Albisteak

Komisaldegi eta eraikin judizialetako garbikuntza zerbitzuetako langile grebalariek manifestazioa egin dute Atotxako epategitik hasita, San Martineko epategiraino, Donostian, kale-garbikuntzako langileekin alderatuta jasaten duten soldata arrakala ezabatu dezaten exijitzeko. Komisaldegietako langileekiko %13ko aldea dago euren soldatatan; %7koa eraikin judizialekiko.

Langileek greba egin dute eta manifestazioan atera dira Gipuzkoa Plazatik Bulebarreraino. Abenduaren 24an hasi eta 31 arte luzatu den greba deialdi berri honek erabateko jarraipena izan du. Txalotzeko da hori, kontuan hartuta, gainera, langile askori grebarako eskubidea ukatu zaiela, gehiegizkoak eta neurrigabekoak diren gutxieneko zerbitzuak ezarri direlako.

ELAk greba deitu du abenduaren 24, 25, 26, 28, 29, 30 eta 31rako Gipuzkoako nagusien erresidentzia eta eguneko zentroetan. Deialdi berri honen lehen greba egunak erabateko jarraipena izan du, gehiegizko gutxieneko zerbitzuak ezarri badituzte ere.

Gipuzkoako erresidentzietako ELAko langileek greba egingo dute abenduaren 24, 25, 26, 28, 29, 30 eta 31n. Onartezina da patronalen jarrera gatazka honetan; baita Diputazioaren jarrera pasiboa negoziazio prozesuan ere. Kontrako jarrera dute, ordea, zerbitzu minimoen gehikuntza bultzatzeaz ari direnean. Izan ere, gutxieneko zerbitzuen beharra dagoela saltzeko txosten interesatua eta aldebakarrekoa sortu dute. Horrek greba eskubidea urratzeaz batera, gatazka luzatzea dakar.

Eusko Jaurlaritzako Segurtasun eta Justizia Sailetako garbikuntza zerbitzuko langileek soldata-arrakalaren kontrako borrokarekin jarraitzen dute. Gipuzkoan zehar egin dituzten bi oinezko martxen ondoren, Eusko Legebiltzarrara eraman dute protesta. Era berean, Legebiltzarreko hainbat talderekin bilerak hitzartu dituzte, beren egoeraren berri emateko.

Gutxieneko zerbitzuen eraginez greba egitera deituak 5000 langile badaude ere, greba eskubidea 5etik batek soilik izan dute, Diputazioa eta Lan Delegaritzak jokatutako papera tarteko. Dena den, jarraipena erabatekoa izan da greba eskubidea zutenen artean. Gaur ehunka langile elkartu da Aldundiaren aurrean eta ondoren manifestazio batek Donostiako kale nagusiak zeharkatu ditu. ELAk abenduaren 24tik 31 arteko greba deialdiari eusten dio; izan ere, patronalak eta Aldundiak ez dute proposamen berririk jarri mahai gainean.

Lehengo etapa Oiartzundik Donostiara izango da eta bigarrena Eibarko epaitegitik Bergarako epaitegira. Beren proposamena da Eusko Legebiltzarrera eramatea proposamen bat gatazkaren konponbidea exijitzen duena. Komisaldegietako eta epaitegietako garbikuntza zerbitzuko langilek greban daude pasa den irailaren 19tik pairatzen duten soldata-arrakala ezabatua izan dadin, ELA, ESK, LAB eta UGT sindikatuen babesarekin. Greban eman dituzten 70 egun hauetan, ez segurtasun sailak, ez Justizia sailak ez dute nahi izan langileekin bildu. Garbialdiri dagokionean, enpresa esleipenduna, greba hasi zenetik hilabete oso bat igaro zen berriro negoziazio‑mahaian eseri zen arte, eta gainera, erosahalmena mantentzea bermatzen ez duten proposamenak ekartzeko.

Aste honetako lehenengo greba eguna izanik, ELA-ko sektoreko langileek masiboki adierazi diote atxikimendua grebari, aste osoan egingo duten bezala. Ehundaka langilek parte hartu dute Txara II zahar-etxean egin den elkarretaratzean. Patronalak eta Aldundiak arduragabekeriz jokatzen jarraitzen badute ELA-ko langileek argi daukate mobilizazio eta greban jarraituko dutela egoera irauli arte.

