Lan Osasuna

ELAk jakin ahal izan duenez, 35 urteko langile bat hil da Mecanizados Lakber enpresan, fresatzeko makina batek harrapatuta. Enpresa horretan, Sakanako Kooperatibaren parte dena, 2015etik hona hiru langile hil dira honez gero. Bestalde, ABLE bateko langile bat helikoperoz artatu behar izan dute Leitzako Sarriopapel enpresan harrapatuta geratu eta zauritua suertatu ondoren. Enpresa horretan ere, sarritan gertatzen dira horrelako istripuak.

ELArentzat onartezina da CEN, UGT eta CCOOk sinatutako akordioa, eta arbuiatu egiten du eraginkortasun ezagatik 2015ean kendutako figura hau berriz ere diru publikoz finantzatzeko Nafarroako Gobernuak hartutako erabakia. Gogoratu beharra dago 2019ko Aurrekontu Orokorretik 400.000€ bideratuko direla berau finantzatzera.

ELA, LAB, ESK, STEILAS, EHNE eta HIRU sindikatuetako ordezkariek elkarretaratzea egin dute Eusko Jaurlaritzaren Bilboko egoitzaren aurrean pasadan astean izandako lan istripu hilgarriak salatzeko. Eusko Jaurlaritzak istripuen aurrean erakutsi duen jarrera epela kritikatu dute sindikatuek eta prekarietatearen aurkako neurri eraginkorragoak eskatu dituzte; izan ere, prekarietatea dago istripu gehienen atzean.

Legazpiko Joaquín Bereciartua enpresak zendu den langilearen familiari 170.000 euroko kalte-ordaina ematea onartu du, behargin hori silize-hautsarekiko esposizioan luzaroan egotearen ondorioz birika-minbiziaz hil zela frogatu baita. Langilea errotaria zen Legazpiko enpresa horretan 1979 urteaz geroztik.

ELArentzat berri ona izan da ezagutu berri den azken epaia, alegia, Lan Arriskuen Prebentziorako Estatu Fundazioaren 2017ko zeharkako ekintzen deialdia baliogabe deklaratu duena. Haren bidez 365.000 euroko diru-laguntza publikoak banatu ziren CEN, UGT eta CCOOen artean.

Lehenik eta behin doluminak eta elkartasuna adierazi nahi diete Barazarren lan istripuan hil zen gidariaren senide eta lagunei. Era berean, lan istripuen atzean ezkutatzen den prekarietatea errotik ezabatzeko eskatu diete erantzule politikoei, besteak beste, benetako segurtasun politikak ezarriz eta enpresetan jarraipen zorrotza eginez.

ELA, LAB, ESK, STEILAS, EHNE eta HIRUk elkarretaratzea egin dute eguerdian Azpeitiko Udaletxeko Enparantzan Zestoa eta Zarautzen aste honetan izandako lan istripuak salatzeko. Arratsaldeko 19:00etan manifestazioa deitu dute bertako gizarte mugimenduekin batera. Bi heriotza hauek aintzat hartuta, dagoeneko 18 dira 2019. urtea hasi zenetik Euskal Herrian lanean bizitza galdu duten pertsonak.

ELA, LAB, ESK, STEILAS, EHNE eta HIRUk elkarretaratzea deitu dute maiatzaren 21erako Azpeitiko Udaletxe Plazan 12.30ean, azken lan istripuak salatzeko. Era berean, 19:00etan manifestazioa egingo dute bertako gizarte mugimenduekin batera. Gogoratu bi lan-istripu hilgarri gertatu zirela maiatzaren 20an; Zestoan zuhaitz bat gainean erorita lehena, eta Zarautzen 30 metrora garabian lanean ari zela gainean erorita bigarrena. Bi heriotza hauek aintzat hartuta, dagoeneko 18 dira 2019. urtea hasi zenetik Euskal Herrian lanean bizitza galdu duten pertsonak.

Epaiak frogatutzat jo du langileak amiantoarekiko esposizioa izan zuela lan-jardueran zehar, eta CIE Automotive eta Sidenor Aceros Especiales enpresak hartu ditu jatorrizkoaren ondorengo, eta esposizioaren erantzuletzat.

