuok hori egunero nola bizi dugun jakiteko ahaleginean. Gu besteak gara, kanpokoak, bigarren edo hirugarren mailako herritarrak. Gaur egun, eskulan migratua eta arrazializatua biltzen duten hainbat lan-sektore daude. Eta horiek dira prekarietate eta esplotazio gehien jasaten duten lan merkatuko lekuak. Adibidez, ostalaritzan, garbiketan edo zainketetan. Hori ere ez da kasualitatea”.

Aurkezpenaren ondoren, Pastora Filigrana abokatu laboralista, sindikalista, feminista eta giza eskubideen aldeko aktibistaren bideo bat proiektatu da. Pastorak aitortu du ELAk jardunaldi honetarako aukeratu duen leloa funtsezkoa dela bere bizitzan. “Abokatu laboralista eta Andaluziako Langileen Sindikatuarekin (SAT) lotura handia duen pertsona naizen aldetik, borroka sindikaletik haratago, langileen antolaketa autonomoko prozesu batzuk lagundu ditut, batez ere migratzaileenak, bai zaintzaren arloan, bai zaintzaren sektorean. Horregatik, lan sindikala eta lan arloko defentsa nire bizitzako zutabe garrantzitsuenetako bat da, bai profesionalki, bai politikoki, bai aktibista gisa”.

Pastoraren ustez, lan-esparruak oso zati garrantzitsua du arraza-diskriminazioari dagokionez. “Nik lan esparruaz hitz egingo dut, hori dagokigulako, baina hori bizitzako beste esparru askotara ere estrapolatu liteke, hala nola etxebizitza eskuratzera. Zer arazo ditugu lan eremuan? Lehenik eta behin, eskubidearen urraketa asko –soldatak, atsedena, igoerak, kontratuaren luzapena edo kaleratzea, adibidez– arraza-diskriminazioaren ondorioz gertatzen dira. Batzuetan lortzen dugu auzitegietan eskubidearen urraketa aitortzea, baina ez atzean dagoen diskriminazio arrazista aitortzea”.

“Baina lan arloko arrazakeria –gaineratu du– ez da kontatzen ari naizen hau bakarrik, ez dira soilik pertsona partikularrei gerta dakizkiekeen gertaera puntualak. Arrazakeria modu estrukturalean gertatzen da. Lan merkatua arrazaren arabera bereizita dago, eta ez bakarrik lehen sektorean –landa, hiltegiak edo fruta biltzea–, horiek baitira lanean hurbilen egokitu zaizkidan arloak. Zaintzaren sektoreaz, etxeko langileez edo garbikuntzaren sektoreaz ere ari gara. Sektore horiek, ekonomiari eusteko funtsezkoak direnak eta aberastasun handia ematen dutenak, aldi berean oso sektore prekarioak dira lan baldintzei dagokienez. Eta, jakina, oso arrazializatuta eta feminizatuta dauden sektoreak dira ”.

Pastora Filigranaren bideoaren ostean, Jone Bengoetxeak, Genero Berdintasunerako Politiken Arloko kideak, Silvia Carrizo kazetaria elkarrizketatu du. Silvia kazetaria feminista da, emakumeen eta, bereziki, Euskal Herrian migratutako emakumeen Giza Eskubideen aldeko aktibista. Silvia Carrizo Malen Etxeko kidea da; “aldaketa soziala bilatzen duen erakunde politiko” gisa definitu du elkartea.

Silviak gogoeta egin du oso prekarioak diren emakume migratuen kolektiboak antolatzeak dakartzan antolamendu erronkez. “Kolektibo horiek antolatzeko nola egiten den galdetzen didatenean, beti erantzuten dut gorputzez gorputzeko lanarekin egiten dela. Malen Etxean lan egiten dugu emakume horiei prestakuntza emateko, laneko ahalduntzeari eta norberaren gaiak kudeatzeko autonomiari dagokienez. Azken batean, garapen pertsonalerako baldintzak sortzen ditugu eta tresnak eskaintzen ditugu”.

Emakume migratuen espazioei buruzko aliantzei buruz galdetuta, nabarmendu du ezinbestekoak eta premiazkoak direla horiek zehaztea. “Hasteko, desberdintasunen eta diskriminazioen korapiloa non dagoen identifikatu behar da. Puntu honetan aurkitzen ditugu lehenengo zailtasunak. Gure patronala, esplotatzen gaituztenak, euskal langileak dira. Horrek, jakina, klase-batasuna zailtzen du, oso argi baitago bertakoa eta atzerritarra EZ dela langile-klase bera. Egia da mugimendu feministarekin adostasunerako eta ekintza politikorako espazio komunak ditugula, udalerri askotan zaintzaren gaia den bezala, baina uste dugu falta dela berriro ere Agenda Feminista Komun bat izatea. Emakume Migratuen Elkarteok agenda komun bat dugu Estatuko etxeko eta zaintzako langileen eskarien gaiarekin, baina ez da tokiko agendan txertatzen ”.

