Genero politika

ELAk salatu du Bermeoko Udalak (Bizkaia) uko egiten diola herriko garbitzaileekin biltzeari, irailaren 27tik greba mugagabean bide garbiketako lankideekiko duten soldata arrakala desagerrarazteko, azken horiek urtean 9.246,60 euro gehiago kobratzen baitituzte. Udalak dio ez dagokiola bitartekari izatea. Garbiketa-zerbitzua azpikontratatuta dagoela eta, ondorioz, ez dagokiola. Hala ere, ELAk eta zerbitzua kudeatzen duen enpresak beharrezkotzat jotzen dute Bermeoko Udalarekin akordioa lortzea konponbide bat lortzeko. Ostegunean, otsailaren 3an, langileek manifestazioa egingo dute herrian, Udalaren arduragabekeria salatzeko.

Guggenheimeko garbiketa zerbitzuko langileek 223 egun bete dituzte gaur greban. Hala ere, ez museoak, ez Ferrovial Servicios enpresa esleipendunak, ez erakunde publikoek (Aldundiak, Eusko Jaurlaritzak eta Bilboko Udalak) ez dute onartzen soldata arrakala egon badagoenik. Hori gutxi ez, eta langileen grebarako eskubidea urratzen ari dira, enpresak grebalariak ordezkatzen dituelako eta greban dauden langileei dagozkien barrualdeko eremuak garbitzen dituztelako. Gainera, Guggenheim Museoa, Bilboko Udalarekin batera, Udalaren makineria erabiltzen ari da greban dauden langileei dagozkien kanpoko lanak egiteko.

Gipuzkoako Foru Aldundiko garbikuntzako langile azpikontratatuek mobilizazioak hasi dituzte enpresari benetako negoziazioa eta kolektiboaren erosmen ahalmena ez galtzea eskatzeko. Gaur goizean elkarretaratzea egin dute Gipuzkoa Plazan, foru erakundearen aurrean, zerbitzuaren azken arduradun gisa parte har dezan eskatzeko.

ELA, LAB eta UGTk osatutako enpresa batzordeak salatu du urteetan FIASAko langile batek pairatu duen abusua eta jazarpena. Langraitzen kokatutako lantokia da, eta 300 langiletik gora ditu. Bertako goi arduradun batek jazarri du lankide bat, eta langileak egoera salatu arren, enpresak ez du inolako neurririk hartu abusatzailearen aurka.

Bizkaiko erresidentzietako langileek otsailaren 8rako beste greba egun bat deitu dute, hain zuzen, martxoaren 8a baino hilabete lehenago. Deialdi berri honetan, ELAk berriro aldarrikatuko du lan hitzarmena berritu beharra dagoela, zaintza eredua aldatuko bada. Sindikatuak azaldu duenez, ezinbestekoa da eredua errotik aldatzea, zerbitzuak publifikatzea eta ratioak hobetzea.

Pandemia aurretik ere ELAk hainbatetan salatu du adineko egoitzeko langile gutxiegi dagoela, eta horrek bi ondorio nagusi ditu: beharginentzako gehiegizko lan karga eta adinekoek jasotzen duten zerbitzu desegokia. Aldundietako arduradunek ratioak hobetu direla esanez propaganda egin arren, pandemia garaian ere ez dute inbertsioa handitu. Aitzitik, lan kargak asko areagotu dira, egoitzak sektorizatu egin direlako, baita pandemiari aurre egiteko eginbeharrak ugaritu direlako ere. Gainera, kutsatze kasuek eta akidura fisiko zein psikologikoak eragindako langileen bajetako asko ez dira ordezkatzen.

IMQko Zuzendaritzak pasa den gauean (abenduaren 31tik urtarrilaren 1erakoa) beren lanpostuetara sartzea galarazi die Zorrozaurre eta Andre Maria Zuriaren kliniketako garbitzaileei; izan ere, langile horiek bizitza osoa daramate beren instalazioetan garbitzen.