Urtero bi mila hildako baino gehiago eragiten dituztela lantokietako substantzia kantzerigenoek Euskal Herrian, salatu du ELAk Laneko Segurtasunaren eta Osasunaren Nazioarteko Egunaren bezperan. Osasunaren Mundu Erakundeak dioenez, laneko ezbehar traumatikoek hiltzen duten langile bakoitzeko 35 hiltzen dituzte gaixotasun profesionalek. Ehundaka ordezkarik parte hartu dute Bilbo eta Iruñean ELAk deitutako manifestazioetan.

ELAk 2018ko Laneko ezbeharren Txostena aurkeztu du. Lanpostuan gertatutako heriotzak aurreko urtearekiko %20 gehitu dira, hala ere, Eusko Jaurlaritzak eta Nafarroako Gobernuak ez dituzte ELAk iaz lan-istripuak murrizteko egindako eskaera bat bera ere onartu, bereziki ikuskaritzako langileen kopuruari dagokiona. Guztira, iaz 67 langile hil ziren lan istripuetan Hego Euskal Herrian.

ELAk, LAB, ESK, STEILAS, EHNE eta HIRU sindikatuekin bat eginez, gertaturiko azken lan istripu hilgarria salatzeko Portugaleten izandako kontzentrazioan parte hartu du. Gogoratu, apirilaren 7an gertatu zela ezbeharra Remolcadores Ibaizabal enpresan. 48 orduko lan txanda egiten ari zela, lan istripu ez traumatikoa pairatu zuen langile batek.

Araban gertatutako azken heriotzaren ondoren, dagoeneko hamaika dira 2019an hildako langileak. Lan istripua Gorbeia merkatalgunean gertatu zen eta 61 urteko langilea zendu zen. ELAk bere gaitzespena agertu nahi du ezbehar berri honen aurrean, nola hildakoaren senitarteko eta hurbilekoei, hala Arabako langileria osoari, bere babes eta elkartasuna adierazi nahi dien aldi berean.

Otsailaren 28an Bidelan-go langile bat hil zen elektrokutaturik, hormigoizko babes-hesiak AP-8 autobidetik kentzen ari zela, Eibar parean. Biharamunean Gipuzkoako Lan Ikuskaritza istripuaren tokian agertu, eta errekerimendu bat egin zion enpresari; aurrerantzean hesiak baldintza batzuk betez kendu beharko ziren. Baldintza horien artean goi-tentsioko linea etetea zegoen.

ELAk, LAB, STEILAS, EHNE eta HIRU sindikatuekin batera, martxoaren 21ean Muxikan gertaturiko azken lan istipu hilgarria salatzeko Mungian egindako kontzentrazioan parte hartu du. Lan zentroetan dagoen prekarietatea eta ezbehar kopurua onartezina salatu dute bertan. Elkarretaratzean gogorarazi dutenez, 2019. urtea hasi zenetik 10 langile hil dira lan istripuan Hego Euskal Herrian.

ELAk martxoaren 21ean Muxikan (Bizkaia) gertaturiko lan istripu hilgarria salatu nahi du. Muniketa auzoan pinuen mozketan zebilela zuhaitz bat gainera erori zitzaion eta bertan zendu zen. Gogoratu, 2019an, dagoeneko 10 langile hil direla lan istripuan Hego Euskal Herrian.

EAEko Auzitegi Nagusiak ELAri arrazoia eman dio; CIE Mecauto enpresa arabarrak SGEko langileak plantillan sartu beharko ditu. Hona hemen gaiaren inguruan Landeia 232k dakarren elkarrizketa.

TMB UTEak bere interesak jartzen ditu langileen osasunaren gainetik, ez baitu geldiarazi ekoizpen-prozesu osoa.

Laneko ezbehar kopuruaren handitzearen aurkako berehalako neurriak exijitu du ELAk, lan-istripu hilgarri eta larrienak gero eta gehiago direlako. Hala adierazi du otsailaren 28an Bidelan Gipuzkoako Autobideak enpresako langile baten heriotza salatzeko Zarautzen izandako kontzentrazioan. AP-8 autobidean Eibar parean lanean ari zela goi-tentsioko linea baten deskarga elektrikoa jaso ondoren hil zen behargina. Lehenik eta behin, ELAk bere babes eta elkartasun osoa adierazi nahi die hildakoaren senitarteko eta hurbilekoei, baita Debagoienako langileria guztiari ere.

