Koronabirusaren aurrean langileek jakin beharreko guztia

1. KASUA COVID-19aren eraginpeko kasu susmagarri (diagnostikatzeko zain) edo baieztatu batekin (positiboa PCR edo antigenoen testagatik) bizi badira, elkarrekin bizi diren pertsonak kontaktu estu gisa aitortuko dira, eta lehen mailako arretako medikuek baja medikoa emango dute berrogeialdiak edo isolamenduak irauten duen bitartean. (*)

Zer egin zure enpresak COVID-19aren aurkako prebentzio-neurririk hartu ez badu, edo zure lantokian konfirmatutako kasu bat badagoela uste duzunean, nahiz eta enpresak aitortu ez, edo kontaktu estuen zerrenda egin gabe egon.

Enpresek 2020ko urteko egutegia eguneratu behar dute, ERTE baten eraginpean egon direnean. Enpresa asko ari dira egutegia logika honekin egokitzen: opor gutxiago dutenez, langileek egun gehiagotan lan egin beharko dute. Doikuntza horren ondorioz, kalkulu okerrak egiten ari dira langileen kalterako. Enpresa askok ez dute kontuan hartzen kontratua ERTEan zehar etenda dagoenez, indarrean egon den aldian lan egin beharreko ordu guztiak urteko lanalditik kendu behar direla, eta ez soilik opor-egunak.

Jarraian, osasun-sektoreko eta sektore soziosanitarioko koronabirusaren kasu susmagarriak eta baieztatuak lan-istriputzat hartzeko enpresan jarraitu beharreko urratsak zerrendatzen dira.

Kontaktu eta kasuen identifikazio azkar eta eraginkorra berebiziko garrantzia duen afera da COVID-19aren gaian. Are gehiago lan zentruetan eman daitezkeen kontaktu eta kasuen inguruan. Enpresak behartuta daude COVID-19 kasuak eta kontaktuak kudeatzen (Prebentzio zerbitzuarekin koordinaturik). Hori horrela izanik, enpresa barneko prozeduretan kasu eta kontaktuen identifikazioa eta kudeaketa nola egin behar den azaltzen duen irizpide orokorren kudeaketarako orri informatiboa aurkezten dizuegu.

Arlora iritsi diren galdera ugariak ikusita, eta gai korapilatsua dela jakinda, Gidaliburu bat egin dugu. Gidaliburu horretan bildu dugu gaiekin lotuta jakin eta ezagutu behar dugun guztia. Laneko Arriskuen Prebentziorako Zerbitzuaren (LAPZ) osasun-zerbitzuak SARS- CoV-2 koronabirusen infekzioari dagokionez bereziki sentikorrak diren langileen presentzia ebaluatu behar du, langilearen sentsibilitate berezia ezarri behar du eta prebentzio-, egokitzapen- eta babes-neurriei buruzko txostena egin behar du. Horretarako, kontuan hartuko du lana langilearen osasun-egoeraren berezko arriskua handitu gabe egitea ahalbidetzen duten baldintzak dauden edo ez dauden.

Eusko Jaurlaritzak duela gutxi egin du "EAEko lantokietan jarduera modu seguruan abiarazteko jarduera-gida".

2020ko apirilaren 8an, Osasun Ministerioak COVID-19aren talde kalteberatzat hartzen ditu honako hauek dituzten langileak: diabetesa; gaixotasun kardiobaskularra, hipertentsioa barne; biriketako gaixotasun kronikoa; immunoeskasia; minbizia tratamendu aktiboan; haurdunaldia; 60 urtetik gorakoak.

Osasun datuek erakusten dutenez, pandemia kontrolatzetik urrun gaude oraindik. Hala ere, gobernu espainiarrak funtsezkoak ez diren sektoreetako jarduerari berrekitea erabaki du, nahiz eta horrek konfinamendu soziala defendatzea eta jarduera ekonomikoaren zati batekin ez egitea dakarren.

Asko dira azken asteetako Baimen Berreskuragarriaren eraginpean dauden langileak. ELAk ordezkaritza sindikala duen enpresetan berreskuratze-modua negoziatuko du, partziala izan daitekeena, egutegian moldatua, baldintzak zehatzetan etabar. Ordezkari sindikalik gabeko enpresatan bazaudete, jakin behar duzue ezarri dizueten baimenaren berreskurapena negoziatu behar dela eta enpresek zuen sektoreko sindikatu nagusiekin negoziatu behar dutela.

Hurrengo hilabeteetan ELAren lehentasun nagusia langileen osasuna bermatzea izango da eta, hala ere, hainbat enpresatan jarduera berreskuratuko da. Guk jarduerak berreskuratzeko baldintza batzuk eskatu ditugu, baina Jaurlaritzak aurrera egin du.

Zer esan nahi du ERTE batean sartzeak? Egia da Gobernuak kaleratzeak debekatu egin dituela? Aldi baterako kontratua badut kalera nazakete? Enpresak behartu nazake oporrak hartzera? Galdera hauek, eta beste asko, langile guztion buruan daude. Erantzun bat eman asmoz ELAk honako gida bat egin du.

Espainiako Gobernuaren 10/2020 Dekretua indarrean sartu da, Koronabirusaren hedapena murrizteko asmoz oinarrizkoak ez diren zerbitzuak eteteko. Bada, zein da orain oinarrizko zerbitzuak ez diren sektoreetan lan egin behar duten langileek jakin beharrekoa? Nori eragiten dio azken Dekretu honek eta berreskuragarria izango den ordaindutako baimena? ELAk argibideak ematen ditu jarraian.

Behin-behineko langileek euren enplegua gal dezakete, zaintza bermatzeko prestazio berririk ez dira sortu, eta enpresetako egoera ez da ikuskatzen. Gobernuek propaganda gisa erabilitako zenbaki handiak ez datoz bat nahikoak ez diren neurriekin, enpresetako interesak babesten dituztenak.

ELAn lanean ari gara enpresa eta lantoki guztietan Koronabirusari aurre egiteko neurriak hartuko direla bermatzeko eta langileen osasuna zaintzeko. Hori dela eta, afiliatuen kezka eta zalantzak argitze aldera, honako egoitzetara deitu eta gurekin harremanetan jartzeko aukera izango duzue: