Lan Osasuna

Joan den astean 53 urteko arotza hil zen Aramaion. Antza denez, egurrezko baranda bat jarri behar zuen balkoi baten hegaletik erori zen, eta istripuak eragindako zauri larrien ondorioz hil zen. Heriotza horrekin, gutxienez 26 izango lirateke Euskal Herrian 2022an hildakoak, bederatzigarrena Gipuzkoan.

ELAk jakin ahal izan duenez, atzoko egunez arotz lanetan zebilen langile bat zendu zen Aramaion. Antza denez, 53 urteko behargina, egurrezko baranda bat muntatu behar zuen balkoi baten hegaletik erori zen eta istripuak eragindako zauri larrien ondorioz hil zen. Heriotza berri horrekin, dagoeneko gutxienez 26 lirateke 2022ean Euskal Herrian lanean zendutakoak, bederatzigarrena Gipuzkoan.

ELAk salatu du Etxabarri Ibiñako (Araba) Pepsico enpresan langile bat hil dela lan istripuan. Lanean hasi eta gutxira, gaizki sentitzen hasi zen, eta bihotzekoak jota hil zen. Euskal Herrian gutxienez 25 langile hil dira dagoeneko. Arabako seigarren lan heriotza da hau. ELAk salatu du gero eta gehiago direla arrazoi ez traumatikoengatik gertatzen diren lan istripuak. Izan ere, 2022an 7 pertsona hil ziren izaera honetako lan istripuen ondorioz Hego Euskal Herrian. Egoeraren larritasuna dela eta, sindikatuak Eusko Jaurlaritzari exijitu dio berehala ezar ditzala prebentzio legeria ez betetzeak kontrolatzeko eta horien jarraipena egiteko neurriak, eta, aldi berean, lantokietan antolatzeko deia egiten du, urtean 50 pertsona baino gehiagoren heriotza eragiten duen lan prekaritateari aurre egiteko.

Elkarretaratzea deitu dute maiatzaren 9rako, goizeko 10:00etan, Nafarroako Unibertsitate Ospitalearen aurrean

Asteburu honetan Ondarroako Itxasaurre kaleko eraikin bateko fatxada birgaitzeko lanetan izandako lan heriotza salatzeko elkarretaratzea deitu du gaur ELA, LAB, ESK, Steilas, EHNE eta Hiruk osatutako gahiengo sindikalak.

Papelera Zikuñagan (Hernani) gertatutako garraiolari baten heriotzaren aurrean, ELAk plantillen segurtasuna diru-etekinen aurretik lehenestea eta lan-baldintzak kontrolatzeko bitarteko publikoak areagotzea eskatu du. ELAk jakin ahal izan duenez, 69 urteko garraiolari bat hil da gaur goizean Hernaniko (Gipuzkoa) Eziago industrialdeko ibaiaren pareko aparkalekuan kamioiak harrapatuta. Lehenik eta behin, ELAk babesa eta elkartasuna adierazi nahi die biktimaren gertuko pertsona guztiei, eta, aldi berean, ezbeharraren zergatiak eta erantzukizunak argitzeko nahitaezko ikerketa egitea eskatzen du.

Asteburu honetan Ondarroako Itxasaurre kaleko eraikin bateko fatxada birgaitzeko lanetan izandako lan heriotza salatu du ELAk. Izan ere, Zero Plus Nzeb Berrikuntzak enpresako langile bat hilik aurkitu zuten atzo etxebizitzetako batean. Jada 23 dira lanean hildako langileak. Elkarreratzea egingo da maiatzaren 5ean, ostegunean, Ondarroan.

Apirilaren 28an, Laneko Segurtasunaren eta Osasunaren Nazioarteko Egunean, ELAk, prekarietatearen aurkako kanpainarekin jarraituz, emakumeak nagusi diren sektoreek laneko osasunari dagokionez jasaten duten prekarietatean eta lan-arriskuen prebentziorako politiketan genero-ikuspegirik ez egotean jarri du arreta. “Hemen lanpostu arriskutsuak kontaezinak dira. 311.000 emakume lan prekarioetan” goiburuaren bitartez sindikatuak emakume askok beren lanpostuetan jasaten duten diskriminazioa eta prekarietatea salatu du, bai eta horiek ez direla lan-arriskuen inongo ebaluaziotan aintzat hartzen ere.

Prekaritateak langileak hiltzen dituela eta lan heriotzak salatzeko, ELA, LAB, ESK, STEILAS, Etxalde eta Hiru sindikatuek manifestazioa egin dute gaur Bilbon eta Iruñean, Nazioarteko laneko segurtasun eta Osasunaren egunean. Eta lore eskaintza batekin omendu dituzte hildako langileak.