Epaian frogatutzat jo da hildako langilea silize-hautsarekiko esposizioan egon zela lan-harremanen iraupen osoan, Joaquín Bereciartua, S.A. enpresan, Lgeazpin (Gipuzkoa), "arrisku-maila onartezinetan".

Otsailaren 19an Bilboko portuan lanean ari zela hildako langilearen heriotza ikertzea exijitu du ELAk, UGT eta LABekin batera portuan bertan egindako elkarretaratzean. Portugaleteko 43 urteko gizona lan istripuan hil zen Bilboko portuan. ELAko afiliatua zen. Esku artean dugun informazioaren arabera, lanean ari zela, zama modu bortitzean mugitu da bat-batean eta langilea bost edo sei metro behera jausi da. Bilboestiba enpresako behargina zen, lan esperientzia zuena eta garabia maneiatzen bazekiena. ELAk doluminak eman nahi dizkio senide eta lagunei.

2019an Gipuzkoan heriotza eragin duen lehen lan-istripuaren berri izan du ELAk. Itari taldeko Begiralia enpresako 43 urteko langilea zendu da, harrapatuta, Construcciones Metálicas ULA enpresan lanean ari zela. Lehenik eta behin, azken heriotza honen aurreko atsekabea agertu nahi du ELAk, hildakoaren senitarteko eta hurbilekoei bere elkartasun eta babes osoa adierazten dizkion era berean.

Nafarroako Gobernuko Hezkuntza Departamenduaren Prebentzio Zerbitzuak lantokira joatera behartzen ditu haurdunaldian arrisku-egoeran dauden langileak, nahiz eta legez egokitu egin behar liekeen lanpostua edo haren egoerarekin bateragarria den beste postu bat eman.

ELAk irmo salatu nahi du Correos enpresarentzat lanean ari zen beste langile baten heriotza. 46 urteko F.M.B. behargina lan istripuan hil da, lanean ari zela, bere motorrak autobus batekin aurrez aurre talka egin duenean. Azpimarratzekoa da bi hilabeteko aldi baterako kontratua zuela langileak, alegia, Correosen lanean hasi berri zela, zehazki, azaroaren 20an.

Legealdi hasieran Nafarroako partaidetza instituzionalerako organoak demokratizatzea nahi zuen ELAk. Sindikatuon partaidetza zabaldu egin da Lan Osasun arloan eta Gobernuak bertan behera utzi du ELAk zein LABek pairatzen genuen bazterketa antidemokratikoa. Hasieran erabaki batzuk hartu baziren ere, besteak beste prebentzio delegatuen formazioa hobetzeko, berehala agerian geratu zen Gobernuaren irmotasun eta erronka eza lan osasun politikak eraldatzeko. Ez dugu lortu Nafarroako Kontseilua langileen egoera hobetzeko baliagarri izatea.

Prekarietateak hiltzen jarraitzen du; istripuen erdia kontratuaren lehen bi hilabeteetan ematen da. Hona hemen gaiaren inguruan Landeiaren azken aleak jasotzen duen erreportajea.

ELAk salaketa aurkeztu ondoren, Lan Ikuskaritzak zigorra ezarri dio MESA enpresari substantzia kantzerigenoak erabiltzeagatik

Eraikuntzako obratako segurtasun neurrien gaineko kontrol publikoa handitzea exijitzen du ELAk. Izan ere, errealitatea larria da: Sarrigurenen sektoreko langile bat hil ondoren, honez gero 21 dira aurten Nafarroan haien lanpostuan bizitza galdu duten pertsonak. Egoerari larri hau salatzeko mobilizazioa deitu dugu ELA, LAB, ESK, STEILAS, EHNE, HIRU eta CGT-k azaroaren 9rako Iruñean. Las Ikuskaritzaren aurrean izango da protesta, Sarasate pasealekuan, 12:30etan.

Donostiako Eraiki Prest enpresa salatu du ELAk, Gipuzkoan bizi zen langile portugaldar batek Alemanian izandako laneko istripu hilgarria dela eta. Hona hemen gaiaren inguruan azken Landeiak jasotzen duen erreportajea.