Donostian taxi bat eskatzeko deiei erantzuteaz arduratzen diren Donostialdea zerbitzuko langileek, Taxis Vallinara egindako deiak kudeatzen dituen enpresa, greba eguna deitu behar izan dute urteko azken egunean, abenduaren 31n, beren lan-baldintzak hobetzeko. Langileen aldarrikapen nagusien artean -guztira 11 langile dira, eta horietatik 8 emakumeak dira, hau da, % 80- honako hauek daude: soldata goragoko kategorien arabera ordaintzea, funtzio horiek betetzen baitituzte; urteko egutegia jasotzea, asteko atsedenak errespetatuz; eta hilean bi asteburu libratzea edo lan egindako jaiegun guztiak kobratzea, orain arte, guztietan lan egin arren, 5 baino ez baitzaizkie ordaintzen. Bide beretik, lan karga mugatzea eta uneoro zehaztea exijitu dute langileek.

Inozente eguna aprobetxatuta, Gipuzkoako zahar egoitzetako langileek, duela hiru urte baino gehiago langile falta eta asistentzia-kalitatearen etengabeko gainbehera salatzeko greban direnek, parodia egin dute Donostian, langile eta erabiltzaileen prekaritatea salatzeko. Horretarako, 255 eguneko grebaren ondoren, urteko azken mobilizazioan kartel eta pankartaz bete dute Gipuzkoa Plaza. Bertan, Aldundiaren ordezkarien ahotan entzundako esaldietako batzuk agertzen ziren, alegia, erresidentzietako kudeaketaren azken erantzuleak, eta ondorioz, zahar egoitzetan bizi diren egoeren arduradun zuzenak.

ELAk Nafarroako Eskubide Sozialetako kontseilariari eskatu dio El Vergel erresidentzia publikoko (Iruñea) langileak eta erabiltzaileak jatorrizko kokalekura itzultzea – Abenduaren 10ean uholdeak izan zituen egoitzak, beraz, langileak eta egoiliarrak bi AMAVIR (Zaharren Egoitzak eta Eguneko Zentroak) egoitzatara lekualdatu zituzten-, egungo kokalekuek ez dituztelako betetzen zerbitzu ona emateko baldintzak, orain arte bezala.

Gipuzkoako egoitzetako langileak kalera atera dira gaur berriro -255 greba egun betetzen dira-, Maite Peña Gizarte Ekintzako diputatuari bilera bat eskatzeko, 3 urte baino gehiago irauten duen gatazkari amaiera emateko eta erabiltzaileei zerbitzu duina eta kalitatezkoa emateko. Horretarako, langileak Txara II egoitzara joan dira, diputatuaren lantokira, baina ez dute bilera hori lortu.

Aita Menniko langileek beste greba-txanda bat hasi zuten abenduak 16an, larunbata arte luzatuko dena. Guztira, langileek 11 greba-egun egin dituzte azken urteotan, beren lan-baldintzak hobetuko dituen hitzarmen bat lortzeko. Langileek elkarretaratzea egin zuten atzo, Gasteizen, Eusko Jaurlaritzaren aurrean, enpresako zuzendaritzaren jarrera salatzeko. Izan ere, zuzendaritzak gutxieneko zerbitzuei buruzko dekretuan jasotzen ez diren funtzioak egitera behartzen ditu langileak, grebarako eskubidea erabat urratuz. Era berean, Eusko Jaurlaritzako Osasun Sailari gatazkan esku hartzeko eskatu diote, langileen lan-baldintzak hobetzeko. Bide beretik, bilera eskatu zioten.

ELAk, LABek eta ESK-k Bizkaiko eraikin eta lokalen garbiketarako hitzarmena defendatzeko manifestazioa egin dute Sestaoko Udaletxetik Portugaletera. Azaroaren 18an Basaurin hasitako mobilizazioekin jarraitzen dute, “sektore feminizatua, prekarizatua eta, ia beti, ikusezina” dela salatzeko. Hain zuzen, negoziazio honen gakoetako bat da sektoreko langileek jasaten duten soldata arrakala ezabatzea da -kale garbitzaileek baino %40 gutxiago kobratzen dute-, eta haien soldatak gutxienez 1.200 eurokoak izatea, 15 ordainsaritan. 11:15ean abiatu dira langileak Sestaoko Udaletxetik Portugaletera. Hurrengo mobilizazioa abenduaren 22an egingo da, Bilbon. Sindikatuek salatu dutenez, patronalak ez dauka sektorea duintzeko borondaterik.