Azken bi urteetan Aiaraldeako 10 langileek galdu dute bizia lanean zeudelarik. Hori dela eta, egoera salatzeko asmotan zein aski da azaleratzeko bihar, apirilaren 27an, ekitaldia burutuko da Amurrioko kioskoan arratsaldeko 18:30etan.

ELAk salatu duenez, apirilaren 16an langile bat hil zen Haroko (Errioxa) nekazaritza kimikako enpresa batean, lan istripuan. Oraindik ikertzen ari diren arrazoiengatik, Gasteizko Seguridad EVS enpresan lanean ari zen 51 urteko beharginari gainera erori zitzaion lantokiko ate lerratzailea. Heriotza horrekin, gutxienez 20 dira Euskal Herrian lanean hil diren pertsonak, laugarrena Araban. Sindikatuak egoeraren larritasuna salatu du, eta gogorarazi du kasu guztietan azpikontratatutako enpresak direla, prekarietate-baldintzak eskaintzen dituztenak: ez da bermatzen prebentzio legeria betetzen denik; ez dira beharrezko segurtasun neurriak aplikatzen; bakarrik lan egiteko arrisku erantsia; langileen ikusezintasuna... beti ere, sektorearen berezko baldintza kaskarrak ere aintzat hartuta.

Apirilaren 7an Hondarribiako arrantzale bat hil zen Santoñan (Espainia), bihotzekoak jota. Hildako arrantzlea San Anton Berria ontzian egiten zuen lan, eta 51 urte zituen. Lan heriotza hau salatzeko ELA, LAB, ESK, Steilas, EHNE eta Hiru sindikatuetako ordezkariek bilkura egin dute Hondarribiako Kofradiaren aurrean.

Beste hiru lan heriotzen berri izan du sindikatuak azken orduotan: alde batetik, Nafarroan gaur arratsaldeko 15:00etan Iruñeko Arrosadia auzoko Urrobi Ibaia kaleko obra batzuetan zendu da 52 urteko langile bat lan istripuz; bestetik, gaur ere jakin dugu lan istripu ez traumatikoen ondorioz bi langile hil direla Bizkaian, Zamudion eta Leioan, pasa den astean bata eta gaur bertan bigarrena. Jada, beraz, 19 langile hil dira 2022an, lanean zirela.

ELA, LAB, CGT, ESK, STEILAS, EHNE eta HIRU sindikatuen 2021eko Nafarroako lan-ezbeharren txostena aurkeztu dute, eta apirilaren 28rako manifestaziora deitu dute.

Gehiengo sindikalak (ELA-LAB-ESK-STEILAS-EHNE-HIRU) gutxienez 68 lan heriotza zenbatu ditu 2021ean. Datu negatibo horrek erakusten du aurreko urteetako joerarekin jarraitzen dugula. Pandemiaren ondorioz mugak eta murrizketak izan diren arren gizartean zein lanean eraginez, laneko ezbeharrek nabarmen egin dute gora 2021ean. Laneko istripuek eta laneko gaixotasunek gora egin dute lurralde guztietan: EAEn, %10,2, eta Nafarroan, %16,7, 2020an erregistratutako datuekin alderatuta.

3.000 lagun baino gehiago elkartu dira Bilboko La Casillan Hego Euskal Herriko 541.000 langile prekarioen egoera salatzeko ekitaldian. Manifestazioa egin dute ondoren. Herritarrak pobretzen dituen energia negozioa iruzurtzat jo, eta publifikazioaren alde egin du ELAk. Baita soldatak KPIaren arabera igotzearen alde ere.

Eibarren (Gipuzkoa) egindako elkarretaratzean, ELA, LAB, ESK, STEILAS, HIRU eta EHNE sindikatuek martxoaren 28an izandako lan heriotzaren erantzukizunak argitzeko eskatu dute. 60 urteko langilea Eibarko Azitain auzoko industrialdean lanean ari zela, oraindik ikertzen ari diren arrazoiak tarteko, bost metroko altueratik erori et hil zen. Horrekin, gutxienez 14 dira Euskal Herrian lanean bizia galdu duten pertsonak, eta bost Gipuzkoan 2022an altueratik erorita hil diren langileak. ELAk arrazoiak argitzeko eta erantzukizunak argitzeko eskatu du.

ELAk jakin duenez, martxoren 28an eraikuntzako 60 urteko behargin bat zendu zen lan-istripu baten ondorioz. Behargina Azitain auzoko industria gunean ari zen uralitazko teilatu baten berritze lanetan. Ikertzeke dauden arrazoiak medio bost metroko altueratik erori zen. Heriotza berri honekin, dagoeneko gutxienez 14 lirateke Euskal Herrian lanean bizitza galdu duten pertsonak, bosgarrena Gipuzkoan.