Ostean, Mirari Ullibarri Arabako Gizarte Ekintzako arduradunak zuzendutako mahai-ingurua egin da. Solasaldian parte hartu dute Aissatou Badjik, ELAko afiliatua UVESAn, Hilaria Vianekek. gizarte langilea eta ELAko ordezkaria, eta Silvia del Pilar Rengifo Soreguik, ehungintzako langilea. Hiru emakume horiek gogoeta egin dute emakume migratzaileek lan-ingurunean dituzten diskriminazioei buruz.

Aissatou Badji Senegalen jaio zen, eta hiru urte dira Tuteran bizi dela. Bere hitzaldian salatu du emakume migratzaile askok beren jatorrizko herrialdeetan titulazioak dituztela, eta gero hemen ez zaizkiela baliozkoak. “Emakume horiek titulazioak homologatu nahi badituzte, hainbat zailtasun dituzte: homologazioaren prezioa, eskatutako dokumentazio kopurua, tramitatzeko behar den denbora... Oztopo horien ondorioz, emakume horietako askok beren gaitasunetatik beherako lanpostuetan lan egiten amaitzen dute. Adibidez, bere jatorrizko herrialdean unibertsitateko irakasle den emakume batek titulua homologatu behar du. Aipatu ditugun zailtasunekin askotan topo egiten duenez, askotan etxeko zaintzarekin, haurrekin, adinekoekin edo lantegietako lanekin lotutako lanetan amaitzen du. Horrek, era berean, soldata txikiak, lan baldintza ez oso onak eta hirugarrenen mendekotasun ekonomiko posibleak dakartza”.

Hilaria Vianeke Angolan jaio zen, eta 20 urte baino gehiago daramatza Bilbon bizitzen. Hilariak Afrikako emakume beltzen lana aldarrikatu du Martxoaren 8a dela eta. “Mugimendu feministek mendebaldeko feminista zurien lana jaso eta bultzatu dute, eta munduari ezagutarazi diote historian zehar emakumeen eskubideen alde borrokatu diren emakume bakarrak direla. Mendebaldeko feministen lanaz hitz egiten da 1790etik, hala nola Mary Wollstonecraft, Christine de Pizan, Poulain de La Barre, pasa den mendekoak ere, hala nola Simone de Beauvoir, Betty Friedan, Concepcion Arenal, Clara Campoamor... munduko emakume feminista handiak bezala, ikusezin bihurtuz eta alde batera utziz beste kontinente batzuetako emakumeek, batez ere Afrikako kontinentekoek, emakumeen eskubideen aldeko borrokari egindako ekarpen handia egin dutenak”. Gainera, Atzerritartasun Legean egindako azken aldaketen aurkako alegatua egin du, asilo-eskatzaileei eskubide guztiak kentzen dizkielako.

Silvia del Pilarrek, berriz, bere bizi esperientzia kontatu du. “Perun enpresa bat nuen, eta itxi egin behar izan genuen estortsioagatik eta ustelkeriagatik. Madrilera joan nintzen, eta eskaintza engainagarri batekin Basaurira joan nintzen, eta han jostun gisa lan egin behar izan nuen, interna gisa. Baldintzak? 11 ordu egunean 20 euroren truke... eta logela ordaindu behar izaten nuen! ELAra iritsi nintzenean bakarrik hasi ahal izan nintzen egoera horretatik ateratzen”.

Eztabaidaren ondoren, Olfa Sendesni RABI(a)-Amorrua antzezlanean oinarritutako ikuskizun baten protagonista izan da. Antzezlanean mugak zeharkatzera eta begirada irekitzera gonbidatzen da, azken helmuga Euskal Herria duen zeharkaldi batean zehar.

Azkenik, Leire Gallego Genero Berdintasunerako Politiken arduradunak ekitaldiaren irakurketa politikoa egin du. “Aurtengo Martxoan 8an geure buruari galdetu nahi izan diogu ea emakume guztiak berdinak ote garen, ea guztion interesak eta beharrak berdinak ote diren eta ea sindikatuak emakume guztiak ordezkatzen ote dituen. Zoritxarrez erantzuna ezezkoa da. Seguruenik modu inkonsziente batean baina gaur borroka ezberdinen intersekzionalitatearen inguruan hitz egin behar dugu”.

“Intersekzionalitatea, –gaineratu du– munduaren konplexutasuna definitzen saiatzen da. Pertsona batek pairatzen dituen opresio eta diskriminazio mota guztiak mugatzen ditu. Ni emakumea naiz eta horregatik opresio zehatz batzuk zeharkatzen naute. Aldiz, zuria naiz, beraz, pribilegioak ere baditut zuria izanagatik. Guk opresio eta diskriminazio guztiei begiratu eta heldu behar diegu, horregatik ELArentzat ezinbestekoa da pertsona migratuek edota arrazializatuek bizi duten diskriminazio guztiak, indarkeriak, prekarietatea etab ulertzea eta gure borrokaren parte izatea. “Gu eta Haiek” muga hori apurtu nahi dugu. ‘Eskubide guztiak denontzat!’ leloa, eslogan hutsa izatetik haratago, errealitate bihurtu nahi dugu”.