Eusko Jaurlaritzak ezarritako gutxieneko zerbitzuak gehiegizkoak izan arren, Beasaingo Etxez Etxeko Laguntza Zerbitzuko langileek abenduaren 14tik 16ra eta 21etik 23ra arteko grebari ekingo diote berriro. Era berean, grebak irauten duen egun guztietan, 11:30ean, kontzentrazioa egingo da udaletxearen aurrean. Jarraian manifestazioa abiatuko da zerbitzua kudeatzen duen Goxara enpresaraino. Izan ere, Beasaingo Etxez Etxeko Laguntza Zerbitzua publikoa da eta Udala da zerbitzu horren titularra. Hala ere, enpresa pribatizatuta dago eta Goxara enpresak kudeatzen du. Enpresa horretan 28 langile inguruk egiten dute lan. Duela urtebete baino gehiago, langileek beren aldarrikapenak helarazi zizkieten enpresari eta Udalari. Hala ere, bi aldeekin izandako bilerek ez dute fruiturik eman.

Olentzerok bat egin du gaur, abenduak 14, ELAko Bizkaiko erresidentzietako langileek deitutako greba egunarekin. Bizkaiko Foru Aldundiaren aurrean, eta kamiseta berdeekin jantzitako langileek lagunduta, Olentzerok gutunak banatu dizkie ordezkari politikoei, zahar egoitzetako langileek pairatzen duten prekaritatea azaltzeko. ELAk gogorarazi duenez, azken urte eta erdian egindako 10 negoziazio mahaietan, patronalak eta Aldundiak soldatak izoztearen, lanaldi partzialekin jarraitzearen eta langileak lehen egunetik ez ordezkatzearen aldeko apustua egin dute, besteak beste, beharginen eta zerbitzuaren kalitatearen kaltetan; hori guztia Bizkaiko Foru Aldundiak GESCA, Lares eta Elbe patronalentzat 255 milioiko aurrekontu partida onartu duenean. “Diru publikoa eman zaie, baina diru hori ez da erabiliko erresidentzietan lan egiten duten eta bizi diren pertsonen lan eta bizi baldintzak hobetzeko, negoziazio mahaietan ikusi den bezala”.

Bizkaiko zahar etxeetako langileek elkarretaratzea egin dute gaur, abenduak 7, Eusko Jaurlaritzaren Bilboko egoitzaren aurrean, abenduaren 14ko greba erregistroarekin bat eginez. Bertan, grebarako eskubidea errespetatzeko eskatu dute. Hala, ELAk adierazi du Eusko Jaurlaritzak % 100eko gutxieneko zerbitzuak dekretatzen baditu -Gipuzkoako erresidentzien greban gertatzen den bezala-, sektoreko 5.000 langileren grebarako eskubidea urratuko duela eta erresidentzietako egiturazko arazoak handituko dituela, “patronalaren eta aldundiaren interesetara makurtuz”.

Bilboko Guggenheim museoko garbitzaileek elkarretaratzea egin dute gaur goizean, pairatzen ari diren egoera gizarteratzeko eta enpresei eta erakundeei gatazka luze honi amaiera emango dion hitzarmen bat negoziatzeko eskatzeko. Ekainaren 1etik daude greban, lan-prekarietatearen eta soldata-arrakalaren aurka. Emakumezko langileek hilean 900 euro baino gutxiagoko soldatak eta lan-karga jasanezinak dituzte.

Bizkaiko kontserben sektoreko langileek gaur, azaroaren 30ean, lantokietako produkzioa geldiarazi dute, soldata eta lan baldintza duinen alde. Asteak daramatzate sektoreko hitzarmenaren negoziazioaren blokeoaren aurka mobilizatzen. Patronalak ez du oraindik soldata igotzeko proposamenik egin, egungo miseriazko soldatak nabarmen hobetzeko.

Beasaingo (Gipuzkoa) Etxez Etxeko Laguntza Zerbitzuko langileek -pribatizatutako zerbitzu publikoa, Udala titular duena- greba egun gehiago iragarri dituzte abenduaren 14,15, 16, 21, 22 eta 23rako, beren lan baldintzak duinduko dituen hitzarmen baten alde. Deialdi berri hau irailean eta urrian egindako hainbat elkarretaratze eta protesten eta azaroko 7 greba egunen jarraipena da.