Komisaldegi eta eraikin judizialetako garbikuntza zerbitzuetako langile grebalariak kontzentrazioa egingo dute Bergarako Epaitegiaren aurrean kale-garbikuntzako langileekiko jasaten duten soldata arrakala ezabatua izan dadin: %13koa komisaldegietako langileekiko eta %7koa eraikin judizialetakoekiko.

Abian den hauteskunde epealdi trinkoan emaitza positiboak lortzen ari da ELA. Hala, azaroan egindako hauteskundetan emaitzak hobetzea lortu ditu.

Osakidetzak diru publikoaz ordainduko ditu Onkologikoaren beharrezko inbertsioak, prestazio egokiak eman ahal izateko; baina Onkologikoaren jabetzapeko eraikin batean geratuko dira. Osakidetzak gure osasun-sistema eraisteko bidean aurrera egin du. Eta osasun publikoa, unibertsala eta kalitatezkoa bermatu beharrean, proiektu pribatuak finantzatzen erabiltzen du diru publikoa, eta gainera zerbitzu pribatu horiei aukera ematen die esparru publikora sartzeko.

Gipuzkoako sorosleen borroka uda honetako gatazkarik aipagarrienetakoa izan da. Hona hemen Landeian gai honen inguruan irakurri daitekeen erreportajea.

Gipuzkoako patronalak negoziatzeko batere borondaterik erakusten ez duela salatu dute sindikatuetako ordezkariek. Era berean, gatazkari irtenbidea bilatzeko Diputazioaren inplikazio eza salatu dute Aldundiaren aurrean egindako protestaldian. Egun egunetako greba deialdiaren arrakasta ere nabarmendu dute. Ekitaldian Bizkaiko zakar-egoitzetako elkartasuna jaso dute; izan ere, 365 eguneko grebaren ondoren lortu zuten akordioa. Ondoren manifestazio batek Donostiako kale nagusiak zeharkatu ditu.

Erabateko jarraipena izan du urriaren 24, 25 eta 26rako Gipuzkoako egoitzetan eta eguneko zentroetan deitutako greba deialdiaren lehen egunak. Langileek bat egin dute deialdiarekin eta elkarretaratzeak egin dituzte hainbat egoitzen aurrekaldean.

Patronalek eskaintzen duten izozketen, Foru Aldundiaren txosten partzialen eta Eusko Jaurlaritzaren zerbitzu minimo klasisten aurrean, Gipuzkoako erresidentzia eta eguneko zentrotako ELAko langileek greba egingo dute urriaren 24, 25 eta 26an. Halaber, ELAk salatu nahi du patronalaren eta Gipuzkoako Foru Aldundiaren jarrera eta Diputazioak txostenetan deskribatzen dituen gertaera serioen konstantziarik ez duela berresten du. Eusko Jaurlaritzaren zein Diputazioaren asmoa agerian utzi dute azken gertaerek: langileen grebarako eskubidea urratu eta gatazka luzaraztea da, ez dagozkien ardurak bere gain hartzea.

Irailaren 19tik greban dauden langileek salatu dute Garbialdi enpresa esleituak eta Eusko Jaurlaritzako justizia eta barne sailak ez dutela beraiekin bildu nahi izan. ELA, LAB, UGT eta ESK sindikatuok Gipuzkoako komisaldegi eta eraikin judizialetako garbiketan greba mugagabeari ekingo diogu urriaren 17an, irailaren 19an ekindako grebari jarraipena emanez.

ELAk Gipuzkoako eguneko zentro eta Erresidentzietako langileei egindako eraso larritzat salatzen du gaur Eusko Jaurlaritzak ateratako agindua. Agindu honetan, aurreko greba egunetik, zerbitzu minimoak % 50etik % 70era igotzen dira.

Urriaren 15ean ELAk, CCOO, UGT eta ESK sindikatuekin batera, Gipuzkoako Eraikin eta Lokaletako Garbikuntza Hitzarmena sinatu du. % 1,5eko soldata-igoera (KPI+0,4) ezarri da, eta aurrera-eragin mugagabea berreskuratu. Hori dela-eta, sektorea askoz hobeto kokatu da datorren hitzarmenaren negoziazioan soldata-arrakalari aurre egiteko.

Zizurkilgo AHTko lanetan berriki emandako azken heriotzaren ondoren beste lan-istripu larri bat gertatu zen Irunen, kalte material handiak eragin zituena.