Epai honek berretsi egiten du Nafarroako Gobernuak enpresa prebentzioaren arloko arau-hauste larriagatik zigortzen zuen Foru Agindua, eta langileari etorkizunean erantzukizun zibilagatik kalte-ordainak eskatzeko bidea irekitzen dio

Espezializazioa eta berrikuntza juridikoa tresna izango dira “enpresentzat garestiagoa izan daitezen istripuak edo gaixotasunak prebentzio neurriak baino”

Aita Menni-ko Txurdinagabarri egoitzako eta eguneko zentroko langileek elkarretaratzea egin dute Bizkaiko Foru Aldundiaren aurrean, jasaten duten erizainen eta gerokultoreen falta salatzeko. Enpresak oraindik ez du batzorderik egin plantillaren eskaerak baloratzeko, eta lan-ordutegitik kanpoko txandak betetzera behartzeko mehatxua egin du.

ELAk jakin duenez, lan-istripu baten ondorioz zendu zen larunbat goizaldean Zegamako Goilaser enpresan 57 urteko langile bat. Hildako langilea, antza denez, Aldi Baterako Enpresa bateko langilea zen eta hilabete gutxi batzuk zeramatzan Goilaserren lanean. Heriotza berri honekin, dagoeneko gutxienez 13 lirateke Euskal Herrian lanean bizitza galdu duten pertsonak, laugarrena Gipuzkoan.

Auzitegi Gorenak atzera bota du Ambuibericak -Osakidetzako anbulantzia-zerbitzuak- aurkeztutako kasazio-errekurtsoa, eta berretsi egin du EAEko Auzitegi Nagusiak 2020ko maiatzaren 26an berretsitakoa, ELAk jarritako demandari arrazoia emanez: Ambuibericak langileen bizitza eta osotasun fisikorako eskubidea urratu zuen, pandemia betean langileen segurtasuna babesteko neurriak ez hartzeagatik. Auzitegi Nagusiak arrazoia eman zion orduan ELAri, eta Ambuiberica kondenatu zuen langileria babesteko neurriak hartzera (ikusi hemen neurri guztiak). Hala ere, enpresak kasazio-errekurtsoa aurkeztu zuen. Orain, Gorenak atzera bota du, ELAk salatutakoa berretsiz.

Deustun (Bilbo) egindako elkarretaratzean, ELA, LAB, ESK, STEILAS, HIRU eta EHNE sindikatuek eskatu dute otsailaren 19an gertatutako lan heriotzaren erantzukizunak argitzeko. Izan ere, Bascolan enpresako 37 urteko langile bat, etxebizitzak eraberritzen eta birgaitzen ari zena, Deustuko Blas de Otero kaleko eraikin batean egiten ari diren obretan hil zen. Langilea zazpigarren solairuko aldamiotik erori zen, oraindik ezagutzen ez diren arrazoiengatik. Osalan istripuaren gertaerak ikertzen ari da, eta ELAk arrazoiak argitzeko eta erantzukizunak argitzeko eskatu du.

ELA, LAB, ESK, STEILAS, EHNE eta Hiru sindikatuek elkarretaratzea egin dute Larrabetzuko Transportes Erdella enpresaren aurrean, otsailaren 14an 52 urteko kamioilari bat lan-istripuz hil zela salatzeko. Istripua Errioxako San Vicente de la Sonsierran gertatu zen, oraindik ezagutzen ez diren arrazoiengatik.

Goizaldean Arabako Carnes Erdella enpresako langile bat hil da lan istripuz. Langileak 52 urte zituen eta kamioi gidaria zen. Oraindik ikertzeke dauden arrazoiak medio kamioia gidatzen ari zela zendu da behargina. Istripua San Vicente de la Sonsierran izan da, Errioxan. Heriotza honekin dagoeneko gutxienez zortzi dira Euskal Herrian lanean bizitza galdu duten pertsonak.

ELAk atzo arratsaldean Barakaldon gertatutako lan-istripu hilgarria salatu du. Izan ere, eraikin bateko fatxadan konponketak egiten ari zen 62 urteko langile migratzaile bat zen makina astun batek harrapatuta. JPSP enpresa portugaldarreko langilea zen, Construcciones y Reformas ANDRASA S.L. enpresak azpikontratatua. ELAk, gehiengo sindikalarekin batera, elkarretaratzea deitu du otsailaren 11n goizeko 11:30etan Barakaldoko Bide Onera enparantzan, langile-klaseak lantokietan pairatzen duen lan-prekarietatea gaitzesteko, tamalez bizitzak aurretik eramaten jarraitzen baita.