ELAk greba deitu du abenduaren 14an Bizkaiko zahar egoitzetan, patronalek eta Bizkaiko Foru Aldundiak ratioetan eta lan baldintzetan hobekuntzak negoziatzeari uko egin diotelako. Sindikatuaren esanetan, Aldundiaren propaganda instituzionalaz haratago, kaleratzeak, zerbitzuen pribatizazioa, langilerik eza eta lanaldi partzialeko kontratuak dira, besteak beste, zerbitzuaren kalitatearen gainbehera eta lan karga jasanezinak eragin dituztenak. Gauzak horrela, abenduaren 14an, 11:30ean, Bizkaiko zahar etxeetako langileek elkarretaratzea egingo dute BFAren aurrean, grebaren lehen egunari hasiera emateko.

Altan Bernedo enpresa arabarreko langileak greban dira oraindik, enpresarako lan-hitzarmen baten alde. Isabel Barrera dugu ELAko sei ordezkarietako bat. Zazpi greba egun deitu dira, enpresaren historian lehenengoz. Helburua, lantaldearen baldintzak hobetuko dituen akordioa iristea.

Gaur goizean, Bizkaiko eraikin eta lokalen garbiketako sektoreko langileek manifestazioa egin dute Basauriko kaleetan, soldata-arrakala amaituko duen hitzarmen duin baten alde. Azaroan eta abenduan deitutako mobilizazioen artean lehena da.

ELA kezkatuta agertu da Aldundiak Barakaldoko Leireko Andre Maria Egoitzarekin plazak hitzartzeari uztea erabaki duelako arriskuan dauden 14 lanpostuengatik, zerga-betebeharren ordainketan egunean ez dagoelako. Erabaki horrek 10 egoiliarrak beste egoitza batera eramatea dakar. Horrela, 9 egoiliar baino ez dira geratzen, horrek zentroko txantiloirako sortzen duen ziurgabetasunarekin.

Hezkuntzako sukaldeko eta garbiketako langileek elkarretaratzea egin dute Eusko Jaurlaritzaren aurrean, lan-gainkarga eta sektorean ordezkapenik ez dagoela salatzeko. ELAk Hezkuntza Sailari eskatu dio premiazko neurriak har ditzala, abusuzko behin-behinekotasuna amai dezala eta ordezkapenak lehen egunetik kudeatzeko eta gauzatzeko beharrezkoak diren neurri guztiak har ditzala.

Gipuzkoako 40 bat garbitzaileko ordezkaritza bat Bilbora joan da gaur Guggenheim museoko garbitzaileei babesa adierazteko. Modu oso berezian, gainera: langile gipuzkoarrak enpresarioz mozorrotuko dira, eta Iberdrolatik Guggenheimerako bidea hartuta, museoko zuzendaritza 'zoriondu' dute emakumeen zapalkuntzaren alde egindako lanagatik. Ondoren, norgehiagokan arituko dira museoko grebalariekin, sokatira moduko bat irudikatuz. Amaitzeko, ohikoa dutenez, denek elkarrekin dantza protesta egin dute, argazki kolektibo batekin amaitzeko.

Gipuzkoako zahar-etxeetako zenbait langilek Gipuzkoako Foru Aldundira ustekabean sartu dira beren 254. greba egunean -% 100eko gutxieneko zerbitzuekin-, erakunde publikoaren negoziatzeko borondaterik eza salatzeko. Barrura sartzea lortu duten langileek bilera bat eskatu diote Gizarte Politiketako foru diputatu Maite Peñari, bere idazkariaren bitartez. Bitartean, gainontzekoak atarian geratu dira, Diputazioak grebalariei ateak itxi dizkielako.

Deustuko Unibertsitateko garbiketako langileek, Sodexo enpresarekin azpikontratatuta, azaroaren 9, 10, 11 eta 12rako deitutako lau greba-egunetako lehenengoan parte hartu dute. Greba honen helburua hitzarmen propioa eskatzea da, pairatzen duten soldata-arrakala eta diskriminazioa ezabatzeko.