Ia bi urte pasa dira Gipuzkoako adinekoen egoitzetako hitzarmen berria adosteko eta indarrean zeuden enpresa-hitzarmen kolektiboak berritzeko negoziazioak hasi zirenetik. Erresidentzietako langileen asmoa oso argia izan da hasieratik: akordio bakarra egitea eta bi esparruetako hitzarmen kolektiboak sinatzea (sektore-hitzarmena eta enpresa-hitzarmenak aldi berean sinatzea). Egoeraren blokeoaren aurrean irailaren 28an greba deitzea beste biderik ez dutela izan adierazi dute. Urrian, azaroan eta abenduan beste 16 greba egun deitu ditu ELAk.

Duela egun gutxi ELAk lortutako akordioaren ondorioz, Ercros, S.A. enpresak 65.000 euroko kalte-ordaina eman beharko dio langile-ohi bati, laneko jardueretan emandako amiantoarekiko esposizioak eragin zion asbestosiaren kalte-galeren ordainean.

ELA, LAB, UGT eta ESK sindikatuek gaurko negoziazio mahaira Garbialdi enpresaren ez agertzeko erabakiaren aurrean, Gipuzkoako komisaldegi eta eraikin judizialetako garbiketako langileek greba urriaren 16ra luzatzea erabaki dute. Sindikatuotako ordezkariek adierazi dute bi hitzarmenen negoziaketan Garbialdi enpresak izandako jarreraren aurrean, langileei ez zaiela euren baldintzak hobetzeko mobilizazioa ez den beste biderik geratzen. Era honetan, bide garbiketarekiko (gizonez osatutako sektorea) dagoen soldata desberdintasuna desagertzea aldarrikatzen dute.

Gipuzkoako Aldundian azpikontratatutako enpresa batentzat lan egiten zuten langile hauek (%95 emakumeak) urteko 23.183,09 euroko soldata izango dute 2018an, Gipuzkoako kale garbitasuneko langileen soldatarekin berdinduz. Era beran, 2019rako KPI + 0,2 eta 2020rako KPI + 0,4ko igoera adostu dugu.

Bizi duten errealitatea salatzeko grebari ekingo diote berriz, euren egoera Foru Aldundiak berdintasunaren alde egiten dituen deklarazio instituzionaletik oso urrun dagoela argituz. 22 hilabete pasa dira Gipuzkoako adinekoen egoitzetako hitzarmen berria adosteko eta indarrean zeuden enpresa-hitzarmen kolektiboak berritzeko negoziazioak hasi zirenetik. Erresidentzietako langileen asmoa oso argia izan da hasieratik: akordio bakarra egitea eta bi esparruetako hitzarmen kolektiboak sinatzea (sektore-hitzarmena eta enpresa-hitzarmenak aldi berean sinatzea). Egoeraren blokeoaren aurrean irailaren 28an greba deitzea beste biderik ez dute izan. Urrian, azaroan eta abenduan ere izango dira lanuzteak.

ELAk oso larritzat ditu irailaren 8an Jaizkibel Konpainiako kideek jasandako irain eta txistuak; eraso hauek emakumeon oinarrizko eskubideen urraketa eta atzerapauso larriak dira. Jazarpen egoera hauek emakumeon aurkako diskriminazioa eta egiturazko desberdintasun egoera betikotzen laguntzen dute, ustez mugiezina den tradizioaren izenean.

Akordioak hilabeteko 200 euroko igoera suposatzen du lehen urterako eta 400 eurokoa bigarren urtetik aurrera (honek % 16 eta % 33ko igoera ekarriko luke hurrenez hurren). Era berean, Udaletxeek pleguetan jasoko dute langileen subrogaziorako konpromisoa. Denboraren araberako antzinatasun plusa kobratuko dute laugarren urtetik aurrera, eta kontratu finkoak izango dituzte. Gurutze Gorriak Udalek babestutako proposamena egin zuen atzo, abuztuak 14, eta gaur, abuztuak 15, goizeko 9etan egindako batzarretan langileek onartu dute.

Asteburu honetan bi behargin hil dira lan istripuen ondorioz: Lehena Bianako Papelera del Ebro enpresako teilatutik erorita; bigarrena Hondarribiko portuko kaitik jausita. Hauekin jadanik 35 dira aurten Hego Euskal Herrian lanean hildako beharginak.